«Ο νεαρός Ρόμπερτ μού φαίνεται κάπως νευρικό παιδί,αλλά όχι υπερβολικά νευρικό.Για εννιάχρονος, όμως, είναι πολύ έξυπνος, και εκεί έγκειται το πρόβλημα». Αυτή είναι η διάγνωση του δόκτορος Μιούιρ την οποία ανακοινώνει στη μητέρα του Ρόμπι Κόιλ που πήγε τον μικρό εσπευσμένα στο ιατρείο του προκειμένου να σταματήσει τα βράδια να βρέχει το κρεβάτι του. «Ασχολείσαι με κανένα άθλημα;» ρωτάει ο ηλικιωμένος γιατρός τον Ρόμπι και ο τελευταίος τού απαντά με απόλυτη φυσικότητα ότι του αρέσει να κάνει πως τρέχει πέρα- δώθε μέσα σε διαστημόπλοια. Πράγματι, ο ήρωας του νέου μυθιστορήματος του σκωτσέζου συγγραφέα Αντριου Κρούμυ, Sputnik Caledonia (2008), ήθελε να γίνει αστροναύτης όταν μεγάλωνε, πράγμα ευκόλως κατανοητό για έναν μπόμπιρα με μεγάλη φαντασία. Ο δόκτωρ Μιούιρ πάντως σηκώνει τα χέρια ψηλά και προτείνει στην κυρία Αν Κόιλ, τη μητέρα του Ρόμπι, ο μικρός να διαβάσει τον Ιβανόη του Γουόλτερ Σκοτ για να γίνει ένα κανονικό παιδί. Λίγο αργότερα, στη δημόσια δανειστική βιβλιοθήκη της επινοημένης πόλης Κένζι της Σκωτίας όπου διαδραματίζεται το πρώτο μέρος του βιβλίου κατά τη δεκαετία του ΄70, ο Ρόμπι επιλέγει τελικά τον τόμο Πύραυλος για τα άστρα. Την επόμενη ημέρα έβρεξε και πάλι το κρεβάτι του αλλά ευτυχώς δεν χρειάστηκε να διαβάσει στην πορεία όλα όσα θεωρούσε βαρετά. Ο Ρόμπι είναι δημιουργικά ανυπόμονος. Μετατρέπει ένα ντουλάπι κάτω από τον νεροχύτη της κουζίνας, που μυρίζει σκοτωμένα σκαθάρια, σε θαλαμίσκο διαστημοπλοίου, ενώ βλέπει το ραδιογραμμόφωνο της οικογένειας στο σαλόνι σαν ένα ιδανικό ταμπλό ελέγχου για τις νοητικές επελάσεις του στα άστρα. Είναι επιπλέον φιλοπερίεργος και δεν σταματά να ρωτάει τον πατέρα του Τζο γι΄ αυτά που του προξενούν εντύπωση στον κόσμο. Ο πατέρας του, που απαντά στον γιο του με σοβαρότητα και γνώση, διαπνέεται από κλασικές σοσιαλιστικές ιδέες (προσοβιετικού τύπου), δεν κρύβει τον αντιαμερικανισμό του και είναι εντυπωσιασμένος από την πρόσφατη επίσκεψη των συναδέλφων του από το τοπικό εργατικό σωματείο στο Λένινγκραντ, που το βρήκαν ένα ιδιαίτερα «ευχάριστο μέρος». Μέσα σ΄ αυτό το περιβάλλον ο μικρός Ρόμπι αποφασίζει να μάθει ρωσικά προκειμένου να γίνει ευκολότερα κοσμοναύτης για λογαριασμό της Ρωσίας (που θαυμάζει για την εκτόξευση του πρώτου τεχνητού δορυφόρου στο Διάστημα «Σπούτνικ 1»). Τα βράδια ξαπλώνει και νομίζει ότι ακούει τη «Φωνή του Κόκκινου Αστρου», σήματα δηλαδή από έναν σταθμό στην άλλη πλευρά του Σιδηρού Παραπετάσματος.
Ξαφνικά, στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, η Σκωτία (η Καληδονία του τίτλου είναι η ονομασία των αρχαίων Ρωμαίων για τη χώρα την οποία έχουν χρησιμοποιήσει πολλοί ρομαντικοί ποιητές) έχει μετατραπεί σε Λαϊκή Δημοκρατία της Βρετανίας, είναι μια χώραδορυφόρος της ΕΣΣΔ, ο Ρόμπι είναι δεκαεννέα ετών και βρίσκεται πλέον στη «Βάση», που δημιουργήθηκε, μετά το τέλος του Πατριωτικού Πολέμου και την ήττα των ναζιστών, για να αποκτήσουν οι σοβιετικοί σύμμαχοι ένα ισχυρό πυρηνικό αποτρεπτικό οπλοστάσιο στη διάρκεια της ψυχροπολεμικής διαμάχης. Η «Βάση» είναι μια κρυφή στρατιωτική-επιστημονική κοινότητα, από την οποία πολύ δύσκολα δραπετεύει κανείς, και έχει τα χαρακτηριστικά μιας μυστικοπαθούς και εσωστρεφούς μικρο-Σοβιετίας. Εκεί ο Ρόμπι εκπαιδεύεται, μαζί με άλλους εθελοντές, ώστε να αντιμετωπίσει με μια περίεργη τηλεπαθητική αποστολή το «Κόκκινο Αστρο», κάτι που, σύμφωνα με τις προσεγγίσεις του καθηγητού Κάουπφ, μοιάζει με μια μαύρη τρύπα στο ηλιακό σύστημα που απειλεί τη Γη. Επειτα, χωρίς πολλά πράγματα να διαυγάζονται επαρκώς, χωρίς να ικανοποιείται η αίσθηση της (μυθοπλαστικής και μη) αιτιοκρατίας, λες και ο ίδιος ο Ρόμπι έχει καβαλήσει ένα μεταφυσικό εκκρεμές που κινείται σ΄ έναν ρευστό χωροχρόνο μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, ο Κρούμυ μάς μεταφέρει (στο τρίτο μέρος του βιβλίου) στη σημερινή Σκωτία, όπου οι γονείς του Ρόμπι, γέροι πια και απόμαχοι της ζωής, θρηνούν για την απώλεια του γιου τους, που συντελέστηκε ωστόσο πολλά χρόνια πριν.
Ο Αντριου Κρούμυ έχει τελειοποιήσει το πάντρεμα της σύγχρονης επιστημολογίας με τη φιλοσοφία στο μυαλό του, με τέτοιον τρόπο όμως ώστε να μας αφορά ως λογοτεχνία (που εν προκειμένω δεν έχει καμία σχέση ούτε με την επιστημονική φαντασία ούτε με την καλπάζουσα εκλαϊκευμένη λαίλαπα του συρμού). Μ΄ ένα σπιρτόζικο και υποψιασμένο βλέμμα για τις ιδέες που μεταχειρίζεται, με χαρακτήρες διασκεδαστικούς και αξιοπρόσεκτη πειθαρχία στο χτίσιμο της πλοκής του, δημιουργεί μια δροσερή μετα-μυθοπλασία για τους παράλληλους κόσμους του Σύμπαντος, της ζωής και της αφήγησης.
Ο Σκωτσέζος Αντριου Κρούμυ, σύμφωνα με τον άγγλο ομότεχνό του Τζόναθαν Κόου, είχε αποτελέσει μεγάλη ελπίδα για την ανανέωση του βρετανικού μυθιστορήματος.
Γεννημένος το 1961 στη Γλασκώβη, θεωρείται σήμερα ένας από τους βασικούς εισηγητές του μεταμοντερνισμού και της πειραματικής λογοτεχνίας στη Βρετανία. Ο συγγραφέας, που έχει επηρεαστεί από τον Μπόρχες και τον Καλβίνο, σπούδασε Μαθηματικά και Θεωρητική Φυσική στο Πανεπιστήμιο St Αndrews και στο Ιmperial College του Λονδίνου (ΡhD), ενώ ασχολήθηκε με την κριτική λογοτεχνίας στην εφημερίδα «Scotland on Sunday». Το πρώτο του βιβλίο Μουσική, σε ξένη γλώσσα (Καστανιώτης, 1997) τιμήθηκε με το βραβείο Saltire. Το μυθιστόρημά του Πφιτς (Πόλις, 2003) ανακηρύχθηκε καλύτερο βιβλίο της χρονιάς 1995 από τις εφημερίδες «Τhe Οbserver» και «Νew York Τimes». To Sputnik Caledonia, που το μετέφρασε ο Γιώργος Κυριαζής (έχοντας βεβαίως την πολύτιμη πείρα της μετάφρασης των έργων του Τόμας Πίντσον στα ελληνικά), τιμήθηκε με το βραβείο Νorthern Rock Foundation Writer΄s Award. Από τις εκδόσεις Πόλις κυκλοφορούν επίσης τα μυθιστορήματά του Μόμπιους Ντικ (2006), Η αρχή του Ντ΄ Αλαμπέρ (2002) και Ο κύριος Μι (2001).
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
