Διαδεδομένη είναι η πεποίθηση πως η ιστορία του βιβλίου αρχίζει τον 15ο αιώνα, στη Μαγεντία, όταν ο Γουτεμβέργιος εφηύρε την τυπογραφία και τα κινητά τυπογραφικά στοιχεία. Πολλά έχουν ειπωθεί και γραφεί για τον ρόλο του βιβλίου. Ολα όμως έχουν τον ίδιο κεντρικό συλλογισμό. Αυτό που επισημαίνει εύστοχα στον πρόλογό του ο Δ. Βαλάσης: «Το βιβλίο είναι όχημα και πραγμάτωση ιδεών, αισθητικών προτάσεων, πολιτιστικών και κοινωνικών επιλογών, γνώσεων και μνήμης». Η αγωνία για την τύχη και τη φροντίδα των βιβλίων οδήγησε τον Δ. Βαλάση μέσα από αυτή την καλαίσθητη έκδοση να καταθέσει μερικές απλές πρακτικές και βασικές οδηγίες για την προφύλαξη των βιβλίων. Οπως περιγράφεται στις 127 σελίδες, μόνο η καθημερινή φροντίδα και μια συγκεκριμένη «φιλοσοφία» χρήσης μπορούν να εξασφαλίσουν στα βιβλία ένα καλό ταξίδι στον χρόνο. Στο βιβλίο του Δ. Βαλάση δεν προτείνονται τρόποι και τεχνικές θεραπείας των φθορών και αποκατάστασης του υλικού, γιατί αυτές είναι εργασίες που απαιτούν ειδικές γνώσεις και δεξιότητες. Αυτό που έχει ανάγκη σήμερα το βιβλίο και το υπογραμμίζει ο συγγραφέας είναι η προστασία και η προληπτική συντήρηση, κάτι που αποτελεί υποχρέωση όσων ασχολούνται με τα βιβλία και τις συλλογές, με οποιαδήποτε ιδιότητα και οποιονδήποτε χώρο.
Στο Εγχειρίδιο Αρχειονομίας ο Ανδρέας Μπάγιας καταθέτει την πείρα και τη γνώση του γύρω από την επεξεργασία ενός ιστορικού αρχείου. Η επεξεργασία ενός ιστορικού αρχείου είναι μια συναρπαστική εμπειρία που μπορεί να οδηγήσει σε γόνιμες ιστορικές αναζητήσεις και να προκαλέσει τη σπάνια συγκίνηση που χαρίζει η επικοινωνία με μαρτυρίες άλλων εποχών. Η εργασία του αρχειονόμου όμως δεν εξαντλείται στην προσωπική του ικανοποίηση ούτε ταυτίζεται με τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζει τα αρχειακά τεκμήρια ένας ιστορικός. Η επεξεργασία ενός ιστορικού αρχείου έχει παραλήπτη την έρευνα και ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες.
Ο Α. Μπάγιας επιδιώκει να προσφέρει τις βασικές γνώσεις και κατευθύνσεις που θα επιτρέψουν να αποβεί δημιουργική η συνάντηση του αρχειονόμου με τα τεκμήρια του παρελθόντος, για τον ίδιο και το κοινό των αρχείων. Το βιβλίο του Α. Μπάγια παρουσιάζει βήμα προς βήμα τις εργασίες του αρχειονόμου κατά την επεξεργασία του αρχειακού υλικού και απαντά στα ερωτήματα του ευρύτερου κοινού για την αξία των τεκμηρίων, τη διάσωσή τους, την οργάνωση και την προβολή τους. Απευθύνεται δε σε όλους εκείνους που αναλαμβάνουν κάποια στιγμή την ευθύνη διαχείρισης αρχειακού υλικού χωρίς να έχουν προηγουμένως δεχθεί ειδική εκπαίδευση.
Το Εγχειρίδιο Αρχειονομίας του Α. Μπάγια περιγράφει αναλυτικά τις εξειδικευμένες εργασίες που απαιτεί η οργάνωση ενός ιστορικού αρχείου. Είναι ένας πρακτικός οδηγός για την επεξεργασία των ιστορικών αρχείων. Θα μπορούσε να θεωρηθεί και η φυσική συνέχεια του βιβλίου του Αρχειονομία: Βασικές έννοιες και αρχές, που επίσης κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κριτική.
