Αντρέα Καμιλέρι,
Κάρλο Λουκαρέλι,
Τζανκάρλο Ντε Κατάλντο
Δικαστές
Μετάφραση Φωτεινή Ζερβού.
Εκδόσεις Πατάκη, 2013,
σελ. 204, τιμή 9,90 ευρώ

Η Ιταλία εδώ και χρόνια μαστίζεται από εκτεταμένη διαφθορά που αγγίζει όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής, διαφθορά που σε συνδυασμό με τη δράση της Μαφίας έχει αποτυπωθεί στα έργα αρκετών συγγραφέων της, αρχίζοντας από τον Λεονάρντο Σάσα, περνώντας από τον Αντρέα Καμιλέρι και φτάνοντας στον νεότερο Ρομπέρτο Σαβιάνο. Θυμίζουμε πως στις αρχές της δεκαετίας του 1990 η χώρα ζούσε μια έντονη περίοδο αναταραχών στην οποία πρωταγωνιστούσαν ορισμένοι δικαστές, με επικεφαλής τον εισαγγελέα Αντόνιο Ντι Πιέτρο, οι οποίοι ερευνούσαν τα πεπραγμένα πολιτικών και επιχειρηματιών, όσων είχαν εμπλακεί στα πολυπλόκαμα κυκλώματα που ταλάνιζαν την ιταλική κοινωνία. Η επιχείρηση «Καθαρά Χέρια», μια έρευνα για υποθέσεις σκανδάλων, έχει μείνει στην Ιστορία ως προσπάθεια του ιταλικού δικαστικού σώματος να ξεκαθαριστεί το τοπίο. Φαίνεται όμως πως το φαινόμενο της διαφθοράς δεν έχει εκλείψει, διαφορετικά δεν θα ασχολούνταν με αυτήν αρκετοί σύγχρονοι συγγραφείς, κυρίως όσοι καλλιεργούν το αστυνομικό είδος, οι οποίοι δίνουν έμφαση στον αγώνα εκείνων που την καταπολεμούν.

Το βιβλίο Δικαστές περιέχει τρεις νουάρ ιστορίες με ήρωες δικαστικούς που διαδραματίζονται σε διαφορετικές εποχές. Οι συγγραφείς τους έχουν ταχθεί κατά της Μαφίας και στα έργα τους εξετάζουν τη διείσδυσή της στον κοινωνικό ιστό. (Τα βιβλία του Καμιλέρι εκδίδονται από τον Πατάκη, εκείνα του Λουκαρέλι από τον Κέδρο, ενώ μέχρις στιγμής δεν έχει εκδοθεί στα ελληνικά το Εγκληματικό μυθιστόρημα του Ντε Κατάλντο.) Και οι τρεις είναι γνωστοί από τη συμμετοχή τους στα Εγκλήματα (εκδόσεις Καστανιώτη), έναν τόμο με αστυνομικά διηγήματα.
Η ιστορία του Καμιλέρι «Ο δικαστής Σούρα» εκτυλίσσεται στη Σικελία αμέσως μετά την ιταλική ενοποίηση. Ενας δικαστής, ο Εφίζιο Σούρα, φτάνει με δυσμενή μετάθεση από το Τουρίνο στη Μοντελούζα. Εντιμος καθώς είναι, δεν πέφτει στην επιχείρηση γοητείας που του επιφυλάσσουν οι ντόπιοι μαφιόζοι της «Αδελφότητας» που τότε δεν είχε γίνει ακόμη «Μαφία». Εκείνοι προσπαθούν να τον τρομοκρατήσουν, τον εκφοβίζουν, τον πυροβολούν, βάζουν φωτιά στο δικαστικό μέγαρο, αλλά αυτός με υψηλό αίσθημα ευθύνης δεν τους αφήνει ήσυχους ούτε στιγμή.
Η «Πιτσιρίκα» του Λουκαρέλι αναφέρεται σε μια δικαστίνα που μπαίνει στην παρανομία για να υπερασπίσει από διαφορετικό μετερίζι τη Δικαιοσύνη, πηγαίνοντας κόντρα στο σύστημα, δηλαδή τον κρατικό μηχανισμό που μέσω των μυστικών υπηρεσιών επιχειρεί να ελέγξει την επιχειρηματική ζωή της χώρας. Η νεαρή Βαλεντίνα σώζεται από βομβιστική επίθεση -την έβαλαν στόχο οι άνθρωποι μιας εταιρείας που συνδέεται με offshore επιχειρήσεις και δολίως χρεοκόπησε –χάρη στην αυτοθυσία ενός επιλοχία των καραμπινιέρων. Αποκορύφωμα της δράσης του παραπολιτικού κυκλώματος ήταν η βομβιστική ενέργεια των νεοφασιστών που τοποθέτησαν εκρηκτικό μηχανισμό στον σταθμό της Μπολόνιας στις 2 Αυγούστου 1980, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 85 άνθρωποι και να τραυματιστούν 200.
Η τρίτη ιστορία, «Το τριπλό όνειρο του εισαγγελέα» του Ντε Κατάλντο, είναι σύγχρονη, χώρος δράσης το Νόβερε, επαρχιακή πόλη, όπου ένας εισαγγελέας, ο Οτάβιο Μαντάτι, βρίσκεται σε μια συνεχή μονομαχία με τον δήμαρχο, τον Πιερφιλιμπέρτο Μπεράτι-Περντικό. Οι δυο τους γνωρίζονται από τα μαθητικά τους χρόνια, στο σχολείο είχαν τις πρώτες διενέξεις, κινούμενοι ο πρώτος από εντιμότητα και ο δεύτερος από απληστία. Ο δήμαρχος χρησιμοποιώντας κάθε μέσο, θεμιτό ή παράνομο, προσπαθεί να κυβερνήσει τους κατοίκους, οι οποίοι τον ανέχονται ή τον υποστηρίζουν αγνοώντας πως πρόκειται για μια διεφθαρμένη προσωπικότητα. Σε τούτη την περίπτωση η εντιμότητα του εισαγγελέα δεν αρκεί για να κερδίσει την παρτίδα και να κατατροπώσει τον αντίπαλό του αλλά κάποιοι αστάθμητοι παράγοντες, όπως η εξάρτηση του γιου του δημάρχου από τα ναρκωτικά.
Και οι τρεις ιστορίες, γραμμένες με δεξιοτεχνία και ενίοτε με χιούμορ (αυτή του Καμιλέρι), φανερώνουν την εμπιστοσύνη των συγγραφέων στους δικαστές, τους μοναδικούς ίσως εκπροσώπους της εξουσίας που έχουν τη διάθεση, τον τρόπο και τη δύναμη να αντιστέκονται στους επαγγελματίες απατεώνες που υποδύονται τους πολιτικούς. Μόνο αυτοί, μας λένε, είναι ικανοί να αποδώσουν δικαιοσύνη, μόνο αυτοί μπορούν να ξεσκεπάσουν τα κυκλώματα δωροδοκιών και διασπάθισης του δημοσίου χρήματος.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ