βιογραφίες: Γοητευτικός αλλά και παράτολμος

Αρτεμις Κούπερ
Πάτρικ Λη Φέρμορ. Μια περιπέτεια
Μετάφραση Ηλίας Μαγκλίνης.
Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2013,
σελ. 651,τιμή 20,99 ευρώ

Δραστήριος, παράτολμος, γεμάτος κέφι για ζωή, έρωτα και περιπέτεια, εξαιρετική συντροφιά, σπουδαίος αφηγητής και γοητευτικά αναξιόπιστος. Πάντι για τους βρετανούς φίλους του, Μιχάλης για τους Ελληνες που γνώρισε στα χρόνια της Αντίστασης στην Κρήτη, ο Βρετανός Πάτρικ Λη Φέρμορ (1915-2011), ο συγγραφέας των οδοιπορικών Μάνη και Ρούμελη, ο οποίος έκανε την Ελλάδα δεύτερη πατρίδα του και έζησε στην Καρδαμύλη ως τα τελευταία του, ήταν αγαπητός από όλους. «Ενθουσιασμός, νιότη, ωραίο παρουσιαστικό, προθυμία να ευχαριστήσει και ανοιχτή καρδιά: ο Πάντι τα είχε όλα αυτά. Ο συνδυασμός ήταν ασύγκριτος και οι άνθρωποι ανταποκρίνονταν με ζέση και γλυκύτητα» γράφει η βιογράφος του Αρτεμις Κούπερ. Οχι μονάχα στη διάρκεια του νεανικού ταξιδιού του από την Ολλανδία στην Κωνσταντινούπολη, που καταγράφηκε στα ταξιδιωτικά αφηγήματα Η εποχή της δωρεάς (Μεταίχμιο, 2004) και Ανάμεσα στα δάση και τα νερά (Μεταίχμιο, 2006), αλλά σε όλη τη διάρκεια του 96χρονου βίου του. Η βρετανή ιστορικός, γνώριμη του Πάντι από παιδί, βασισμένη στα βιβλία του, σε ανέκδοτο υλικό από το Αρχείο του και σε πολλές προσωπικές συνεντεύξεις με ανθρώπους του περιβάλλοντός του, παρακολουθεί την πορεία της νομαδικής ζωής του. Από τα ενδιαφέροντα σημεία της αφήγησης, η ζωή του στην προπολεμική Αθήνα, η σχέση του με τη ρουμάνα πριγκίπισσα Μπαλάσα Καντακουζηνού, μία από τις πολλές κομψές και ισχυρές γυναίκες που πέρασαν από τη ζωή του, και η απαγωγή του γερμανού διοικητή στρατηγού Κράιπε στην Κρήτη. Η Κούπερ διορθώνει διακριτικά ανακρίβειες που έχουν παρεισφρήσει στα έργα του Φέρμορ με σεβασμό στην προσωπικότητα του μεγάλου ταξιδιωτικού συγγραφέα, τον οποίο το BBC χαρακτήρισε «μια διασταύρωση του Ιντιάνα Τζόουνς με τον Τζέιμς Μποντ και τον Γκράχαμ Γκριν».

Το χρονικό του Χόκινγκ
Τα μονοπάτια της αστροφυσικής και η προσωπική οδύσσεια του διασημότερου θεωρητικού φυσικού της εποχής μας

Stephen Hawking
Το χρονικό της ζωής μου
Μετάφραση Νέστορας Χούνος,
επιμέλεια Κώστας Κλεΐδης.
Εκδόσεις Τραυλός, 2013,
σελ. 161, τιμή 15 ευρώ

Ο διαπρεπέστερος κοσμολόγος φυσικός της εποχής μας αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο την επιστημονική του ανάπτυξη, το έργο του για την προέλευση του Σύμπαντος, τις μαύρες τρύπες, τις «σκουληκότρυπες» και το ταξίδι στον χρόνο αλλά και το χρονικό της σωματικής του παράλυσης. Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής κάτω από την αναπηρική πολυθρόνα του μετέτρεψε τις συσπάσεις στο μάγουλό του σε ένα σύντομο αλλά πυκνό αυτοβιογραφικό κείμενο. «Γεννήθηκα στις 8 Ιανουαρίου του 1942, ακριβώς 300 χρόνια μετά τον θάνατο του Γαλιλαίου. Υπολογίζω ότι την ίδια ημέρα ήρθαν στον κόσμο και άλλα περίπου διακόσιες χιλιάδες μωρά. Δεν ξέρω αν κάποιο από αυτά ενδιαφέρθηκε αργότερα για την αστρονομία» αρχίζει ο Χόκινγκ. Με τον απλό, κατανοητό λόγο που τον έκανε διάσημο ως επιστήμονα στο ευρύτατο κοινό και με αρκετές δόσεις βρετανικού χιούμορ περιγράφει τα παιδικά χρόνια με τον ιδιόρρυθμο γιατρό πατέρα του, τα ξέγνοιαστα χρόνια του ως φοιτητή και μέλους της Κωπηλατικής Λέσχης στην Οξφόρδη, τη διάγνωση της ασθένειάς του στα 21 του, την έρευνα, τον γάμο, τα παιδιά, την προσπάθεια να κρατηθεί από τη ζωή και τον εξοπλισμό που του επιτρέπει να επικοινωνεί και να γράφει επιστημονικές εργασίες και το παγκόσμιο μπεστ σέλερ του, το Χρονικό του χρόνου. Μια απολαυστική αυτοβιογραφία του ανθρώπου και του επιστήμονα Χόκινγκ που διορθώνει παρανοήσεις και καταρρίπτει μύθους τους οποίους κατασκεύασαν άλλοι γι’ αυτόν και μια προσωπική επισκόπηση της μεταπολεμικής ένδοξης εποχής της έρευνας στη θεωρητική φυσική.

Γιώργος Λεωτσάκος
Σπύρος Σαμάρας (1861-1917).
Ο μεγάλος αδικημένος της έντεχνης ελληνικής μουσικής.
Δοκιμή βιογραφίας
Εκδόσεις Μουσείου Μπενάκη, 2013,
σελ. 998, τιμή 49,50 ευρώ

Η ζωή και η σταδιοδρομία του κορυφαίου συνθέτη του ολυμπιακού ύμνου. Τα χρόνια στην Κέρκυρα και στην Αθήνα, η ζωή στο Παρίσι, οι όπερες, οι οπερέτες του βιοπορισμού, η χήρα του, η τύχη του αρχείου του. Μια πολύτιμη βιογραφία, καρπός πολυετούς έρευνας του μουσικοκριτικού Γιώργου Λεωτσάκου, στην οποία διαγράφεται η ιστορία του επτανησιακού λυρικού θεάτρου και η σχέση του με την ευρωπαϊκή μουσική.

Colin Duriez
Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν.
Η γέννηση ενός θρύλου
Μετάφραση Θωμάς Μαστακούρης.
Εκδόσεις Κέδρος, 2013,
σελ. 334, τιμή 14,90 ευρώ

Ο Τόλκιν γεννήθηκε στη Νότια Αφρική, μεγάλωσε στην Αγγλία ορφανός και φτωχός, πολέμησε στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, παντρεύτηκε τη μούσα των εφηβικών του χρόνων και δίδαξε γλωσσολογία στην Οξφόρδη. Ο Κόλιν Ντούριεζ δίνει γοητευτικές λεπτομέρειες από τη ζωή του συγγραφέα του «Αρχοντα των δαχτυλιδιών» και διερευνά πώς η ζωή του Τόλκιν και το ενδιαφέρον του για τις γλώσσες και την ιστορία των λαών της Βόρειας Ευρώπης σχετίζονται με τη συναρπαστική μυθολογία της Μέσης Γης.

Mo Yan
Αλλαγή
Μετάφραση Παλμύρα Ισμυρίδου.
Εκδόσεις Αγρα, 2013,
σελ. 120, τιμή 12,50 ευρώ

Χρυσάνθεμα, αγριόχηνες, κομμουνισμός και αναμνήσεις. Σκηνές από τη ζωή στη σύγχρονη Κίνα (1969-2010) με την πένα του νομπελίστα Μο Γιαν. Τα χρόνια στο σχολείο, η θητεία στον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό, η λογοτεχνία, το πανεπιστήμιο, η συμμετοχή σε κριτικές επιτροπές της τηλεόρασης. Αφήγηση ακριβόλογη και γοητευτική που εστιάζει στο προσωπικό διηγούμενη παράλληλα γεγονότα της συλλογικής ιστορίας ή της κινεζικής καθημερινότητας.

Νίκος Βλάσσης
Σπιθολέοντας.
Το μυθιστόρημα της ζωής μου
Εκδόσεις Βλάσση, 2013,
σελ. 450, τιμή 16 ευρώ

Γνωστός ως εκδότης των Απάντων του Παλαμά και κυρίως του Ξενόπουλου, ο Νίκος Βλάσσης, ο οποίος είχε παιδί το παρανόμι Σπιθολέοντας, αφηγείται με αμεσότητα και συναισθηματική θέρμη τη διαδρομή του από τη Νεάπολη της Κρήτης ως την Αθήνα και την ίδρυση των εκδόσεων Αδελφοί Βλάσση το 1964. Μια γλαφυρή αφήγηση της προσωπικής ζωής στη μεταπολεμική επαρχία και στην πρωτεύουσα με μικρές αποκαλυπτικές πινελιές για τα εκδοτικά ήθη της εποχής.

Νέλσον Μαντέλα
Συζητήσεις με τον εαυτό μου
Μετάφραση Νίνα Μπούρη.
Εκδόσεις Πατάκη, 2013,
σελ. 558, τιμή 17,90 ευρώ

Ενα σύμβολο, ένας θρύλος, ένας άνθρωπος. Οι ιδέες, ο αγώνας κατά του απαρτχάιντ, η φυλακίσεις, η εξουσία. Αποσπάσματα από την ανέκδοτη συνέχεια της αυτοβιογραφίας του, επιστολές και ημερολογιακές σημειώσεις από τη φυλακή, απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες. Το ποικίλο υλικό του τόμου αποτελεί άμεσο μάρτυρα για την προσωπικότητα, την πολιτική διαδρομή και την προσωπική ζωή του πρόσφατα εκλιπόντος νοτιοαφρικανού ηγέτη.

Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη
Γιάννα
Εκδόσεις Λιβάνη, 2013,
σελ. 472, τιμή 12,50 ευρώ

Τα παιδικά χρόνια στο Ηράκλειο, οι σπουδές Νομικής στη Θεσσαλονίκη, η είσοδος στη Βουλή με τη Νέα Δημοκρατία, ο γάμος με τον βιομήχανο Θόδωρο Αγγελόπουλο, οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004, το ελληνικό μεγαλείο και η μεγαλειώδης πτώση. Η αυτοβιογραφία της Γιάννας Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη εξιστορεί την αναρρίχηση μιας αποφασισμένης γυναίκας στον ανδροκρατούμενο δημόσιο βίο και αφηγείται επεισόδια της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας μέσα από μια βιωματική οπτική.