Υστερα από έναν χρόνο προετοιμασίας κυκλοφόρησε το τεύχος Μαρτίου του περιοδικού «Interni» του Μιλάνου αφιερωμένο στην Ελλάδα. Το περιοδικό ιδρύθηκε το 1954 και σήμερα εκδίδεται από τον όμιλο Mondadori μαζί με την επίσης διάσημη «Casabella». Ασχολείται με την αρχιτεκτονική, την αισθητική των εσωτερικών χώρων και τον βιομηχανικό σχεδιασμό και κάθε χρόνο παρουσιάζει ένα μονογραφικό τεύχος το οποίο εφέτος έχει τον τίτλο «Greece Special».


H πρώτη ιδέα για ένα τεύχος αφιερωμένο στην Ελλάδα ξεκίνησε με την ευκαιρία των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Στην πορεία ωστόσο οι Ιταλοί συνειδητοποίησαν ότι η Αθήνα μπορεί τελικά να μη γίνει μια δεύτερη Βαρκελώνη, φιλοξενεί ωστόσο, όπως και η υπόλοιπη χώρα, μια πολύ ενδιαφέρουσα και ταυτόχρονα άγνωστη στο εξωτερικό αρχιτεκτονική. Αποδεικνύεται εδώ ότι, ανεξάρτητα από τη γνώμη που ο καθένας μπορεί να έχει για τη σκοπιμότητα της ελληνικής Ολυμπιάδας, το ίδιο το γεγονός των Αγώνων έχει αποτελέσει κίνητρο διεθνούς ενδιαφέροντος για τον τόπο από κάθε άποψη. Τα πρόσφατα δημοσιεύματα στον διεθνή Τύπο για τις βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα (που συνοδεύτηκαν από εξαιρετικά ενθουσιώδη σχόλια για το «μάθημα στυλ και ωριμότητας των δημοκρατικών διαδικασιών») ακολούθησαν παράλληλα σχόλια για την πορεία των ολυμπιακών έργων και για τις επιδόσεις και τις επιπτώσεις της προετοιμασίας στη σύγχρονη ταυτότητα της χώρας.


Αυτή την ταυτότητα αποκαλύπτει αναπάντεχα το τεύχος του «Interni». Σε 200 πυκνές σελίδες παρουσιάζεται όχι μόνο η σύγχρονη αρχιτεκτονική δημιουργικότητα αλλά και οι δραστηριότητες που σχετίζονται με το ντιζάιν και την επιχειρηματική του διάσταση στην Αθήνα και στα άλλα αστικά κέντρα. Το εγχείρημα αυτό ευρύτερης προβολής ανοίγει με ένα κείμενο του Οδυσσέα Ελύτη και περιλαμβάνει επίσης δραστηριότητες όπως η φωτογραφία, το θέατρο, η σκηνογραφία και ο κινηματογράφος (το Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης και το έργο του Θ. Αγγελόπουλου, ιδιαίτερα αγαπητού στην Ιταλία).


Οσον αφορά την αρχιτεκτονική, το τεύχος είναι πράγματι γενναιόδωρο επειδή παρουσιάζει το έργο πολλών σημαντικών δημιουργών με δίγλωσσα κριτικά κείμενα και πλούσια εικονογράφηση αλλά και επειδή προβάλλει και ορισμένους στη θέση κάποιων αναγνωρισμένων εκπροσώπων της σύγχρονης ελληνικής αρχιτεκτονικής που εδώ απουσιάζουν. Αυτά όμως ενίοτε συμβαίνουν και οι πιθανώς δυσαρεστημένοι θα έχουν σίγουρα άλλες διεθνείς ευκαιρίες προβολής, οι οποίες τώρα πλέον δεν είναι σπάνιες. Αναλύεται το έργο του Πικιώνη, του Βαλσαμάκη, του Κουλέρμου και του Κρόκου, ενώ σχολιάζονται κτίρια των Z. Σαμούρκα, M. Μανιδάκη, Νικολούτσου – Φιλιππίδη, Ιωάννου – Σωτηρόπουλου – Βαν Γκίλντερ, Σπανομαρίδη – Ζαχαριάδη – Σταθόπουλου κ.ά. Το συνολικά ενημερωμένο αλλά μάλλον αρνητικό σχόλιο του Matteo Vercelloni για την αρχιτεκτονική της Ολυμπιάδας συμπληρώνεται από ένα καυστικό σχόλιο του Κωνσταντίνου Πατέστου για το ίδιο θέμα. Το τεύχος ολοκληρώνεται με την παρουσίαση του έργου του Μάνου Περράκη για τα σχολεία θεάτρου της Ειρήνης Παπά στην Αθήνα, στη Ρώμη και στο Σαγκούντο της Ισπανίας.


H απώλεια πολύτιμου χρόνου και η απουσία αρχιτεκτονικών διαγωνισμών, που ουσιαστικά οδήγησε στον σχεδιασμό των ολυμπιακών έργων από τις τεχνικές εταιρείες, καθώς και η έλλειψη ενός συνολικού στρατηγικού προγραμματισμού που θα είχε επιτρέψει την οικοδόμηση άλλων σημαντικών δημόσιων έργων στο πλαίσιο της Ολυμπιάδας, από το νέο κτίριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης ως το Μουσείο Ακροπόλεως, αποτελούν πλέον δεδομένα του τελικού απολογισμού. H αναγνώριση ωστόσο από τον διεθνή Τύπο της μεγάλης προόδου της Ελλάδας σε όλους τους τομείς, που προσπαθεί να δώσει απάντηση σε τεράστιες και χρόνιες ελλείψεις κατ’ αρχήν υποδομών, λειτουργεί τελικά ως ένα είδος κάθαρσης και δημιουργεί συμπάθεια για την προσπάθεια και τις επί μέρους έστω επιτυχίες. Από την άποψη αυτή το τεύχος του «Interni» είναι φιλικό, αισιόδοξο και πλούσιο, ένα τεύχος προβολής του τόπου καλύτερο ίσως από κάθε προηγούμενη αναφορά στην Ελλάδα διεθνούς αρχιτεκτονικού περιοδικού.


Ο κ. Αντρέας Γιακουμακάτος είναι επίκουρος καθηγητής Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Από τις εκδόσεις Νεφέλη κυκλοφορεί το βιβλίο του «Ιστορία της ελληνικής αρχιτεκτονικής. 20ός αιώνας».