Η Μικρασιατική Καταστροφή είναι το μεγαλύτερο δράμα που έζησε ο Ελληνισμός τα τελευταία εκατό χρόνια. Σύμφωνα με τον Αντώνη Λιάκο, καθηγητή της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, «το 1922 είναι ένας κατ΄ εξοχήν τόπος μνήμης για τους Ελληνες». Και αυτή η μνήμη αναβιώνει σε τούτο το εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο που επιμελήθηκε συνοδεύοντάς το με μια θερμή και εμπεριστατωμένη εισαγωγή.

Πέντε νεότεροι ιστορικοί, τέσσερις από την Ελλάδα και μία από την Τουρκία, προσεγγίζουν το θέμα εξετάζοντας τις οικονομικές και κοινωνικές παραμέτρους του, τον ρόλο των Μεγάλων Δυνάμεων, το τεράστιο προσφυγικό ζήτημα και τις συνέπειες της προσφυγικής μνήμης στην κοινωνία, στην ιστορία και στον ψυχισμό όχι μόνο των Ελλήνων αλλά και των Τούρκων- και σε μεγάλο βαθμό και των άλλων βαλκανικών λαών. Κεντρική θέση στο βιβλίο καταλαμβάνει το κείμενο του Δημήτρη Σταματόπουλου με τίτλο Η ανθρωπογεωγραφία της Καταστροφής, όπου συνοπτικά αλλά εμπεριστατωμένα ο συγγραφέας δίνει μια σφαιρική εικόνα της Μικρασιατικής Εκστρατείας, του διπλωματικού παρασκηνίου, του δράματος των προσφύγων και των κοινωνικών και ιδεολογικών παραμέτρων που σχετίζονται με τη βίαιη αποκοπή από τον τόπο τους και τη μετεγκατάσταση και την ενσωμάτωσή τους σε μια διαφορετική κοινωνία.

Ο ιστορικός χρειάζεται να κρατά αποστάσεις από αυτά που αφηγείται. Αλλά, όπως πολύ σωστά τονίζει ο Λιάκος, οι άνθρωποι «έχουν δικαίωμα να γνωρίσουν τις ρίζες τους,πού έζησαν οι πρόγονοί τους,τους τόπους και τα ιερά τους».

Η συμβολή επ΄ αυτού των συγγραφέων του τόμου είναι αξιοπρόσεκτη και σε κάποιες περιπτώσεις σημαντική. Το βιβλίο διαβάζεται με ενδιαφέρον και από τους ειδικούς αλλά και από τον μέσο αναγνώστη.

Η πύρρειος νίκη του Γκέρινγκ
HEINZ A.RICHTER
Η μάχη της Κρήτης
Μετάφραση Ελίζα Παναγιωτάτου,Επιμέλεια Βαγγέλης Στεργιόπουλος,Εκδόσεις Γκοβόστη 2011, σελ.543,τιμή 32 ευρώ

Η Μάχη της Κρήτης υπήρξε από τις πλέον αποφασιστικές και αιματηρές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Διήρκεσε οκτώ ημέρες, από τις 20 ως τις 28 Μαΐου 1941, και στοίχισε τη ζωή σε 14.000 στρατιώτες.Μεγάλο μέρος του επίλεκτου σώματος των γερμανών αλεξιπτωτιστών αποδεκατίστηκε,σε σημείο που ο Τσόρτσιλ να τη χαρακτηρίζει «πύρρειο νίκη του Γκέρινγκ».Το ιστορικό της μάχης,το πολιτικό και διπλωματικό παρασκήνιο και τις συνέπειές της αναλύει σε αυτό το εμπεριστατωμένο βιβλίο του ο γερμανός ιστορικός Χάιντς Ρίχτερ,όπως επίσης και τις αγριότητες στις οποίες επιδόθηκαν εναντίον του τοπικού πληθυσμού οι ναζιστικές δυνάμεις κατοχής.

ΣΤΡΑΤΟΣ ΔΟΡΔΑΝΑΣ
Η γερμανική στολή στη ναφθαλίνη.
Η επιβίωση
του δοσιλογισμού στη Μακεδονία,1945-1974
Πρόλογος Πολυμέρης Βόγλης,Εκδόσεις Βιβλιοπωλείου της Εστίας,2011, σελ.528, τιμή 24 ευρώ

Οι συνεργάτες των Γερμανών στις κατεχόμενες από τα ναζιστικά στρατεύματα χώρες κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου δεν τιμωρήθηκαν όλοι φυσικά. Στην Ελλάδα όμως κάποιοι από αυτούς όχι μόνο δεν τιμωρήθηκαν αλλά και «επιβραβεύθηκαν» καταλαμβάνοντας θέσεις στα ανώτατα κλιμάκια της δημόσιας διοίκησης, του στρατού και της πολιτικής. Ο εμφύλιος πόλεμος ήταν η Σιλωάμ όπου βαφτίστηκαν και «εξαγνίστηκαν» οι ταγματασφαλίτες για χάρη της τελικής νίκης εναντίον του κομμουνισμού. Την επαίσχυντη ανοχή του μετεμφυλιακού κράτους έναντι των δωσιλόγων αναλύει διεξοδικά παραθέτοντας πλήθος στοιχεία και ονόματα ο Στράτος Δορδανάς σε αυτή την άκρως αναλυτική και ενδιαφέρουσα μελέτη.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΗΣ
Η Ελλάδα και οι Αγγλοι.
Η βρετανική διπλωματία και οι βασιλείς της Ελλάδας
Μετάφραση Κώστας Δεσποινιάδης, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου,2011, σελ.320,τιμή 21,30 ευρώ

Δεν είναι βέβαια άγνωστες οι εξοργιστικές παρεμβάσεις των ελλήνων βασιλιάδων στα πολιτικά πράγματα απόκαταβολής ελληνικού κράτους ούτε και το ότι σχεδόν όλοι μεταχειρίστηκαν την Ελλάδα σαν ναήταν το προσωπικό τους φέουδο. Η μελέτη όμως του ιστορικού Παναγιώτη Δημητράκη, η οποία βασίζεται κατά κύριο λόγο σε ντοκουμέντα του Φόρεϊν Οφις, αποκαλύπτει τον ρόλο αυτόν, που οδήγησε και σε εθνικές συμφορές, σε όλο του το «μεγαλείο». Ποτέ η μοναρχία στην Ελλάδα δεν ήταν στην ουσία συνταγματική και ποτέ οι έλληνες πολίτες δεν θεωρήθηκαν από τους βασιλιάδες τους κάτι παραπάνω από απλοί υπήκοοι.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ