Ο όγκος του μπορεί λίγο να μας τρομάξει αφού θυμίζει πολύ τις εγκυκλοπαίδειες των μαθητικών μας χρόνων. Οι φανατικοί όμως του ντιζάιν σίγουρα θα λατρέψουν το «Scandinavian Design» του γνωστού γερμανικού οίκου Taschen. Οπως θα το λατρέψει και κάθε άλλος ενδιαφερόμενος αναγνώστης που στο φωτογραφικό υλικό του θα ανακαλύψει μεταξύ πολλών άλλων προϊόντων και όλα όσα αναδείχθηκαν σε παγκόσμια φετίχ.


Ηδη από το σκουρόχρωμο γεωμετρικό του εξώφυλλο το βιβλίο παραπέμπει στο πνεύμα του σχεδιασμού των βόρειων ευρωπαϊκών κρατών, που δεν είναι άλλο από την αυστηρή απλότητα, την αψεγάδιαστη εργονομία, την υψηλή κατασκευαστική ποιότητα. Αρετές που το ανέδειξαν σε πρόδρομο του μοντερνισμού αλλά και σε βασική πηγή έμπνευσης για τους συντελεστές της Σχολής του Μπαουχάους. Οι οργανικές φόρμες του επηρέασαν επίσης καθοριστικά τον αμερικάνικο σχεδιασμό της εποχής του Μεσοπολέμου. Αρκετοί είναι ως γνωστόν οι διάσημοι σκανδιναβοί ντιζάινερ που συγκαταλέγονται στις μεγάλες και κλασικές φυσιογνωμίες του σχεδιασμού του 20ού αιώνα. Παράδειγμα οι Alvar Aalto, Erne Jacobsen, Verner Panton ή ο παλαιότερος όλων αυτών, ο Erik Asplund, οι δημιουργίες των οποίων δεν έπαψαν ως σήμερα ούτε στιγμή να κατασκευάζονται από διεθνείς φίρμες.


Γνωστές και καταξιωμένες σε παγκόσμιο επίπεδο είναι επίσης πολλές σκανδιναβικές επιχειρήσεις – για παράδειγμα, οι αυτοκινητοβιομηχανίες Saab και Volvo, τα στερεοφωνικά Bang & Olufsen, οι οικιακές συσκευές Electrolux, τα παιχνίδια Lego και φυσικά τα κινητά τηλέφωνα Ericsson και Nokia που έχουν κατακλύσει τη σύγχρονη αγορά. Οι παλαιότεροι επίσης θα θυμούνται τη μεγάλη επιτυχία που έκαναν τη δεκαετία του ’60 και στην Ελλάδα τα δανέζικα έπιπλα ή τη μετέπειτα μόδα του φυσικού σουηδικού ξύλου στον εξοπλισμό της κρεβατοκάμαρας. Τέλος, η πρόσφατη σχετικά έλευση των καταστημάτων ΙΚΕΑ στη Θεσσαλονίκη αποτέλεσε είδηση για κάθε περιοδικό lifestyle.


Σε όλο αυτό το ιδιαίτερα πλούσιο και ενδιαφέρον γίγνεσθαι του σκανδιναβικού σχεδιασμού είναι αφιερωμένο το βιβλίο το οποίο εξετάζει με εξονυχιστικό τρόπο την κάθε πλευρά του. Η εισαγωγή του και μόνο αρκεί για μια τέλεια επισκόπηση της ιστορικής του εξέλιξης στη διάρκεια του 20ού αιώνα. Συχνές είναι οι αναφορές των συγγραφέων στις παραμέτρους που καθόρισαν την επιτυχή του πορεία, όπως είναι οι ιδιαίτερες γεωγραφικές συνθήκες της Σκανδιναβίας, η κουλτούρα καθώς και το ταμπεραμέντο των βόρειων ευρωπαϊκών λαών. Η πρακτικότητα, για παράδειγμα, που τους διακρίνει κρύβεται πίσω από την αναζήτηση της άψογης εργονομίας, το φυσικό περιβάλλον ευνόησε την εκτεταμένη χρήση φυσικών υλικών ενώ ο Λουθηρανισμός σαν θρησκεία ενέπνευσε την απλότητα στον σχεδιασμό και την έλλειψη των περιττών για τη λειτουργία των προϊόντων διακοσμητικών στοιχείων.


Σε ξεχωριστά κεφάλαια αναπτύσσεται το ντιζάιν της Δανίας, της Ισλανδίας, της Νορβηγίας, της Σουηδίας και της Φινλανδίας με εικονογράφηση από τα πλέον γνωστά διεθνώς προϊόντα τους. Χάρη σε αυτές τις ενότητες μπορούμε να εντοπίσουμε και τις διαφοροποιήσεις στην τέχνη και στην παραγωγή της κάθε χώρας. Αφού οι λαοί αυτοί έχουν μεταξύ τους πολιτισμικές διαφορές καθώς και διαφορετικά επίπεδα ανάπτυξης, στοιχεία που φυσικά αντανακλώνται και στον σχεδιασμό τους.


Μετά το ντιζάιν ανά χώρα ακολουθούν πολλές μικρότερες ενότητες αφιερωμένες τόσο στους δημιουργούς όσο στις σχεδιαστικές ομάδες και τις κατασκευαστικές εταιρείες που δραστηριοποιήθηκαν από το 1900 ως τις μέρες μας. Οσον αφορά μάλιστα τους ντιζάινερ, η λίστα περιλαμβάνει και όλους τους σύγχρονους. Σαν ενδεικτικό παράδειγμα αναφέρουμε έναν γνωστό σε ευρωπαϊκό επίπεδο δημιουργό, τον πολύ καλό Bjorn Dehlstrom που υπήρξε πρωτοπόρος του σύγχρονου μινιμαλισμού στο έπιπλο και σχεδιάζει μεταξύ άλλων μοντέλα κινητής τηλεφωνίας για λογαριασμό της Ericsson.


Χάρη στη δομή του λοιπόν το βιβλίο είναι ένα θαυμάσιο «εργαλείο» αναφοράς το οποίο θα καλύψει με άψογο τρόπο όλες τις μελετητικές ανάγκες κάποιου που ενδεχομένως θέλει να εμβαθύνει στο σκανδιναβικό ντιζάιν. Ανετα όμως μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σαν λεξικό, αφού όλοι οι δημιουργοί καθώς και οι παραγωγικές μονάδες έχουν ταξινομηθεί κατά αλφαβητική σειρά.