Βίκτωρ Νέτας
Παύλος Παλαιολόγος.
Ο νοσταλγός της Πόλης
Εκδόσεις Τσουκάτου, 2013,
σελ. 480, τιμή 20 ευρώ

Ενας Πολίτης με όνομα καθαρά βυζαντινό, που έμεινε με τα χρονογραφήματά του στην ιστορία του ελληνικού Τύπου του 20ού αιώνα. Στον ομότεχνο, συνάδελφο και δάσκαλο Παύλο Παλαιολόγο (1895-1984) αποτίει φόρο τιμής ο δημοσιογράφος Βίκτωρ Νέτας στο ομότιτλο βιβλίο του.

Γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη του fin de siècle, ο Παλαιολόγος ήρθε 20 ετών στην Αθήνα για να αποφύγει τη θητεία του στον τουρκικό στρατό και ξεκίνησε να εργάζεται στην εφημερίδα «Ακρόπολις» του Βλάση Γαβριηλίδη. Το πρώτο του χρονογράφημα δημοσιεύτηκε στο «Ελεύθερον Βήμα» το 1937 –παίρνοντας τα σκήπτρα από τον Σπύρο Μελά –και ο αριθμός τους έφτασε να ξεπεράσει τις 30.000.

Ο Κοσμάς Παλιοκαιρινός, ένας φανταστικός ήρωας που του έγραφε επιστολές σε άψογη καθαρεύουσα, ήταν συχνός πρωταγωνιστής των κειμένων του, όπως ο μικρός Μπούλης και ο έφηβος Λάκης, που εμφανίζονταν στα χρονογραφήματά του για τους νέους και τα προβλήματά τους. Στη δικτατορία του Μεταξά, εξαιτίας της λογοκρισίας, αρχίζει στα κείμενά του, όπως έλεγε αργότερα, «να ερωτοτροπώ και να κοινωνιολογώ».
Στον πόλεμο, ως ανταποκριτής του «Ελεύθερου Βήματος», έγραψε εκπληκτικές ανταποκρίσεις από το αλβανικό μέτωπο. Οι κατακτητές του ζήτησαν να συνεργαστεί σε έντυπά τους και στο ραδιόφωνο. Αρνήθηκε. Στις εκλογές του 1950 υποστηρίζει το δικαίωμα ψήφου της Ελληνίδας στις βουλευτικές εκλογές: «Η στιγμή της Δημοκρατίας, της απόλυτης ισότητας. Μόνο η Ελληνίδα που απουσιάζει. Ας ελπίσουμε ότι δεν πρόκειται να της ξαναγίνει τέτοια προσβολή».
Ο Βίκτωρ Νέτας ανθολογεί αποσπάσματα από χαρακτηριστικά χρονογραφήματα του Παλαιολόγου, τα οποία διανθίζει με προσωπικές αναμνήσεις και αφηγήσεις του που κατέγραψε τον Ιούνιο του 1979. Ο κόσμος της δημοσιογραφίας πριν και μετά τον πόλεμο απεικονίζεται στις σελίδες του τόμου, με τις αγωνίες, τις εντάσεις, τις φιλίες και τις αντιπάθειές του από έναν επαγγελματία που υπηρέτησε τη δημοσιογραφία επί 70 χρόνια, κρατώντας «τα χέρια του παστρικά».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ