Εναν χρόνο και πλέον μετά την έναρξη του πολέμου στο Κοσσυφοπέδιο είναι πραγματικά δύσκολο να αντισταθεί κανείς στον πειρασμό της αποτίμησης των εξελίξεων που προέκυψαν στο διάστημα αυτό οι εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων επιβεβαιώνουν αυτό που είχαν υποστηρίξει αρκετοί αναλυτές, ότι δεν έχουμε δει ακόμη όλα τα επεισόδια του «σίριαλ» της διαμάχης στο Κοσσυφοπέδιο.
Σύμφωνα με τα πρόσφατα νέα στοιχεία, ο πόλεμος στο Κοσσυφοπέδιο θα μπορούσε να αποφευχθεί αν η Δύση είχε ακολουθήσει πολιτική αποτροπής πολύ πριν από την έναρξη της διαμάχης ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Οι περισσότερες αναλύσεις αυτού του τόμου συγκλίνουν στην άποψη ότι από τη στιγμή που η πολιτική αποτροπής ουδέποτε πήρε σάρκα και οστά, οι επιλογές ήταν περιορισμένες. Αλλωστε οι έννοιες της «πρόβλεψης» και της «αποτροπής» είναι αρκετά εύκολες στο να κατανοηθούν αλλά όχι και στο να εφαρμοσθούν.
Ο Narc Schmitz περιγράφει τις ημέρες και τις ώρες που προηγήθηκαν της 24ης Μαρτίου 1999, της ημέρας που άρχισαν οι βομβαρδισμοί και ο πρώτος πόλεμος του ΝΑΤΟ. Ο Olivier Corten, εξετάζοντας την αποτυχία του σχεδίου του Rambouillet, αναρωτιέται αν είχαν όντως εξαντληθεί όλα τα διπλωματικά μέσα προτού φτάσουμε στη στρατιωτική επέμβαση και στους αεροπορικούς βομβαρδισμούς. Εξετάζει μάλιστα διεξοδικά τα σημεία εκείνα από το σχέδιο του Rambouillet που θεωρούνται «προβληματικά».
Πολλά χρήσιμα στοιχεία μπορεί να αντλήσει κανείς και από την ανάλυση του Sevdi Zymperaz για τις πολιτικές δυνάμεις στο Κοσσυφοπέδιο, όπου περιγράφονται και οι θέσεις τους για το μέλλον του Κοσόβου. Την ταχύτατη οργάνωση και εξέλιξη του Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσσυφοπεδίου, του γνωστού UCK, περιγράφει με πλούσια στοιχεία ο Georges Berghezan. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι πληροφορίες που καταθέτει για τον ρόλο των δυτικών μυστικών υπηρεσιών. Είναι αυτονόητο ότι οι αντάρτες του UCK, ακολουθώντας το παράδειγμα των μουσουλμάνων της Βοσνίας, επιθυμούσαν τη στρατιωτική παρέμβαση του ΝΑΤΟ. Το επιχείρημα όμως ότι ο UCK σχεδίασε και εφάρμοσε μια πολιτική που οδήγησε στη δυτική παρέμβαση μάλλον δεν στέκει, γιατί οι Κοσοβάροι στην αρχή τουλάχιστον της κρίσης δεν διέθεταν την ικανότητα στρατηγικού σχεδιασμού.
Τα νέα στοιχεία (νέοι κίνδυνοι) που προέκυψαν από τη χρήση όπλων υψηλής τεχνολογίας από την πλευρά των Αμερικανών καταγράφει στην ανάλυσή του ο Luc Mampaly. Στη συνέχεια ο Jean-Paul Marthoz αναλύει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισαν τον πόλεμο τα περισσότερα δυτικά μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Τέλος, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα σύνθεση του προβλήματος, ο επιμελητής του τόμου, Bernard Adam, υπογραμμίζει την τεράστια ευθύνη της σερβικής πολιτικής και στρατιωτικής εξουσίας, περιγράφει τη στρατιωτική λογική του UCK, τη μυωπία των Ευρωπαίων και της διεθνούς κοινότητας, αναλύει πώς απέτυχε η στρατηγική του ΝΑΤΟ χάνοντας έτσι και ένα μεγάλο μέρος της αποτελεσματικότητάς του.
