«Μια βδομάδα μόνο απομένει έως τις εκλογές της 7ης Μαρτίου και η στήλη θα επιχειρήσει να στοιχηθεί στοιχειωδώς (όπα και η παρήχηση!) με την επικαιρότητα, θίγοντας ζητήματα που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, έχουν σχέση με τον πολιτικό λόγο, ή έστω με τον λόγο περί πολιτικής.
Και πρώτα πρώτα, πότε θα γίνουν οι εκλογές; Την 7η Μαρτίου, στις 7 Μαρτίου, στις 7 του Μάρτη, ή μήπως στις 7 Μάρτη; Βομβαρδιστήκαμε όλο αυτό το διάστημα από μιξοβάρβαρες διατυπώσεις όπως «στις 7 Μάρτη ο λαός θα μιλήσει» ή «στις 8 Μάρτη θα είμαστε κυβέρνηση». Ως γνωστόν όμως τέτοιος τύπος που να δηλώνει την ημερομηνία δεν υφίσταται. Υπάρχει αντίθετα ο τύπος «στις 7 Μαρτίου» ή έστω, αν κανείς αυτό το βρίσκει καθαρευουσιάνικο ή λόγιο(!), ο τύπος «στις 7 του Μάρτη», σωστός μεν από άποψη Τριανταφυλλίδειας ορθοδοξίας, αλλά οπωσδήποτε λίγο ξεπερασμένος, και κυρίως παλαιοκομουνιστικά κακοφορμισμένος. Ασε πια που όλοι οι υποψήφιοι αποφεύγουν όπως ο διάβολος το λιβάνι να πουν «στις εκλογές της 7ης Μαρτίου», λες και είναι ντροπή η συγκεκριμένη έκφραση/διατύπωση ή υπάρχει κίνδυνος να μειώσει τη «λαϊκότητά» τους. Και όμως δεν νομίζω ότι κανένας γνήσια λαϊκός άνθρωπος – και όχι απλώς λαϊκοφανής – έχει πρόβλημα ή δυσκολία να πει «η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου» ή «η αργία της 25ης Μαρτίου».
Φαίνεται λοιπόν ότι από την ίδια της τη φύση η προεκλογική περίοδος ευνοεί λαϊκίζουσες και λαϊκότροπες – και όχι λαϊκές επιμένω – διατυπώσεις, με αποτέλεσμα το φαινόμενο να ενδημεί σε όλα αδιακρίτως τα κόμματα, αγγίζοντας μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις τα όρια του φαιδρού. Γιατί να ακούς τον Μάκη Μαΐλη του KKE να λέει στις 7 Μάρτη, τελοσπάντων. Να ακούς όμως διάφορους απόφοιτους του Κολεγίου που έχουν κληρονομήσει την έδρα από τον μπαμπά τους να λένε τι θα κάνει το κόμμα τους αν γίνει κυβέρνηση στις 8 Μάρτη, όπως και να το κάνεις σού στραβοκάθεται κάπως.
Και τώρα ας μιλήσουμε για… ψαλίδες. Εν μέσω πραγματικού καταιγισμού δημοσκοπήσεων, κοντέψαμε σχεδόν να ξεχάσουμε απλές αλλά απολύτως επαρκείς διατυπώσεις όπως «η διαφορά μεταξύ των κομμάτων A και B» ή «το κόμμα A προηγείται του κόμματος B». Και όλα αυτά για χάρη της άτιμης της «ψαλίδας» που τόσο φαίνεται να αρέσει σε τηλεπαρουσιαστές, τηλερήτορες και καθ’ έξιν – ενίοτε και κατ’ επάγγελμα – «παραθυρόβιους». Και δεν αναφέρομαι βέβαια στην ψαλίδα με την οποία οι κτηνοτρόφοι κουρεύουν τα πρόβατα ή στην ψαλίδα που ταλαιπωρεί τις γυναίκες με μακριά μαλλιά, αλλά στην ιδιότυπη εκείνη ψαλίδα που έχει μάλιστα τη μαγική ιδιότητα να «μεγαλώνει» και να «μικραίνει», να «αυξάνεται» και να «μειώνεται», αναλόγως πώς διαμορφώνεται η διαφορά μεταξύ των κομμάτων, ως προς την πρόθεση ψήφου, την παράσταση νίκης κ.ο.κ.
Αν έστω μέναμε στις διατυπώσεις «το άνοιγμα της ψαλίδας» ή η ψαλίδα «ανοίγει» και «κλείνει», τελοσπάντων. Αυτό τουλάχιστον έχει κάποιο νόημα, ως μεταφορά βασισμένη στην οπτική αναλογία μεταξύ του περί ου ο λόγος οργάνου/εργαλείου (όταν είναι ανοιγμένο) και των αντίστοιχων γραφικών παραστάσεων. H μπουλντόζα όμως της τηλεοπτικής – και όχι μόνο – ιδιολέκτου έχει κάνει κι εδώ τη δουλειά της, καθιερώνοντας(;) την πιο «απλή» και σύντομη, αλλά τόσο ανεπαρκή και κακόηχη (σκέτη) ψαλίδα στη θέση – έστω – του «ανοίγματος της ψαλίδας».
Φαινόμενο λοιπόν των καιρών και η ψαλιδομανία, που τείνει να μετατρέψει δημοσκόπους και τηλεπαρουσιαστές σε ψαλιδοχέρηδες, ή μάλλον σε ψαλιδολόγους. Και μάλιστα φαινόμενο που δεν περιορίζεται στις δημοσκοπήσεις, αλλά επεκτείνεται και σε άλλα πεδία, όπως στον αθλητισμό, όπου συχνά πια ακούμε ότι «η ψαλίδα μεταξύ των λεγόμενων μεγάλων και μικρών ομάδων στο μπάσκετ έχει μειωθεί» ή ότι «μεγαλώνει η ψαλίδα μεταξύ κέντρου και περιφέρειας».
Με τόσες ψαλίδες πάντως να κυκλοφορούν γύρω μας, οι οποίες μάλιστα έχουν συχνά την τάση να «μεγαλώνουν», δεν θα εκπλαγώ αν σύντομα ο φόβος του ευνουχισμού, που λένε και οι φροϋδιστές, αρχίσει να στοιχειώνει τα όνειρά μας.»
Ο κ. Ανδρέας Παππάς είναι επιμελητής εκδόσεων και μεταφραστής. Διδάσκει στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης (ΕΚΕΜΕΛ). Οι αναγνώστες μπορούν να στέλνουν τις παρατηρήσεις τους, τις επισημάνσεις τους ή τις διαφωνίες τους στην ηλεκτρονική θυρίδα achpappas@hotmail.com
