Ο γερµανός ιστορικός και θεωρητικός των ΜΜΕ (λογοτεχνία, ποίηση, κινηµατογράφος, υπολογιστής κ.ά.) Φρίντριχ Aντολφ Κίτλερ απεβίωσε στις 18 Οκτωβρίου στο Βερολίνο σε ηλικία 68 χρόνων. Πιθανότατα δεν υπάρχει στη Γερµανία άλλος που να ενσαρκώνει το κλισέ του τρελού καθηγητή καλύτερα από αυτόν τον ακαδηµαϊκό, ίσως επειδή αποτόλµησε να περιηγηθεί στην πυκνή λόχµη των µέσων γράφοντας εκπληκτικές µελέτες, όχι µόνο για τον γερµανικό ροµαντισµό, αλλά και για την ηλεκτρική κιθάρα του Τζίµι Χέντριξ, τις ηλεκτρονικές συνθέσεις των Pink Floyd, τη µέθη και τα ναρκωτικά στο Ουράνιο τόξο της βαρύτητας του Πίντσον. uni00A0 Ο εξορκισµός του πνεύµατος από τις επιστήµες του ανθρώπου ήταν ο τίτλος ενός συλλογικού τόµου που εξέδωσε ο Κίτλερ το 1980, ο οποίος συνοψίζει το διακύβευµα του πρώιµου έργου του ως ιστορικού της λογοτεχνίας. Ο εξορκισµός αυτός στόχευε αφενός σε µια ριζική κριτική της ερµηνευτικής παράδοσης του «νοήµατος» και της «σηµασίας» και αφετέρου στην ανάδειξη των υλικών στοιχείων, του hardware των κειµένων και των φαινοµένων του πολιτισµού.
Η πεµπτουσία αυτού του µατεριαλισµού των ΜΜΕ συνοψιζόταν στη γνώση ότι όλος ο πολιτισµός ερείδεται σε σηµαίνοντα σηµεία, τα οποία καθορίζονται κυρίως µέσω της υλικής τους ύπαρξης και διάταξης και της σύνδεσής τους µε πρακτικές της εξουσίας. Συνδυάζοντας τη γενεαλογική µέθοδο του Φουκό µε τη λογική του σηµαίνοντος στον Λακάν και το ερώτηµα για την ουσία της τεχνικής στον Χάιντεγκερ, η διατριβή επί υφηγεσία του Κίτλερ Συστήµατα καταγραφής 1800/1900 κινδύνεψε να απορριφθεί από το κατεστηµένο του Πανεπιστηµίου του Φράιµπουργκ, εστία της γερµανικής ερµηνευτικής παράδοσης.
Τελικά υποβλήθηκε σε δεκατρείς γνωµοδοτήσεις αντί των τριών που απαιτεί ο νόµος και κατάφερε να γίνει αποδεκτή έπειτα από δύο χρόνια διαµάχης και να εκδοθεί το 1985 προκαλώντας σεισµικές δονήσεις τόσο στη γερµανική φιλολογία όσο και στις επιστήµες του ανθρώπου. Το βιβλίο του µεταφράστηκε το 1990 στα αγγλικά, γεγονός που του επέτρεψε να διδάξει σε πολλά ελίτ πανεπιστήµια της Αµερικής (Γέιλ, Κολούµπια, κ.ά.).
Η εισαγωγή της τεχνικής και των Μέσων στη µελέτη της λογοτεχνίας, της τέχνης και του στοχασµού βρισκόταν στο επίκεντρο και του δεύτερου µεγάλου βιβλίου του, Γραµµόφωνο – κινηµατογράφος – γραφοµηχανή (1986, στα ελληνικά από τις εκδόσεις Νήσος, 2005).
Τα τελευταία χρόνια της διδασκαλίας και της έρευνάς του στο Πανεπιστήµιο Χούµπολτ του Βερολίνου ο Κίτλερ άρχισε να γράφει ένα οκτάτοµο έργο µε τίτλο Μουσική και µαθηµατικά, ενώ πρόλαβε να εκδώσει τους δύο πρώτους τόµους, Αφροδίτη (2006) και Ερως (2009). Πρόκειται για µελέτες που διαλέγονται και αναµετρούνται µε τις προσεγγίσεις των πνευµατικών του προγόνων Νίτσε, Φουκό και Χάιντεγκερ και αφορούν τη µελέτη των σχέσεων µουσικής και έρωτα στην αρχαία Ελλάδα εµπλέκοντας, όπως πάντα, τις λακανικές αναγνώσεις της ελληνικής φιλοσοφίας και τραγωδίας. Χαρακτηριστικό είναι εν προκειµένω το ανατρεπτικό του ερώτηµα: «Πώς γίνεται οι άνθρωποι στην Ευρώπη να µη γνωρίζουν τον έρωτα, αλλά να ερωτεύονται τη γνώση;». Στις εκδόσεις Σμίλη είναι υπό έκδοση τρία βιβλία του Κίτλερ: Συστήματα καταγραφής 1800/1900, οι πανεπιστημιακές του παραδόσεις Οπτικά μέσα και μια συλλογή κειμένων με τίτλο Από την Ελλάδα. Επίσης το περιοδικό αληthεια (τεύχος 4/5, 2010) περιέχει αφιέρωμα στη σχέση ψυχανάλυσης και θεωρίας των ΜΜΕ, με τρία σημαντικά κείμενα του Κίτλερ.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
