Μετά τον καλαίσθητο τόμο της Τριλογίας του Βερολίνου του Σκοτσέζου Φίλιπ Κερ οι εκδόσεις Κέδρος κυκλοφόρησαν πρόσφατα το ανάλογο εγχείρημα του Ιταλού Κάρλο Λουκαρέλι (Πάρμα, 1960). Ο συγγραφέας, που υπήρξε δημοσιογράφος και σεναριογράφος, στα τρία μυθιστορήματα με ήρωα τον επιθεωρητή Ντε Λούκα, έναν αστυνομικό παθιασμένο με τη δουλειά του, έχοντας εντρυφήσει σε ιστορικά αρχεία, μελετήσει επίσημα έγγραφα και συλλέξει λεπτομερή στοιχεία, επιχειρεί να αναπλάσει τη μεταπολεμική Ιταλία και κυρίως να δείξει το ψυχορράγημα του μουσολινικού καθεστώτος, με τους εκφυλισμένους θεσμούς, την παραπαίουσα άρχουσα τάξη, την ηθική εξαχρείωση.

Επιχειρεί επίσης να μιλήσει για την οξεία αντιπαλότητα εκείνων που διεκδίκησαν να γεμίσουν το κενό εξουσίας που άφησαν οι φασίστες: Χριστιανοδημοκράτες, Σοσιαλιστές και Κομμουνιστές.

Το Εν λευκώ, το πρώτο βιβλίο της συγγραφικής καριέρας του Λουκαρέλι, διαδραματίζεται τον Απρίλιο του 1945 στο Σαλό, στη λίμνη Γκάρντα, εκεί όπου έχει αποσυρθεί ο Μουσολίνι και οι φανατικοί οπαδοί του, δημιουργώντας ένα φασιστικό κρατίδιο. Εκεί ο Ντε Λούκα ερευνά μια περίεργη υπόθεση δολοφονίας. Ενας νεαρός ιταλός με γερμανικές ρίζες, μέλος του φασιστικού κόμματος, βρίσκεται νεκρός στο διαμέρισμά του και ο επιθεωρητής αναλαμβάνει εν λευκώ να εξιχνιάσει το έγκλημα. Το θύμα ήταν αναμεμειγμένο σε σκοτεινά κυκλώματα, ενώ διατηρούσε στενές σχέσεις με την υψηλή κοινωνία. Ο θάνατός του ίσως οφείλεται στον ερωτικό του δεσμό με τη Σόνια, κόρη ενός κόμη.
Το δεύτερο μυθιστόρημα, Ενα μουντό καλοκαίρι, τοποθετείται τον Μάιο του 1945. Μετά την απελευθέρωση της Ιταλίας από τους Γερμανούς ολόκληρες περιοχές στα βόρεια και στα κεντρικά της χώρας βρίσκονται υπό τον έλεγχο ένοπλων ανταρτών και βασιλεύει η αναρχία. Ο Ντε Λούκα έχει επικηρυχτεί, το όνομά του είναι στη μαύρη λίστα με τους σημαίνοντες φασίστες της Δημοκρατίας του Σαλό και διαφεύγει με πλαστή ταυτότητα, ταξιδεύοντας προς τη Ρώμη. Εξω από την Μπολόνια τον αναγνωρίζει ένας αντιστασιακός αστυνομικός, παλαιός μαθητής του, και τον υποχρεώνει να συνεργαστεί στην υπόθεση Γκουέρα, όπου μια οικογένεια αγροτών δολοφονήθηκαν για άγνωστους λόγους.
Το τρίτο, Το μπουρδέλο της οδού Οκε, εκτυλίσσεται το 1948 στην Μπολόνια, καθώς η Ιταλία ετοιμάζεται για τις δεύτερες βουλευτικές εκλογές που καθόρισαν τις μελλοντικές πολιτικές εξελίξεις. Τα δεξιά κόμματα και οι Κομμουνιστές επιδίδονται σε έναν σκληρό αγώνα επικράτησης. Ο Ντε Λούκα, που έχει υποβαθμιστεί και υπηρετεί στο τμήμα Ηθών, αναλαμβάνει να ξεκαθαρίσει μία δολοφονία σε ένα πορνείο της οδού Οκε, στο οποίο βρέθηκε κρεμασμένος ο νεαρός Ριτσότι, ένας κομμουνιστής που παρίστανε τον αρραβωνιαστικό των κοριτσιών. Ορισμένοι θέλουν να εκληφθεί το έγκλημα ως αυτοκτονία και άλλοι επιδιώκουν να το παρουσιάσουν ως σκάνδαλο των δεξιών.
Και στις τρεις υποθέσεις που αναλαμβάνει ο Ντε Λούκα το έγκλημα είναι συνυφασμένο με την πολιτική και το σεξ. Κυριαρχούν η αστάθεια, η βία, η διαφθορά, τα ανθρώπινα πάθη και η ηδονή της εξουσίας. Ο ήρωας όμως είναι άψογος επαγγελματίας και δεν επηρεάζεται από πιέσεις και προσχήματα. Είναι πιστός στο καθήκον του, έστω κι αν αυτό μπορεί να τον βλάψει. Δεν είναι ενεργητικός φασίστας, απλώς τυχαίνει να υπηρετεί το φασιστικό καθεστώς με ευσυνειδησία, παρασυρμένος από τον ρου της Ιστορίας.
Ο Λουκαρέλι προσπαθεί να μεταφέρει στον αναγνώστη το αλαλούμ της εποχής επιλέγοντας να απεικονίσει την ατμόσφαιρά της μέσω της νουάρ λογοτεχνίας. Γράφει ο ίδιος στο σημείωμά του σχετικά με το «κρατίδιο» που δημιουργήθηκε στο Σαλό από τα υπολείμματα του φασισμού: «Στα απομνημονεύματα της εποχής διάβασα για τη ζωή την περίοδο του Σαλό. Σου έδιναν καθαρά την αίσθηση πως η σχιζοφρένεια άγγιζε τους πάντες, είτε αυτοί βρίσκονταν στα υψηλά κλιμάκια των φασιστών είτε ήταν απλά μέλη».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ