Αληθινοί ήρωες, αληθινά εγκλήματα

Το 2012, μολονότι δεν υπάρχει κανένα επετειακό γεγονός, θα μπορούσε ατύπως να θεωρηθεί έτος Γιάννη Μαρή, αφού βγήκαν αρκετά σχετικά βιβλία. Θυμίζουμε πως από τον Καστανιώτη εκδόθηκε η συλλογή διηγημάτων Η επιστροφή του αστυνόμου Μπέκα – Ο ήρωας του Γιάννη Μαρή σε νέες περιπέτειες, όπου περιλαμβάνονται δεκαπέντε ιστορίες που έγραψαν ισάριθμοι συγγραφείς, μέλη της Ελληνικής Λέσχης Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας (η Αθηνά Κακούρη και ο Κώστας Καλφόπουλος έγραψαν τον πρόλογο και το επίμετρο). Σε αυτές πρωταγωνιστεί ο Μπέκας, ο κοντόχοντρος, σαν βαρελάκι, ανθρωπάκος με το παλιομοδίτικο μουστάκι που θυμίζει συνοικιακό μπακάλη, αλλά που η κρυμμένη εξυπνάδα του τον κάνει να εξιχνιάζει μυστηριώδη εγκλήματα. Επίσης, η Αγρα εξέδωσε δύο σχετικά βιβλία. Το ένα είναι το μυθιστόρημα του Μαρή Ο 13^ος επιβάτης που είχε δημοσιευτεί στην Απογευματινή το 1962 και εκδόθηκε από τις εκδόσεις Περγαμηνή το 1971, χωρίς να επανεκδοθεί από την Ατλαντίδα, και το άλλο η μελέτη του Ανδρέα Αποστολίδη Ο κόσμος του Γιάννη Μαρή, μια περιδιάβαση στους ήρωες, στις πόλεις, στους χώρους, στην εποχή και στο λογοτεχνικό σύμπαν του συγγραφέα. Επίσης, ο Καλφόπουλος δημοσίευσε το διήγημα «Τη μέρα που δεν επέστρεψε ο αστυνόμος Μπέκας» στο περιοδικό Νέα Εστία, στο τεύχος του Απριλίου.

Πρόσφατα, εκδόθηκε άλλο ένα βιβλίο με ήρωα τον θρυλικό αστυνόμο, το Τελευταίο δρομολόγιο του Κρίτωνος Σαλπιγκτή (από τον οίκο Αιγαίον της Λευκωσίας). Ο Σαλπιγκτής (Θεσσαλονίκη, 1947), πολιτικός μηχανικός το επάγγελμα, συγγραφέας του δίτομου έργου Ο πουρός Ηρως, μια πολιτική παρωδία του Μικρού Ηρωα (κάτι που τον έφερε σε αντιπαράθεση με τον Στέλιο Ανεμοδουρά, τον δημιουργό του θρυλικού Γιώργου Θαλάσση), έγραψε μια καινούργια περιπέτεια του Μπέκα που διαδραματίζεται στη Θεσσαλονίκη. Σε αυτήν, ο συγγραφέας, θέλοντας να αποτίσει φόρο τιμής στον Γιάννη Μαρή, οδηγεί τον αστυνόμο στη Θεσσαλονίκη του 1954, συγκεκριμένα τον Μάιο εκείνης της χρονιάς, όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, υπουργός Δημοσίων Εργων τότε, ανερχόμενος αστέρας της πολιτικής, βρίσκεται στην πόλη και απειλείται με φόνο.

Κι ενώ έχει κινητοποιηθεί η (Ελληνική Βασιλική) Χωροφυλακή, ο αθηναίος δημοσιογράφος Μακρής, ο οποίος ακολουθεί τον υπουργό στο ταξίδι του, περιπλανάται στους δρόμους και στα στέκια της πόλης και συνεργάζεται με τον Μπέκα ώστε να αποτραπεί το έγκλημα. Στην πραγματικότητα, ο Καραμανλής πρόκειται να ξηλώσει τις γραμμές του τραμ της Θεσσαλονίκης (έχει προηγηθεί το ξήλωμα του τραμ της Αθήνας), κάτι που δίνει στον συγγραφέα τη δυνατότητα να μιλήσει για το συγκεκριμένο μεταφορικό μέσο, να σταθμίσει τα θετικά και τα αρνητικά της λειτουργίας του. Εκτός από την εξαιρετική περιπλάνηση, γεωγραφική και ιστορική, του αναγνώστη στη Θεσσαλονίκη της εποχής, ο Σαλπιγκτής τού γνωρίζει και κάποια υπαρκτά πρόσωπα, από τα οποία ορισμένα έπαιξαν ρόλο στη διαμόρφωση της εικόνας της πόλης.

Πρόκειται για τον δικηγόρο Τάκο Μακρή, στενό συνεργάτη του Καραμανλή, μετέπειτα υπουργό, τον συγγραφέα Νίκο Καχτίτση, ο οποίος πήγε να δει τον Ντίνο Χριστιανόπουλο, βιβλιοθηκάριο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης, μελλοντικό εκδότη του περιοδικού Διαγώνιος, μα και τον Σπύρο Βούγια, παιδάκι τότε, βουλευτή και υπουργό του ΠαΣοΚ πολύ αργότερα.