προθήκες

φιλοσοφία
Martin Heidegger
Περί της ουσίωσης και της έννοιας της φύσης.
Αριστοτέλους, Φυσικής Ακροάσεως, Β’, 1

Η πραγματεία αυτή (1939) είναι μια εξονυχιστική και εμβριθέστατη ερμηνεία του πρώτου κεφαλαίου του βιβλίου Β’ των «Φυσικών» του Αριστοτέλη. Αντικείμενο της χαϊντεγκεριανής ερμηνείας είναι η κεντρική για την αριστοτελική (περί φύσεως φιλοσοφία) θέση πως η φύση είναι η «αρχή κινήσεως των φύσει όντων». Η βαρύτητα της ερμηνείας διαφαίνεται από το γεγονός ότι ο Χάιντεγκερ δηλώνει ευθύς εξ αρχής ότι θεωρεί το έργο αυτό του Αριστοτέλη «το κρυφό βιβλίο αναφοράς όλης της δυτικής φιλοσοφίας». Ο αναγνώστης προσεγγίζει τον στοχασμό τού γερμανού φιλοσόφου υπό το ιδιαίτερο πρίσμα της αντιπαράθεσής του με την αριστοτελική οντολογία.

μαρτυρία
Γιώργος Θ. Χρόνης
Διάπλους – Ενα βιωματικό και ιστορικό ταξίδι
της ελληνικής ωκεανογραφικής έρευνας
Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, 2014,
σελ. 264, τιμή 17 ευρώ

Η βασανιστική πορεία για την εδραίωση της ωκεανογραφίας στην Ελλάδα. Ενα αφηγηματικό βιωματικό ταξίδι στην ελληνική ωκεανογραφική έρευνα, που ξεκινάει στις αρχές της δεκαετίας του 1970 από το Ινστιτούτο Ωκεανογραφικών και Αλιευτικών Ερευνών, από τις μικρές εγκαταστάσεις του πρώην κέντρου αναψυχής Τροκαντερό στο Παλαιό Φάληρο, με τη συμμετοχή μιας μικρής ομάδας νέων πτυχιούχων φυσιογνωστών, και φθάνει στην πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, με τη δημιουργία του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών, του μεγαλύτερου ερευνητικού κέντρου στον χώρο της θαλάσσιας επιστήμης στη Μεσόγειο.

επετηρίδα
Δελτίο κέντρου μικρασιατικών σπουδών
Τόμος 18ος
Πρόλογος – επιστημονική επιμέλεια:
Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης,
Αθήνα, 2014, σελ. 344

Στον τόμο παρουσιάζεται το ημερολόγιο του Σαμουέλ Μπω-Μποβύ από τη διαμονή του στην Αθήνα κατά τα έτη 1929 – 1930. Επιβλητική μορφή ελληνιστή και μουσικολόγου ο ίδιος, ανακάλυψε στη μελέτη του νεότερου ελληνισμού τη ζωντανή συνέχεια του πολιτισμού της ελληνικής αρχαιότητας, διαπίστωση που στήριξε κυρίως στη μελέτη του δημοτικού τραγουδιού τόσο ως ποιητικής δημιουργίας όσο και ως μουσικής έκφρασης. Από το ημερολόγιο αναδύεται η τότε πνευματική και καλλιτεχνική κίνηση της ελληνικής πρωτεύουσας με όλες τις αναζητήσεις που απασχόλησαν την ελληνική σκέψη μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.

μελέτες
Γιάννης Γρυντάκης, Γιώργος Δάλκος,
Αγγελος Χόρτης, Εκτορας Χόρτης
Η άγνωστη πλευρά του Βυζαντίου
– Ιστορικά παράδοξα
Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2014,
σελ. 272, τιμή 12,20 ευρώ

Η ιστορία του Βυζαντίου παρουσιάζεται συνήθως από τους ιστορικούς ως μια ατέλειωτη σειρά από πολέμους, μάχες, πολιτικούς και κοινωνικούς ανταγωνισμούς και μεγάλα κατορθώματα σπουδαίων ανδρών. Φαίνεται ότι δεν υπάρχει χώρος για τα μικρά και τα ασήμαντα, τα καθημερινά προβλήματα των ανθρώπων, τον τρόπο που ζούσαν, σκέπτονταν και διασκέδαζαν. Τα κείμενα των συγγραφέων της εποχής, ωστόσο, βρίθουν από τέτοιες «ασήμαντες» λεπτομέρειες. Οι συγγραφείς του βιβλίου, ιστορικοί και φιλόλογοι, συγκεντρώνουν «ανέκδοτα» και παράδοξα του Βυζαντίου που άλλοτε ανατρέπουν «επίσημες» απόψεις και άλλοτε προκαλούν το γέλιο.

αφήγημα
Τεύκρος Μιχαηλίδης
Μιλώντας στην Αννα για τα μαθηματικά
Εκδόσεις Πατάκη, 2014,
σελ. 198, τιμή 10,50 ευρώ

Ολα ξεκίνησαν όταν η οικογένεια της Αννας εγκαταστάθηκε για το καλοκαίρι δίπλα στο εξοχικό ενός παλαίμαχου μαθηματικού. Η αγαπημένη λέξη της Αννας είναι το «γιατί;» και ο νέος γείτονας αρεσκόταν όχι μόνο να απαντά στις ερωτήσεις, αλλά να γεννά με κάθε του απάντηση και μια νέα ερώτηση. Μέσα από τους διαλόγους της ανήσυχης έφηβης και του περιστασιακού της µέντορα ο αναγνώστης θα ταξιδέψει στον µαγικό και τόσο παρεξηγηµένο κόσµο των µαθηµατικών γνωρίζοντας τόσο τη γοητεία της θεωρητικής έρευνας όσο και τις εντυπωσιακές εφαρµογές των µαθηµατικών σε κάθε πτυχή της καθηµερινότητάς µας.

έρευνα
Θάνος Δημάδης
Στον δαίδαλο των μνημονίων –
Ερμηνείες, εμπειρίες, γεγονότα
από τα κέντρα λήψης αποφάσεων
Εκδόσεις Οκτώ, 2014,
σελ. 300, τιμή 14,90 ευρώ

Τέσσερα και πλέον χρόνια έχουν περάσει από τότε που η Ελλάδα εισήλθε στα μνημόνια. Ο δημοσιογράφος παρουσιάζει τα όσα κατέγραψε ως ανταποκριτής από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην Ουάσιγκτον και στις Βρυξέλλες. Περιγράφει τα κομβικά γεγονότα που καθόρισαν την πορεία της χώρας. Αναλύει και ερμηνεύει κίνητρα και συμπεριφορές των πρωταγωνιστών μέσα από συνεντεύξεις και συνομιλίες, μεταφέροντας την ατμόσφαιρα κρίσιμων συναντήσεων. Σκοπός του να αναδείξει αθέατες πτυχές των γεγονότων και να συμβάλει σε μια πλουραλιστική θεώρηση της πρόσφατης Ιστορίας.