Νάνση Τουμπακάρη
Ενα βιολί διηγείται!
Εκπαιδευτικός οδηγός
για τα λαϊκά μουσικά όργανα
Φίλοι Μουσείου Ελληνικών Λαϊκών
Μουσικών Οργάνων Φοίβου Ανωγειανάκη
Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, 2013,
σελ. 93, τιμή 15 ευρώ

«Κάμε τόπο να διαβώ! Εγώ, το βιολί, που με βλέπεις τώρα κορδωμένο στη βιτρίνα μέσα, ήμουνα λέφτερο πουλί! Λάλησα σε γάμους και σε πανηγύρια κι έκλαψα πάνου σε μνήματα! Ανέβαινα σε πάλκα και με τη φωνή μου λιώνανε σόλες απ’ τον χορό. Τραγούδησα, ταξίδεψα, είδα κόσμο! (…) Το τι έπαιξα εγώ δεν το βάνει ο νους σου: Σ’ ούλους τους τόπους είχα να τους μολογήσω τα δικά τους, για να ανοίξει η ψυχή τους».

Την ιστορία αυτού του βιολιού, που θα μπορούσε να είναι το οποιοδήποτε βιολί του κόσμου, διηγείται στο βιβλίο της η μουσικοπαιδαγωγός Νάνση Τουμπακάρη. Στόχος της είναι να μυήσει τον νέο άνθρωπο όχι μόνο στην ιστορία ενός μουσικού οργάνου αλλά στο ύφος και το ήθος της λαϊκής μας παράδοσης. Ουσιαστικά σε αυτές τις σελίδες η συγγραφέας δεν αντιμετωπίζει το βιολί ως μουσικό όργανο (μόνο) αλλά ως όχημα για να εισέλθει ο αναγνώστης στο μουσικό παρελθόν του τόπου μας.
Το βιολί αφηγείται πώς το ζήλευαν «ούλοι», πώς βγήκε από τα χέρια του Δημητρίου Μούρτζινου (1857-1931), ενός θρύλου της ελληνικής οργανοποιίας, ο οποίος ίδρυσε εργαστήρι κατασκευής μουσικών οργάνων το 1885 στην οδό Κολοκοτρώνη στο κέντρο της Αθήνας, πώς ταξίδεψε στη Δύση και πώς το υποδέχθηκαν οι πρόγονοί του αλλά και τα «τωρινά μου αδέρφια», περιγράφει πώς ήρθαν τα βιολιά στην Ελλάδα πριν καμιά τριακοσαριά χρόνια, τις αλλαγές που έγιναν στην εξέλιξή του, την κόντρα του με το μπουζούκι προπολεμικά όπου το ρεμπέτικο το παραμέρισε, τον (κρυφό) θαυμασμό του για τη λύρα…
Ο αναγνώστης εκτός από τη διήγηση του βιολιού έχει τη δυνατότητα να ταξιδέψει με φωτογραφίες παλαιές και νεότερες αλλά και με μουσικές, εφόσον στην έκδοση περιλαμβάνεται και ψηφιακός δίσκος με πρωταγωνιστή βεβαίως το βιολί. Η γνωριμία με τον ελληνικό λαϊκό μουσικό πολιτισμό ή, για να ακριβολογούμε, με έναν άξιο εκπρόσωπό του γίνεται από τη Νάνση Τουμπακάρη με τρόπο σαγηνευτικό και άμεσο.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ