«Είμαι ένας συγγραφέας με εμμονή στη μνήμη. Εμμονή στη μνήμη της Αμερικής και κυρίως της Λατινικής Αμερικής, της δικής μου γης, που έχει καταδικαστεί σε αμνησία». Ετσι περιέγραψε ο ίδιος ο Εντουάρντο Γκαλεάνο τον εαυτό του. Ο ουρουγουανός συγγραφέας έφυγε από τη ζωή στις 13 Απριλίου, σε ηλικία 74 ετών. Υπήρξε η φωνή αφύπνισης ολόκληρης της Λατινικής Αμερικής, σίγουρα ο πιο πολιτικός συγγραφέας της, «ένας συγγραφέας που μπόρεσε να εκφραστεί για την κουλτούρα της Λατινικής Αμερικής όπως δεν μπόρεσε κανένα πανεπιστήμιο», όπως είπε αποχαιρετώντας τον ο Χοσέ Μουχίκα, πρώην πρόεδρος της Ουρουγουάης και μέλος των Τουπαμάρος.
Το 2009, στη Σύνοδο Αμερικανικών Κρατών, ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες δώρισε μπροστά στις κάμερες στον αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα το θρυλικό για τους Νοτιοαμερικανούς βιβλίο Οι ανοιχτές φλέβες της Λατινικής Αμερικής που έγραψε ο Γκαλεάνο το 1971, στο οποίο ποιητικότητα, πραγματικότητα και ιστορική ακρίβεια συνδυάζονται με μια «γκαλεανική» συνταγή.
Πολιτικοποιημένος από μικρός, ο Εντουάρντο Γκαλεάνο στα 14 του δημοσίευε πολιτικά σκίτσα σε εφημερίδες του Μοντεβιδέο. Στα 20 του έγινε αρχισυντάκτης στη La Marcha και μετά διευθυντής στην Epoca. Από το 1964 ως το 1973 ήταν διευθυντής εκδόσεων στο Πανεπιστήμιο της Ουρουγουάης. Το 1973, μετά το πραξικόπημα στην Ουρουγουάη, κατέφυγε στην Αργεντινή και κατόπιν στην Ισπανία, όπου έζησε εξόριστος για δέκα χρόνια. Η κυκλοφορία του βιβλίου του απαγορεύτηκε και στη Χιλή και στην Αργεντινή.
Αργότερα ήρθαν και άλλα σπουδαία βιβλία τα οποία μεταφράστηκαν σε 20 γλώσσες όπως η τριλογία Μνήμη της φωτιάς (1982-1986) και οι Καθρέφτες. Μια σχεδόν παγκόσμια ιστορία (2008). Μικρός ήθελε να γίνει ποδοσφαιριστής και αφού δεν τα κατάφερε έκανε αυτό που μπορούσε: έγραψε ένα βιβλίο για το ποδόσφαιρο Τα χίλια πρόσωπα του ποδοσφαίρου (1995).
Το να δέχεται ο εξαιρετικά ολιγόλογος Εντουάρντο Γκαλεάνο να δώσει συνέντευξη ήταν ενός είδους προνόμιο. Την τελευταία του την έδωσε στο «Βήμα» το 2014. Το ωραιότερο σημείο μιας συνέντευξης μαζί του ήταν η αναμονή αφού τελείωνε η ερώτηση μέχρι να ακούσεις την αιφνιδιαστική απάντησή του. «Αν βάζατε μέσα σε ένα μπουκάλι ένα μήνυμα και το πετούσατε στην «αγριεμένη θάλασσα της βαρβαρότητας» όπου πλέουμε σήμερα, τι θα γράφατε;» τον είχαμε ρωτήσει. «Θα έγραφα τη λέξη «Αμπρακατάμπρα», που στα αρχαία εβραϊκά σημαίνει «Ρίξε τα πυρά σου ως το τέλος»» ήταν η απάντησή του.
Ο Γκαλεάνο έριχνε τα πυρά του μέχρι τέλους. Εχει αφήσει το χειρόγραφο ενός βιβλίου του με την επιθυμία να εκδοθεί μετά τον θάνατό του. Πιθανότατα θα εκδοθεί τον Μάιο ταυτόχρονα στην Ισπανία, στο Μεξικό και στην Αργεντινή.
Παραφράζοντάς τον μας ανακουφίζει η βεβαιότητα ότι «οι μεγάλοι συγγραφείς δεν μας λένε ποτέ «αντίο», μας λένε «εις το επανιδείν»». Θα τον διαβάζουμε διαρκώς ενώ θα περιμένουμε το Mujeres (Γυναίκες), που μόλις εκδόθηκε στην Ισπανία, με ιστορίες για γυναίκες όπως η Ζαν ντ’ Αρκ, η Ρόζα Λούξεμπουργκ και η Μέριλιν Μονρόε. Στα ελληνικά θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πάπυρος, που έχουν εκδώσει τα περισσότερα βιβλία του. Εργα του έχουν μεταφραστεί επίσης από τις εκδόσεις Κουκκίδα, Κέδρος, Πιρόγα, Στάχυ, The Monthly Review Imprint και Ελληνικά Γράμματα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ