προθήκες

πολιτική
Γιάννης Δ. Ευρυγένης
Αντίπαλον δέος –
Εξωθεν φόβος και συλλογική δράση
Μετάφραση Αθανάσιος Κ. Κατσικερός,
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2014,
σελ. 448, τιμή 16 ευρώ

Το βιβλίο διερευνά τους τρόπους με τους οποίους ο φόβος των εξωτερικών απειλών διαμορφώνει τις πολιτικές ομάδες κατά τη θεμελίωσή τους και συμβάλλει στη διατήρησή τους, ενισχύοντας την ενότητά τους σε περιόδους κρίσης. Αναπτύσσεται η θεωρία του «αρνητικού συνασπισμού» –όπως την εκφράζει το γνωμικό «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου» –και σκιαγραφείται ο ρόλος αυτής της θεωρίας από την αρχαιοελληνική και ρωμαϊκή πολιτική σκέψη ως τον Μακιαβέλι και τους θεωρητικούς του κρατικού συμφέροντος, και από τον Χομπς ως τους υποστηρικτές του πολιτικού ρεαλισμού που κυριάρχησε κατά τον εικοστό αιώνα.

ιστορία
Γιάννης Σκαλιδάκης
Η Ελεύθερη Ελλάδα.
Η εξουσία του ΕΑΜ στα χρόνια
της Κατοχής (1943 – 1944)
Εκδόσεις Ασίνη, 2014,
σελ. 416, τιμή 19 ευρώ

Το ΕΑΜ από εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα μετεξελίχθηκε σε μια ιδιότυπη μορφή κοινωνικής συγκρότησης με κρατικά χαρακτηριστικά. Εβδομήντα χρόνια μετά την ίδρυση της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης, την άνοιξη του 1944, στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται η συναρπαστική, πλην ατελέσφορη, πορεία του ΕΑΜ προς την εξουσία, μέσα από πληθώρα αδημοσίευτων ντοκουμέντων και συγκεντρωμένων μαρτυριών, πινάκων και εικονογραφικού υλικού. Δεν πρόκειται όμως απλώς για μια πολιτική ιστορία. Λαμβάνει υπόψη τους οικονομικούς όρους και τις προϋποθέσεις του εγχειρήματος, καθώς και την κοινωνική του απήχηση.

μελέτη
Michael Holquist
Διαλογικότητα. Ο Μπαχτίν και ο κόσμος του
Μετάφραση Ιωάννα Σταματάκη,
Εκδόσεις Gutenberg, 2014,
σελ. 336, τιμή 22 ευρώ

Οι ιδέες του Μιχαήλ Μπαχτίν έχουν επηρεάσει τη σκέψη στα πεδία των λογοτεχνικών σπουδών, της ανθρωπολογίας, της γλωσσολογίας, της ψυχολογίας και της κοινωνικής θεωρίας. Η μελέτη αυτή υποστηρίζει ότι το έργο του Μπαχτίν αποκτά συνοχή μέσω της αφοσίωσής του στην έννοια του διαλόγου. Εξετάζει τον διάλογο που διεξάγει ο ίδιος με θεωρητικούς όπως ο Σοσίρ, ο Φρόιντ, ο Μαρξ, ο Λούκατς αλλά και με στοχαστές των οποίων η διασύνδεση με το μπαχτινικό έργο είχε αγνοηθεί. Περιλαμβάνονται επίσης διαλογικές αναγνώσεις κορυφαίων λογοτεχνικών κειμένων της Μ. Σέλεϊ, του Γκόγκολ και του Φ. Σ. Φιτζέραλντ.

δοκίμιο
M. H. Abrams τι είναι μια ανθρωπιστική κριτική;
(Σειρά minima, αρ. 5)
Μετάφραση – Επίμετρο Αρης Μπερλής,
Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 2014,
σελ. 97, τιμή 11 ευρώ

Η εναρκτήρια ομιλία του Μέγερ Εϊμπραμς στο συμπόσιο με τίτλο «Ο αυτοκράτορας ντυμένος ξανά: Κριτική της κριτικής θεωρίας» (Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα, 1992) στο οποίο έλαβαν μέρος διακεκριμένοι κριτικοί της λογοτεχνίας και φιλόσοφοι. Στόχος ήταν ο «ενδελεχής έλεγχος» των μεταστρουκτουραλιστικών, ριζοσπαστικών θεωριών, μεταξύ των οποίων εξέχουσα θέση κατέχει η αποδόμηση. Ο τόνος πολλών εισηγήσεων ήταν μαχητικός, ειρωνικός ή και σαρκαστικός. Ο Εϊμπραμς, υπενθυμίζοντας ότι «κριτική δεν σημαίνει πολεμική», καταδεικνύει εδώ τις εσωτερικές αντιφάσεις και τις συνέπειες των θεωριών αυτών.

αστυνομικό
Georges Simenon
Ο άνθρωπος από το Λονδίνο
Μετάφραση Αργυρώ Μακάρωφ,
Εκδόσεις Αγρα, 2014,
σελ. 200, τιμή 12 ευρώ

Είχε φτάσει με το καράβι απ’ το Νιουχέιβεν. Είχε φέρει από το Λονδίνο μια βαλίτσα με χαρτονομίσματα αξίας μισού εκατομμυρίου έχοντας σκοτώσει τον φίλο του για να μην τα μοιραστεί μαζί του. Μέσα από το γυάλινο κλουβί του στο παρατηρητήριο ο Μαλουέν, ο κλειδούχος των σιδηροδρομικών γραμμών του λιμανιού της Διέππης, προς μεγάλη του ατυχία, τα είχε δει όλα. Εφεξής η ζωή του οδεύει προς την καταστροφή. Τα γρανάζια ενός μοιραίου μηχανισμού παίρνουν μπρος και ίσως ποτέ ήρωας του Σιμενόν να έχει φτάσει σε τέτοιας έντασης συντριβή, κακοτυχία και ηθική μοναξιά. Το βιβλίο έγινε ταινία το 2007 από τον ούγγρο σκηνοθέτη Μπέλα Ταρ.

μυθιστόρημα
Μαρία Ντουένιας
Η κατάσκοπος της Ταγγέρης
Μετάφραση Χριστίνα Θεοδωροπούλου,
Εκδόσεις Πατάκη, 2014,
σελ. 752, τιμή 21,90 ευρώ

Η νεαρή Σίρα Κιρόγα, κόρη µιας µοδίστρας στη Μαδρίτη, ενώ ετοιµάζεται να παντρευτεί, ερωτεύεται παράφορα τον κοσμοπολίτη επχειρηματία Ραµίρο Αρρίµπας. Ταυτοχρόνως έρχεται αντιµέτωπη µε µια συνταρακτική αποκάλυψη: ο πραγματικός της πατέρας είναι ο Γκονθάλο Αλβαράδο, ένας επιφανής κάτοικος της πόλης. Η Σίρα, λίγο πριν ξεσπάσει ο ισπανικός εμφύλιος πόλεμος, εγκαταλείπει τα πάντα και ακολουθεί τον Ραµίρο στο Μαρόκο. Εγκαθίστανται μαζί στην Ταγγέρη, µια κοσµική και εξωτική πόλη όπου καθετί αδιανόητο µπορεί να γίνει πραγµατικότητα, ακόμη και η προδοσία και η εγκατάλειψη.