Ενας απ’ τους σημαντικότερους ποιητές της εποχής μας, ο Μεξικανός με την ελληνική καταγωγή Ομέρο Αρίτζις, θα δώσει διάλεξη το απόγευμα της Παρασκευής 4 Νομεβρίου 2011 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με τον τίτλο «Ομέρο Αρίτζις, ο ποιητής του ήλιου», ανοίγοντας έτσι τη σειρά «Ποιητές του κόσμου» που πραγματοποιεί το Megaron Plus σε συνεργασία με τον «Κύκλο των ποιητών».

«Για μένα η ποίηση είναι τρόπος ζωής, ένας τρόπος να γνωρίζω τον κόσμο, τον χρόνο και τον εαυτό μου» έχει δηλώσει ο Αρίτζις που επιπλέον έχει καταγράψει μια εντυπωσιακή πορεία ακτιβισμού για να αποτραπεί η καταστροφή του περιβάλλοντος. Θεωρείται η «πράσινη συνείδηση του Μεξικού» και έχει λάβει πλήθος διεθνών βραβείων «για την υπεράσπιση της Γης». Ο 71χρονος πολυβραβευμένος ποιητής θα συζητήσει με τον ομότεχνό του Ντίνο Σιώτη, θα διαβάσει ποιήματά του, θα συνομιλήσει με το κοινό και θα υπογράψει αντίτυπα του βιβλίου του. Ποιήματά του θα διαβάσει ο ηθοποιός Κωνσταντίνος Τζούμας.

«Το φως κατέχει το μυστικό της ζωής και την αλήθεια του ανθρώπου. Ο ήλιος, σύμβολο στην ποίηση του Αρίτζις, είναι ένα φωτεινό μήνυμα αισιοδοξίας. Ο ήλιος είναι ένα κάλεσμα. Ο ήλιος είναι ένας ποιητής που σε καλεί να ζήσεις» αναφέρει η μεταφράστρια Έλσα Κορνέτη στον πρόλογο της ελληνικής έκδοσης της ποιητικής του συλλογής «Ηλιακά ποιήματα» που μόλις κυκλοφόρησε από την «Κοινωνία των (δε)κάτων».

Στην ποίησή του ο Ομέρο Αρίτζις χρησιμοποιεί τους μύθους του Μεξικού δηλαδή τους αιμοσταγείς θεούς των Αζτέκων, τον Ήλιο, τον θεό Ιαγουάρο, αλλά και την ελληνική και μικρασιατική του καταγωγή (ο πατέρας του ήταν απ’ την Αθήνα, πολέμησε για τη Μεγάλη Ιδέα και διεσώθη απ’ την καταστροφή της Σμύρνης) καθώς και τους ελληνικούς μύθους, όπως το εκτεταμένο ερωτικό ποίημα «Περσεφόνη» του 1992.

«Για την Περσεφόνη ο Αντρέ Πιερ ντε Μαντριάργκ έγραψε «αυτό είναι ένα νέο άσμα του Μαλντοτόρ» ο δε (νομπελίστας συμπατριώτης) του Οκτάβιο Παζ βοήθησε και συνέτρεξε πολύ τον νέο ποιητή που μαζί με άλλους τρεις θεωρήθηκαν την δεκαετία του 1970 ως διάδοχοί του» σημειώνει στο επίμετρο της ίδιας έκδοσης ο έτερος μεταφραστής της Βασίλης Ρούβαλης. Ο Αρίτζις είναι ένας αυθεντικός ποιητής και πεζογράφος, πολυγραφότατος, ξακουστός στον ισπανόφωνο κόσμο. Έχει στο ενεργητικό του 40 βιβλία ποίησης, δοκίμιο, μυθιστόρημα, θέατρο και παιδική λογοτεχνία.

Το έργο του, που εμπνέεται από τη σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον, χαρακτηρίζεται από μια έντονη μαχητικότητα υπέρ της φύσης καθώς «η φύση μπορεί να επιβιώσει χωρίς τον άνθρωπο, ο άνθρωπος όμως δεν επιβιώνει χωρίς τη φύση». Από το 1985 ίδρυσε και προεδρεύει της «Ομάδας των 100», με εκλεκτούς μεξικανούς διανοούμενους που παρεμβαίνουν συχνά στα οικολογικά προβλήματα της χώρας. Ο Αρίτζις ξεχώρισε για το έργο του από νωρίς στην πατρίδα του.

Στα 36 του χρόνια ο πρόεδρος του Μεξικού τον διόρισε σύμβουλο πρεσβείας στην Ολλανδία. Κατόπιν υπήρξε πρέσβης στην Ελβετία και στην Ουνέσκο (2007-2010), δίδαξε σε μεγάλα αμερικανικά πανεπιστήμια και ήταν επίτιμος πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Συγγραφέων PEN για δυο θητείες. Το τελευταίο του μυθιστόρημα με τον τίτλο «Η αόρατη» εκτυλίσσεται στο Παρίσι του 17ου αιώνα και έχει στο επίκεντρο της αφήγησης μια μυστική εταιρεία της εποχής.

Ανάμεσα στα ποιήματα βρίσκουμε και το «Η θεία Ερμιόνη». Ο ίδιος θεματοποιεί συχνά στα ποιήματά του την ελληνική του καταγωγή. Δεν είναι όμως ο μόνος. Η ελληνική παράδοση, ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός για να είμαστε ακριβείς, είναι αντικείμενο μεγάλου σεβασμού και πηγή καλλιτεχνικής έμπνευσης στις χώρες της Λατινικής Αμερικής.

Η συζήτηση (19.00) θα γίνει στα ισπανικά και τα ελληνικά (με ταυτόχρονη μετάφραση για το κοινό) και η είσοδος στην εκδήλωση είναι ελεύθερη με δελτία προτεραιότητας.

Δείγμα της ποιητικής γραφής του Ομέρο Αρίτζις

«Η θεία Ερμιόνη»
Πάντα στο μυαλό μου τριγύριζε η ιστορία της θείας Ερμιόνης,
που χάθηκε, σύμφωνα με τον πατέρα μου, για ένα χρόνο στη Γιουγκοσλαβία
που απωλέσθη, σύμφωνα με το θείο μου, στο καράβι
που τη μετέφερε από τη Σμύρνη προς τη θάλασσα του Κανενός.
Οι επιζώντες μπερδεύουν τις διαδρομές των πεθαμένων
με τις δικές τους,
και πια δεν ξέρουν ποιο τ’ όνειρο και ποια η θύμηση είναι

Ποτέ μου δεν είδα το πρόσωπο της θείας Ερμιόνης,
μ’ αναστατώνει όμως το ότι χάθηκε στην αναμπουμπούλα του παρελθόντος
χωρίς να μπορώ να φωτίσω την ίδια τι συνέβη,
που χάθηκε και πού την ξαναβρήκαν.
Ή μήπως χάθηκε σ’ έναν καιρό χωρίς ημερολόγια
σε μια θάλασσα χωρίς κύματα, κι ένα καράβι χωρίς τοιχώματα,
με τη μυστική απόφαση να ξεφύγει από όσους την αγαπούσαν;

Δεν γνώριζε ότι όσο ήταν ζωντανή
όσο μακριά και να πήγαινε στη χώρα χωρίς όνομα
πάντα θα ‘πρεπε να επιστρέψει στο προσφυγικό καράβι
που είναι τούτο το παρόν, τούτος ο πλανήτης;
Μια μέρα την βρήκανε, σίγουρο αυτό
αν όμως τον εαυτό της ξαναβρήκε η ίδια, κανείς δεν είπε:
εξαφανίστηκε κάποια μέρα απ’ τον κόσμο χωρίς ν’ αφήσει
άλλες ιστορίες πίσω της.

[μτφ. Βασίλης Ρούβαλης]