ανθρωπολογία
Ernest Gellner
Το ψυχαναλυτικό κίνημα –
Η πανουργία του παραλόγου
Μετάφραση Αλκυόνη Τσέγκου,
Νέος πρόλογος Jose Brunner.
Εκδόσεις Αρμός, 2015,
σελ. 408, τιμή 22 ευρώ

Ο Ερνεστ Γκέλνερ (1925-1995), φιλόσοφος και κοινωνικός ανθρωπολόγος, επιχειρεί να εξηγήσει πώς, μέσα σε λιγότερο από μισό αιώνα, αυτό το σύστημα ιδεών κατέκτησε ένα τόσο μεγάλο κομμάτι του κόσμου, και σε τέτοιον βαθμό, ώστε να αποτελεί πλέον το κυρίαρχο ιδίωμα στη συζήτηση για την προσωπικότητα και τις ανθρώπινες σχέσεις. Ο ίδιος συνδέει την ψυχανάλυση με τις σημαντικότερες, κοινωνικές και πνευματικές, αλλαγές της εποχής. Τη θεωρεί μια κοσμική θρησκεία, ένα σύστημα πίστης, μια διάδοχη κατάσταση του ποιμενικού ρόλου που είχε η Εκκλησία παλαιότερα, ικανή να εξασφαλίσει πληθώρα οπαδών και να προσφέρει ένα είδος κοσμικής λύτρωσης.

φιλοσοφία
Baruch Spinoza
Περί της ελευθερίας της σκέψης
σε ένα ελεύθερο κράτος
Πρόλογος και εικοστό κεφάλαιο της
θεολογικοπολιτικής πραγματείας
Μετάφραση: Επαμεινώνδας
Βαμπούλης, Αρης Στυλιανού,
Εισαγωγή Γεράσιμος Βώκος.
Εκδόσεις Αγρα, 2014,
σελ. 88, τιμή 10 ευρώ

Ο Σπινόζα δημοσίευσε ανώνυμα το «Tractatus Theologico-politicus» το 1670. Δώδεκα χρόνια αργότερα, υπό την πίεση τόσο της Συναγωγής όσο και του καλβινιστικού ναού, του είχε απαγορευθεί η διαμονή στο Αμστερνταμ αλλά και οι δημοσιεύσεις με την κατηγορία ότι η φιλοσοφία του ήταν ασύμβατη με τη θρησκευτική ορθοδοξία. Ο Πρόλογος περιλαμβάνει την κριτική στις δεισιδαιμονικές εκφάνσεις της θρησκείας, ενώ το Κεφάλαιο 20 είναι αφιερωμένο στην ελευθερία της σκέψης σε ένα ελεύθερο κράτος και στο πώς η θρησκεία μπορεί να διαδραματίσει έναν ρόλο που συνάδει με μια κοινωνία βασισμένη στον αλτρουισμό.

ιστορία
Albert S. Lindemann
Ιστορία της νεότερης Ευρώπης –
Από το 1815 μέχρι σήμερα
Μετάφραση Γιώργος Χρηστίδης,
Πρόλογος & Επιμέλεια:
Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης.
Εκδόσεις Κριτική, 2014,
σελ. 584, τιμή 38 ευρώ

Ο συγγραφέας προσεγγίζει την ιστορία της ηπείρου υπό το πρίσμα της ευρωπαϊκής ταυτότητας –από τη «φυσική» ανωτερότητα του 19ου μέχρι την άδηλη προσπάθεια αυτοπροσδιορισμού στις αρχές του 21ου αιώνα. Με αφετηρία τις συνέπειες της ήττας του Ναπολέοντα, καταγράφει την άνοδο της ισχύος της Ευρώπης, τον πλούτο, τις ιμπεριαλιστικές τάσεις, την αυτοκαταστροφή των δύο παγκοσμίων πολέμων, τις καταιγιστικές εξελίξεις μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Συνδυάζει την εξιστόρηση πολιτικών γεγονότων με την περιγραφή των πνευματικών, πολιτισμικών και κοινωνικών αλλαγών από τη Γαλλική Επανάσταση μέχρι σήμερα.

βιογραφία
Βασίλης Μπρακατσούλας
Ηλίας Ηλιού –
Η ζωή και η δράση του
Επίμετρο Ηλίας Νικολακόπουλος.
Εκδόσεις Κέδρος, 2014,
σελ. 448, τιμή 16,60 ευρώ

Ο Ηλίας Ηλιού (1904-1985), ενταγμένος στο ΕΑΜ στη διάρκεια της Κατοχής και αργότερο ιδρυτικό στέλεχος της ΕΔΑ, μόχθησε για τους κοινωνικά αδικημένους και σε καιρούς δύσκολους τους υπερασπίστηκε με όλα τα μέσα: τον λόγο, τη γραφίδα, την πολιτική και δικανική συμμετοχή. Ο ίδιος, ανθρωπιστής, ορθολογικός και ριζοσπάστης, εντάχθηκε στην Αριστερά με επίγνωση των κινδύνων και των προοπτικών. Με το έργο και τη δράση του, όπως τα αποτυπώνει ο συγγραφέας που υπήρξε συναγωνιστής και συνάδελφός του, έφερε στην ελληνική κοινωνία τον αέρα της ανανέωσης και της υπέρβασης της πολιτικής παθογένειας.

μυθιστόρημα
Αλέξης Πάρνης
Ο άλλος Εμφύλιος
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2014,
σελ. 688, τιμή 23,43 ευρώ

Ο Γιάννης Δερβένης, στρατιώτης του κυβερνητικού στρατού στον εμφύλιο πόλεμο, φεύγει το 1951 για την Αμερική προκειμένου ν’ ασχοληθεί με τον κινηματογράφο. Ο ίδιος είχε απαθανατίσει κάποια σημαντικά γεγονότα, όπως την ανατίναξη του κτιρίου της φιλοχιτλερικής οργάνωσης ΕΣΠΟ απ’ την πατριωτική οργάνωση ΠΕΑΝ. Στις ΗΠΑ συναντιέται με τον ομογενή Σπύρο Σκούρα,αφεντικό της 20th Century Fox, που φιλοδοξεί να κάνει μια ταινία για το πρώτο μεγάλο αντιστασιακό σαμποτάζ στην κατεχόμενη Ευρώπη. Ο πρωταγωνιστής, όμως, αναγκάζεται να επανέλθει στην Ελλάδα και να εμπλακεί σε μια σκοτεινή ιστορία.

αφήγημα
Εντουάρ Λεβέ
Αυτοπροσωπογραφία
Μετάφραση Αχιλλέας Κυριακίδης,
Εκδόσεις Opera, 2014,
σελ. 112, τιμή 10 ευρώ

Το βιβλίο, ιδιαίτερο από πλευράς δομής, παρουσιάζει τη σπαρακτική αντίφαση να αποτελεί από τη μία έναν ύμνο στη ζωή και στις λεπτομέρειες που συνθέτουν τη ζωή ενός ανθρώπου και από την άλλη τη διαθήκη ενός ανήσυχου, ιδιοφυούς καλλιτέχνη ο οποίος αυτοκτόνησε δύο χρόνια μετά την έκδοσή του. Ο πολυταξιδεμένος Εντουάρ Λεβέ, συγγραφέας επηρεασμένος από το «OuLiPo» (Εργαστήρι Δυνητικής Λογοτεχνίας), φωτογράφος και ζωγράφος, σημειώνει ότι «η λεπτομερειακή περιγραφή της ζωής μου θα μου ‘παιρνε περισσότερο χρόνο απ’ όσο να τη ζήσω». Το τελευταίο του βιβλίο («Αυτοκτονία») εκδόθηκε μετά τον θάνατό του (2007).

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ