Η ορμητική εισβολή της άμεσης δημοκρατίας στην «ατζέντα» της Ελλάδας της κρίσης συνέπεσε με την έκδοση στα ελληνικά του τελευταίου βιβλίου του εκλιπόντος ιστορικού κοινωνιολόγου Charles Τilly, με τίτλοΔημοκρατία(μετάφραση Κώστας Θεολόγου, επιμέλεια Παντελής Λέκκας, Εκδόσεις Γκούτενμπεργκ, σελ. 358, τιμή 26,63 ευρώ). Ο συγγραφέας αμφισβητεί τη δημοκρατικότητα της άμεσης δημοκρατίας. Κατ΄ αυτόν δημοκρατία σημαίνει μεν διαρκή διαβούλευση, αλλά σε υπερ-τοπικό πλαίσιο, που εξασφαλίζει την ευρύτητα, την ισοτιμία, την ασφάλεια και την αμοιβαία δέσμευση κυβερνώντων και κυβερνωμένων. Ο Τilly ερευνά το πότε δημιουργούνται συνθήκες για τον εκδημοκρατισμό αυταρχικών καθεστώτων και πότε για την κατάρρευση των δημοκρατιών. «Κλέβει το ψωμί» από τους πολιτικούς επιστήμονες, αποδεικνύοντας ότι φρέσκες ιδέες για παλαιά προβλήματα προέρχονται από όσους δεν έχουν εξειδικευθεί επαγγελματικά στην επίλυσή τους.

Το ίδιο ισχύει και για το best seller βιβλίο για τις εισοδηματικές ανισότητεςΤhe Spirit Level:Why Εquality is Βetter for Εveryone (Ρenguin)των επιδημιολόγων Wilkinson και Ρickett. Είναι ακόμα και οι πλούσιοι που ζουν σε κοινωνίες με μικρότερες εισοδηματικές ανισότητες υγιέστεροι και ευτυχέστεροι από ό,τι οι πλούσιοι που ζουν σε κοινωνίες με χειρότερη κατανομή εισοδήματος; Σε τέτοια ερωτήματα απαντούν θετικά οι δύο συγγραφείς. Από τα στοιχεία τους προκύπτει ότι, μεταξύ 23 αναπτυγμένων χωρών, οι χώρες με μικρότερες εισοδηματικές ανισότητες έχουν καλύτερες επιδόσεις σε μη οικονομικούς δείκτες από εκείνες με μεγαλύτερες ανισότητες. Για παράδειγμα, το ποσοστό των παχύσαρκων είναι πολύ μικρότερο στις πρώτες από ό,τι στις δεύτερες. Υπάρχουν όμως δύο εξαιρέσεις, δηλαδή δύο χώρες με συγκριτικά πολλούς παχύσαρκους και ιδιαίτερα άνιση κατανομή εισοδήματος: είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα!

Ο Δημήτρης Α. Σωτηρόπουλος, είναι αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ