προθήκες

Φιλοσοφία
Charles Taylor
Μια κοσμική εποχή
Μετάφραση Ξενοφών Κομνηνός,
Εκδόσεις Ινδικτος, 2015,
σελ. 1.232, τιμή 43 ευρώ

Ο καναδός στοχαστής εξετάζει σε αυτό το εμβληματικό έργο την εμφάνιση και την εξέλιξη πτυχών της νεωτερικότητας εντός της καλούμενης «Δυτικής Χριστιανοσύνης» τους τελευταίους αιώνες. Αυτό που αντικρίζει δεν είναι ένας απλός μετασχηματισμός, αλλά μια σειρά από επανεκκινήσεις, όπου προγενέστερες εκφάνσεις της θρησκευτικής ζωής ξεθωριάζουν και νέες ξεπροβάλλουν στη θέση τους. Το σημερινό κοσμικό σύμπαν δεν χαρακτηρίζεται από την απουσία της θρησκείας αλλά μάλλον από τη διαρκή γέννηση νέων θρησκευτικών, αντιθρησκευτικών και πνευματικών επιλογών, τις οποίες άτομα και ομάδες υιοθετούν ώστε να νοηματοδοτήσουν τον βίο τους.

Κοινωνιολογία
Νόρμπερτ Ελίας
Ναζισμός και γερμανικός χαρακτήρας –
Δοκίμιο πάνω στην κατάρρευση του πολιτισμού
Μετάφραση Γιάννης Πεδιώτης, Γιάννης Θωμαδάκης
Επιμέλεια Θάνος Σαμαρτζής,
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2015,
σελ. 184, τιμή 14,40 ευρώ

Το δοκίμιο γράφτηκε το 1961-62, με αφορμή τη δίκη του Αϊχμαν που διεξαγόταν τότε στην Ιερουσαλήμ. Ο Νόρμπερτ Ελίας το δημοσίευσε περίπου μία τριακονταετία αργότερα, έναν χρόνο πριν από τον θάνατό του. Ο Χίτλερ και οι Ναζί δεν αγαπούσαν τη Γερμανία όπως πραγματικά ήταν. Αγαπούσαν μια οπτασία της Γερμανίας και του μεγαλείου της. Ο ναζιστικός πόλεμος και η όλη θηριωδία, με αποκορύφωμα το Ολοκαύτωμα, ήταν η απέλπιδα κίνηση ενός έθνους που καταποντιζόταν ταχύτατα σε θέση δεύτερης ή τρίτης κατηγορίας. Οι Γερμανοί είδαν αυτόν τον πόλεμο ως την ύστατη απόπειρά τους να φανούν αντάξιοι της ιδεατής τους αυτοεικόνας.

Μελέτη
Δημήτρης Ι. Κυρτάτας
Το παράπονο της Βρισηίδας –
Ερωτας, επιθυμία και εγκράτεια στην
ελληνική και τη ρωμαϊκή αρχαιότητα
Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2015,
σελ. 164, τιμή 12,78 ευρώ

Κεντρικό θέμα του βιβλίου είναι η συστηματική και έντονη παρουσία των γυναικών στις σκληρές συνθήκες πολεμικών αναμετρήσεων. Επισημαίνονται ιδιαιτέρως οι έρωτες μεταξύ κατακτητών και κατακτημένων. Διατρέχοντας την ελληνική και τη ρωμαϊκή αρχαιότητα από την ομηρική εποχή ως την ύστερη αρχαιότητα, ο συγγραφέας συγκεντρώνει και σχολιάζει πληροφορίες σχετικά με ερωτικές συμπεριφορές πολεμικών αρχηγών που προκάλεσαν αίσθηση στην εποχή τους. Επικαλούμενος τις σχέσεις του Αχιλλέα και της Βρισηίδας αναζητεί τα διαδοχικά παραδείγματα που καθόρισαν συνειδήσεις και διαμόρφωσαν πρότυπα ηθικής συμπεριφοράς.

Ιστορία
Αντρέας Ανδρέου,
Σπύρος Κακουριώτης,
Γιώργος Κόκκινος,
Ελλη Λεμονίδου,
Ζέτα Παπανδρέου,
Ελένη Πασχαλούδη (επιμ.)
Η δημόσια ιστορία στην Ελλάδα:
Χρήσεις και καταχρήσεις της ιστορίας
Εκδόσεις Επίκεντρο, 2015,
σελ. 392, τιμή 22 ευρώ

Το χάσμα μεταξύ ακαδημαϊκής ιστορίας και αντιλήψεων του μαζικού κοινού για το παρελθόν συνεχώς διευρύνεται. Η δημόσια ιστορία αποτελεί το πεδίο εκείνο της ιστοριογραφίας που αναπτύσσεται ανεξάρτητα από την ακαδημαϊκή έρευνα. Μολονότι τις τελευταίες δεκαετίες η αυθόρμητη «παραγωγή» δημόσιας ιστορίας υπήρξε συχνά πληθωρική, το επιστημονικό συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στον Βόλο το 2013 με θέμα «Χρήσεις και καταχρήσεις της ιστορίας: Η δημόσια ιστορία στην Ελλάδα», απ’ όπου και τα κείμενα που δημοσιεύονται στον συλλογικό αυτόν τόμο, ήταν ένα από τα πρώτα στην Ελλάδα που επικεντρώθηκαν στο θέμα.

Μυθιστόρημα
Sarah Waters
Οι ενοικιαστές
Μετάφραση Χριστιάννα Ελ. Σακελλαροπούλου,
Εκδόσεις Λιβάνη, 2015,
σελ. 736, τιμή 17,76 ευρώ

Στο νέο μυθιστόρημα της ουαλής συγγραφέως μια ερωτική ιστορία συνδυάζεται με αστυνομικό μυστήριο και πολλές εκπλήξεις. Σε ένα αριστοκρατικό σπίτι του Νότιου Λονδίνου, όπου οι ιδιοκτήτριες αγωνίζονται να συνέλθουν από τις απώλειες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η ζωή πρόκειται να αλλάξει ριζικά. Η χήρα κυρία Ρέι και η κόρη της Φράνσις – μια ανύπαντρη γυναίκα με ενδιαφέρον παρελθόν, που εξελίσσεται ολοταχώς σε γεροντοκόρη – υποχρεώνονται να δεχθούν στο σπίτι τους ενοικιαστές. Η άφιξη της Λίλιαν και του Λέοναρντ Μπάρμπερ, ενός νεαρού ζευγαριού της μικροαστικής τάξης, φέρνει την αναπόφευκτη αναστάτωση.

Διηγήματα
Λένα Κιτσοπούλου
Το μάτι του ψαριού
Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2015,
σελ. 248, τιμή 12,20 ευρώ

Οι ήρωες αυτών των ιστοριών, με αφορμή τη ματαιότητα της ζωής, θα αποτρελαθούν. Θα μοιάζουν κανονικοί, θα ζουν δίπλα μας, θα κόβουν βασιλόπιτες, θα πετάνε χαρταετούς, θα ερωτεύονται, θα τρώνε σουφλέ σοκολάτας, θα έχουν τις γυναίκες τους και τα παιδιά τους, τις φυσιολογικές δουλειές τους, θα έχουν μέχρι και αγάπη, συμπόνια, δοτικότητα, ελπίδα, όνειρα. Θα τα έχουν όλα. Ομως όταν χρειαστεί να πονέσουν, όταν αναγκαστούν να γίνουν θύματα της απώλειας, του θανάτου και της αναπόφευκτης μοίρας τους, τότε θα βρεθούν μέσα στις σκοτεινές τρύπες των πατρικών τους σπιτιών και θα αντισταθούν με τον τρόπο που έμαθαν.