» Πρόσφατα, καθώς προσπαθούσα να εξηγήσω σε φουριόζο ταξιτζή ότι θα ήθελα να κατέβω «λίγο μετά την Αμερικανική Πρεσβεία», τον άκουσα να με καθησυχάζει: «Κατάλαβα. Πλατεία Μαβίλης». Με αυτή την ευκαιρία λοιπόν, σκέφτηκα πως οι δυο πιο πολύπαθοι προορισμοί της αθηναϊκής μας καθημερινότητας είναι ίσως η περί ης ο λόγος πλατεία και η οδός Μάρνη.
Και βέβαια, ο έσχατος από τον οποίο θα μπορούσε να απαιτήσει κανείς κάτι καλύτερο είναι ο καημένος ο ταξιτζής (μόνο καημένος δεν ήταν, βέβαια· τριπλή μίσθωση είχε εξασφαλίσει ο μπαγάσας), μια και έχω ακούσει ανάλογες διατυπώσεις και από πολύ πιο επίσημα χείλη.
Στην πλατεία Μαβίλη, εξάλλου, μια και τη θυμηθήκαμε, είχε στηθεί προ ετών και κάτι σαν προτομή της μέγιστης σταρ της ελληνικής show business Αλίκης Βουγιουκλάκης. Οπως επίσης, ουκ ολίγες φορές έχουμε όλοι ακούσει -στη ρύμη του λόγου κάποιου ή και σε λιγότερο «ρύμη»- για την εκπομπή της Ελένης Μενεγάκης, τις πολιτικές απόψεις της Μαρίας Δαμανάκης, την πολιτική υστερία της Λιάνας Κανέλλης, την αξέχαστη ερμηνεία της Ελλης Λαμπέτης, ή την (όσο πιο γρήγορα την ξεχάσουμε, τόσο το καλύτερο) παράσταση της Μιμής Ντενίσης. Για να μη μιλήσουμε, βέβαια, για τις πανταχού παρούσες πια στην ελληνική ύπαιθρο κολόνες της ΔΕΗς.
Ειδικά στα επώνυμα πάντως, ίσως να φταίει και το μικρό όνομα που προηγείται, και οπωσδήποτε παρασύρει κάπως τη γλώσσα κατά τον προφορικό λόγο (της Αλίκης, της Ελένης, κ.λπ). Ομως, εκείνος ο καημένος ο ποιητής Λορέντζος Μαβίλης, στον οποίο και οφείλει το όνομά της η φερώνυμη πλατεία, τι αμαρτίες είχε κάνει ώστε να του αλλάζουν έτσι τα φώτα -ή μάλλον, το φύλο; Και από τους πρώτους σοσιαλιστές/ριζοσπάστες υπήρξε στα νιάτα του, και υπέρ πατρίδος έπεσε το 1912. Ισως πάντως να φταίει και η Ρήγιλλα/της Ρηγίλλης -γνωστή τοις πάσι όχι τόσο ως σύζυγος του Ηρώδη του Αττικού, όσο ως έδρα του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας- η οποία παρασύρει και τη λίγο πιο πέρα ευρισκόμενη πλατεία ώστε να μετατρέπεται σε… Μαβίλης.
Οσο για εκείνη την ταλαίπωρη την οδό Μάρνη, όπου και το στρατηγείο των οδηγών ταξί που αποτέλεσαν το έναυσμα για το σημερινό Υπο-γλώσσιο, αυτή να δείτε τι τραβάει: «Μάρνης» ακούς τους επίδοξους επιβάτες να φωνάζουν με αγωνία στους ταξιτζήδες-σωτήρες, Μάρνης ακούς και σε πιο «καθωσπρέπει» κοινωνικές συναθροίσεις. Κατά το η Μάνη/της Μάνης, λοιπόν, και η οδός Μάρνη. Αλλωστε, μετά τις κολόνες της ΔΕΗς και τις δηλώσεις της Φάνης Πάλλης–Πετραλιάς, τι ελπίδες και τι απαιτήσεις μπορεί να έχει ένας ποταμός, και μάλιστα της μακρινής Γαλλίας, έστω και αν υπήρξε θέατρο της πιο σημαντικής ίσως μάχης του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου (ή μάλλον, δύο μαχών: μιας το 1914 και μιας το 1918).
Πάντως, ειδικά της οδού Μάρνη τα πάθη, νομίζω ότι είχαν αρχίσει αρκετά παλαιότερα, τότε που η πλατεία Μαβίλη δεν λεγόταν Μαβίλης, ίσως και γιατί δεν είχε γίνει ακόμη τόπος αυξημένου ενδιαφέροντος λόγω νυχτερινής ζωής. Θυμάμαι, λοιπόν, ως έφηβος έναν φίλο που είχε πει «στην οδό Μάρνης» και, όταν τον διόρθωσαν («Μάρνη, όχι Μάρνης»), ο πατέρας του, παρών στη συζήτηση και πάντα πρόθυμος να συμβάλλει στην αγωγή και την επιμόρφωση των νέων, έσπευσε να προσθέσει: «E, βέβαια, Μάρνης ήταν ο στρατηγός!».
Y.Γ. Το κείμενο αυτό γράφεται το πρωί της Κυριακής 8 Φεβρουαρίου. Την ίδια στιγμή το Γ´ Πρόγραμμα, που ακούγεται αμυδρά στο βάθος, διαφημίζει εκδήλωση για την Τρίτη 27 Ιανουαρίου! Λέτε να είχε συμβεί κάτι ανάλογο και στον T. Σ. Ελιοτ όταν έγραψε τον περίφημο στίχο «Time present and time past are both perhaps present in time future»;»
Ο κ. Ανδρέας Παππάς είναι επιμελητής εκδόσεων και μεταφραστής. Διδάσκει στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης (ΕΚΕΜΕΛ). Οι αναγνώστες μπορούν να στέλνουν τις παρατηρήσεις τους, τις επισημάνσεις τους ή τις διαφωνίες τους στην ηλεκτρονική θυρίδα achpappas@hotmail.com
