Η Ευρώπη, ήδη από τις αρχές του ελληνικού πολιτισµού, αποτελεί µια εξαίρεση µέσα στο πέρασµα των αιώνων, γράφει ο Πολωνός Ρίσαρντ Καπισίνσκι (1932-2007), καθώς ήταν η πρώτη που «εκδήλωσε περιέργεια για τον κόσµο και µια επιθυµία όχι µόνο να τον κατακτήσει και να κυριαρχήσει πάνω του αλλά επίσης να τον γνωρίσει». Ο ίδιος, ένας µετρ του λογοτεχνικού ρεπορτάζ, ανεπιφύλακτα ιδεαλιστής και ταυτόχρονα ρεαλιστής, προσπάθησε σε ολόκληρη τη ζωή του, µε τα ταξίδια και τα κείµενά του, να κατανοήσει την αινιγµατική συνάντηση µε τον «Αλλο», αυτό το «θεµελιώδες γεγονός», ένα δύσκολο εγχείρηµα, όπως µας έχει προειδοποιήσει ο γάλλος φιλόσοφος Εµµανουέλ Λεβινάς, τη σκέψη του οποίου ο συγγραφέας θεωρεί προαπαιτούµενο ενός διαπολιτισµικού διαλόγου που σήµερα είναι πιο επιτακτικός από ποτέ.
«Ο Αλλος είναι ένας καθρέφτης µέσα στον οποίο βλέπω τον εαυτό µου και µέσα στον οποίο γίνοµαι αντικείµενο παρατήρησης – ένας καθρέφτης που µε αποκαλύπτει και µε ξεγυµνώνει» γράφει ο Καπισίνσκι µνηµονεύοντας επιπλέον τον πρώτο διδάξαντα του «ανθρωπολογικού ρεπορτάζ» Ηρόδοτο, ο οποίος κατάλαβε πριν από 2.500 χρόνια ότι «για να γνωρίσουµε τους εαυτούς µας πρέπει να γνωρίσουµε τους Αλλους». Ο πολυγραφότατος Καπισίνσκι, ο οποίος φλέρταρε ακόµη και µε το Βραβείο Νοµπέλ, πρόλαβε να συγκεντρώσει σε έναν τόµο τις τέσσερις διαλέξεις που έδωσε σχετικά µε την έννοια του «Αλλου» έναν χρόνο προτού πεθάνει.
Σε αυτές επιχειρεί να καταδείξει πώς ακριβώς εξελίχθηκαν στη διάρκεια της Ιστορίας και της ανθρώπινης σκέψης οι αναπαραστάσεις του διαφορετικού, τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις, ξεκινώντας από την Αναγέννηση και καταλήγοντας σε ό,τι ο ίδιος χαρακτηρίζει «αναπόφευκτη συνύπαρξη σε έναν πολυπολιτισµικό κόσµο» της παγκοσµιοποίησης.
«Ο πολιτισµός, για να µην πούµε ο ίδιος ο άνθρωπος, διαµορφώνεται µέσω της επαφής µε τους Αλλους» επισηµαίνει ο Καπισίνσκι στην προοδευτική του επιχειρηµατολογία για τον δικό του «Αλλο», υπογραµµίζοντας το τεράστιο συναισθηµατικό φορτίο που έχουν ακόµη το χρώµα, το έθνος και η θρησκεία και γίνονται αντικείµενο καπηλείας.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
