Οι προκλήσεις του σύγχρονου γεωπολιτικού περιβάλλοντος έχουν δείξει τα τελευταία χρόνια ότι είναι απαραίτητες η συστηματική ανάλυση και η επιστημονική προσέγγιση των εξελίξεων που συντελούνται στον χώρο της άμυνας, της εθνικής ασφάλειας, των διεθνών σχέσεων, της αμυντικής βιομηχανίας και της τεχνολογίας. Σήμερα κρίνεται απολύτως απαραίτητη η συνεχής παρακολούθηση του μεταλλασσόμενου στρατηγικού περιβάλλοντος. Προς αυτή την κατεύθυνση το Ινστιτούτο Αμυντικών Αναλύσεων, ένα σχετικά νέο ερευνητικό ίδρυμα (ιδρύθηκε το 1996 με πρωτοβουλία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας), έχει μια ουσιαστική παρουσία και αυτό το επιβεβαιώνει και το πλούσιο εκδοτικό έργο του. Εκτός από την αγγλόφωνη πολιτική επιθεώρηση «Defensor Pacis» που εκδίδει τέσσερις φορές τον χρόνο (βλέπε «Βιβλία» της 12ης Μαρτίου 2000), έχει να παρουσιάσει και ορισμένες πολύ χρήσιμες μελέτες, όπως είναι οι τρεις εκδόσεις που σχολιάζουμε σήμερα.
Η μελέτη του αναπληρωτή γενικού διευθυντή της Γενικής Διευθύνσεως Αμυντικής Βιομηχανίας, Ερευνας και Τεχνολογίας του υπουργείου Εθνικής Αμυνας κ. Αλεξάνδρου Πολυμενόπουλου πραγματεύεται ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα που αφορά τα σύγχρονα συστήματα πληροφορικής και το ψηφιακό πεδίο επιχειρήσεων. Στο βιβλίο, που πλαισιώνεται από έντονα τετραδιάστατα γραφικά, καλύπτεται όλη η γκάμα των θεμάτων που απασχολούν έναν μοντέρνο στρατό και σχετίζονται με μοντέλα, προσομοιώσεις, παίγνια, χειρισμό κρίσεων, πληροφοριακό/ηλεκτρονικό πόλεμο, ασφάλεια δικτύων και διαλειτουργικότητα. Οπως σημειώνει και ο συγγραφέας αυτής της μελέτης, η σύγχρονη τεχνολογία κατάφερε να αναπτύξει εργαλεία/συστήματα διοικητικής πληροφόρησης (MIS/EIS) και στήριξης αποφάσεων (DSS) τα οποία συντελούν στην «ολοκληρωμένη/αποτελεσματική πληροφόρηση, στην έγκαιρη προειδοποίηση και στη σωστή αντιμετώπιση περίπλοκων προβλημάτων, στην ελαχιστοποίηση επιχειρησιακών κινδύνων και στην αξιοποίηση επιχειρησιακών ευκαιριών».
Η μελέτη του υποστράτηγου κ. Παναγιώτη Χούχουλα είναι ένα χρήσιμο ερευνητικό εργαλείο για όσους ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν τις αμυντικές δαπάνες της Ελλάδας τα τελευταία 20 χρόνια. Η απουσία σχολιασμού και ανάλυσης των οικονομικών στοιχείων που παρατίθενται όμως κάνει ιδιαίτερα δύσχρηστη τη μελέτη στον μέσο αναγνώστη που δεν έχει ειδικές γνώσεις οικονομίας της άμυνας. Αντίθετα, στα χέρια ενός επιδέξιου ερευνητή η μελέτη του Π. Χούχουλα μπορεί να δώσει απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα ως προς τις αμυντικές δαπάνες και την πολυεπίπεδη συμβολή του ζωτικού τομέα της άμυνας στην ασφάλεια και στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας.
Μια πολύ ενδιαφέρουσα πτυχή που αφορά τα οικονομικά της άμυνας εξετάζει η σύντομη μελέτη του Γιώργου Μοσχόβη. Ασχολείται με το θέμα της ζήτησης των αμυντικών δαπανών και της ανάλυσης των παραγόντων από τους οποίους επηρεάζονται και στη βάση των οποίων καθορίζονται τα επίπεδα των αμυντικών δαπανών. Ο συγγραφέας επιχειρεί μια συνοπτική αναφορά στις θέσεις των κλασικών της οικονομικής σκέψης για τις αμυντικές δαπάνες. Στη συνέχεια αναλύει την έννοια των αμυντικών δαπανών από καθαρά οικονομική οπτική. Τέλος, ολοκληρώνει την ανάλυσή του με την ανάπτυξη των κατ’ εξοχήν υποδειγμάτων ζήτησης αμυντικών δαπανών.
Αυτές οι τρεις μελέτες εμπλουτίζουν το εκδοτικό έργο του Ινστιτούτου Αμυντικών Αναλύσεων που διευθύνει ο καθηγητής κ. Γιάννης Δρόσος και κυρίως καλύπτουν ένα σημαντικό κενό στον ευαίσθητο χώρο της πληροφορικής και των αμυντικών δαπανών της χώρας.
Ο κ. Σωτήρης Ντάλης είναι πολιτικός επιστήμων – διεθνολόγος. Από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα κυκλοφορεί το βιβλίο του «Η νέα διεθνής πραγματικότητα και η Ελλάδα».
