Είναι ίσως από τις ελάχιστες φορές στα πρόσφατα χρόνια που έχουµε ένα µυθιστόρηµα όπου πρωταγωνιστεί ένας ιδεολογικά συντηρητικός νέος. Οπως επίσης είναι από τις ελάχιστες φορές που έχουµε µια οπτική για τον κυπριακό αγώνα από έναν ελαφρώς αγγλόφιλο πρωταγωνιστή. Ο συγγραφέας εξιστορεί τις περιπέτειες του νεαρού Κύπριου Δηµήτρη Δωρίδη. Πρόκειται για ένα κλασικό bildungsroman που παρακολουθεί τον ήρωα από τη µικρή νεότητά του ως την ενηλικίωσή του.

Στο πρώτο µέρος της τριλογίας ( Εν µέρει ελληνίζων ) ο ήρωας και πρωταγωνιστής είναι µαθητής, ενώ στο δεύτερο ( Ο περατικός ) διάγει τη φοιτητική του ζωή η οποία λήγει µε τη στρατιωτική του θητεία. Στο τρίτο µέρος, Νόστου πάθη (όλα από την Εστία), ο Δηµήτρης Δωρίδης, ενήλικος πια, έρχεται αντιµέτωπος µε όλα εκείνα τα ζητήµατα που ορθώθηκαν µπροστά του στο πέρασµα των χρόνων και τον γέµισαν ερωτηµατικά. Ο Δωρίδης ξαναβρίσκει την αγαπηµένη του Αννα στο Λονδίνο, η οποία ως πιστή Πηνελόπη θα ταυτίσει τη ζωή της µε τη δική του. Θα εγκατασταθούν και πάλι στην Κύπρο και θα πέσουν στα συνταρακτικά γεγονότα της εµφύλιας διαµάχης Μακαριακών – Γριβικών, των παλινωδιών της Ελλάδας, του πραξικοπήµατος και της τουρκικής εισβολής.

Ο Δωρίδης έχει βρει καινούργιο κίνητρο στο οποίο εγκιβωτίζει τη ζωή του: είναι το πρότζεκτ της αποτύπωσης των µεσαιωνικών µνηµείων της Κύπρου. Θα παρακολουθεί αµίλητος, αµήχανος, ασκεπής ιδεολογικά και άβουλος τις πολιτικές αναταράξεις. Το πραξικόπηµα του Σαµψών και η τουρκική εισβολή θα τον αναγκάσουν να πάρει θέση. Οταν ο Δωρίδης παίρνει το όπλο για να υπερασπίσει την πατρίδα, έστω άτακτα, χωρίς προετοιµασία, ωριµάζει για µια στιγµή. Ισως όχι τόσο όσο θα επέβαλλε ένα politically correct µυθιστόρηµα, γιατί λίγο αργότερα φεύγει για το Παρίσι, να ζήσει κάπου ήσυχα. Αγαπάει την Κύπρο, αλλά από µακριά. Αλλο η ηθική, άλλο το µυθιστόρηµα.

Ο Δηµήτρης Δωρίδης ενσαρκώνει έναν νέο για τον οποίο η τέχνη, κυρίως η µεσαιωνική, αλλά και η ποίηση, είναι ερωµένες πολλές φορές πιο ισχυρές από τις πραγµατικές γυναίκες µε τις οποίες συνάπτει σχέσεις. Η τόλµη του Μ. Β. Χατζόπουλου έγκειται στη σκιαγράφηση ενός ήρωα που βρίσκεται στο δεξιό άκρο της ιδεολογικής αιώρας, σε αντίθεση µε τους περισσότερους ήρωες που προτιµούν οι έλληνες συγγραφείς. Ο ήρωάς του, ο Δ. Δωρίδης, είναι πολύπλευρα σµιλεµένος ώστε να αποδίδει τις αντιφάσεις και τις αγωνίες της νεότητας αλλά και τη δύσκολη πορεία προς την ωρίµανση.

Αν αναζητούσαµε συγγένειες, θα λέγαµε ότι ο Μ. Χατζόπουλος συγγενεύει µε τον Κοσµά Πολίτη στο ύφος της Eroica, θεµατικά µε τον Γιώργο Σεφέρη στον Βαρνάβα Καλοστέφανο και µε τον Ρόδη Ρούφο στη Χάλκινη εποχή (ο ήρωάς του, Αλέξης Μπαλαφάρας, αν και µε τις ίδιες πολιτιστικές προϋποθέσεις, είναι το εντελώς αντίθετο του Δωρίδη), αφού ανατέµνουν την ίδια εποχή του ‘50 στην Κύπρο, αλλά τελικά παράγει ένα δικό του αυτόνοµο, ισχυρό λογοτεχνικό αποτέλεσµα µε µια ζωντανή γλώσσα που αποτελεί την πιο ευχάριστη έκπληξη.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ