Η Ελλάδα, όπως και ο ευρύτερος περίγυρός μας βρέθηκαν τα τελευταία χρόνια στο κέντρο ριζικών ανακατατάξεων. Η κατάρρευση των «σοσιαλιστικών» καθεστώτων, οι αιματηρές ή αναίμακτες μεταβολές συνόρων και πολιτειακών οντοτήτων καθώς και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου σηματοδότησαν μια ριζική ανατροπή της παραδοσιακής εικόνας του διεθνούς περιβάλλοντος.
Σήμερα, λίγους μήνες πριν από τον 21ο αιώνα, η Ελλάδα θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί χωρίς επιφυλάξεις χώρα δημοκρατική, διεθνιστική, υπερασπιστής του εδαφικού status quo στην περιοχή της.
Τα σύγχρονα προβλήματα εξωτερικής πολιτικής έχουν πολλές παραμέτρους που θα πρέπει κανείς να λάβει υπόψη του για να τα αναλύσει και να τα καταλάβει. Για παράδειγμα, πολύ σωστά έχει επισημανθεί ότι η εξωτερική πολιτική συνδέεται με την εσωτερική πολιτική μιας χώρας και αντανακλά την εσωτερική οικονομική πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα. Τα τελευταία χρόνια είχε παρατηρηθεί ένα έλλειμμα επικοινωνίας όσον αφορά την προβολή της χώρας στο εξωτερικό. Αυτή την πραγματικότητα επιχειρεί να αντιστρέψει το ελληνικό υπουργείο Τύπου και ΜΜΕ αναθέτοντας μελέτες και δημοσιεύοντας εκλαϊκευμένα κείμενα για τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα.
Μια τέτοια σοβαρή δουλειά έγινε πρόσφατα και από το Γραφείο Τύπου της πρεσβείας μας στη Βόννη με την έκδοση αυτή, που παρουσιάζει στα αγγλικά και γαλλικά τις ελληνικές θέσεις. Πρόκειται για μια συνολική θεώρηση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας. Η διπλή έκδοση (αγγλικά και γαλλικά) συνοδεύεται από ένα CD-ROM και στα επτά κεφάλαια παρουσιάζονται θέματα όπως η Ελλάδα και η ΕΕ, το Κυπριακό, οι διμερείς σχέσεις, το ζήτημα των Ιμίων ακόμη και η Ολυμπιάδα του 2004.
Προϊόν πολύμηνης εργασίας των Σταύρου Σταθουλόπουλου, Αλέξανδρου Κατράνη και Αικατερίνης Λάμπρου, η έκδοση αυτή αποτελεί μια αξιόλογη προσπάθεια προώθησης των ελληνικών θέσεων στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Στο πρώτο μέρος της εργασίας που προλογίζει ο υπουργός Τύπου Δημήτρης Ρέππας περιλαμβάνονται κείμενα για τη θέση και τον ρόλο της Ελλάδας στην ΕΕ. Εδώ θα βρει ο αναγνώστης ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο του πρωθυπουργού κ. Κ. Σημίτη. Πρόκειται για την ομιλία του στο Πανεπιστήμιο του Marbourg τον Απρίλιο του 1997, όταν του απενεμήθη ο τίτλος του Docteur honoris causa. Σε μια πολύ χρήσιμη ανάλυση ο κ. Κ. Σημίτης αναλύει τις ελληνικές θέσεις για την ευρωπαϊκή προοπτική και τον ρόλο της ΕΕ στο διεθνές γίγνεσθαι. Η διεύρυνση της ΕΕ, η εξωτερική πολιτική της ΕΕ και η πολιτική της στη Μεσόγειο είναι μερικά από τα θέματα που παρουσιάζονται αναλυτικά στο πρώτο μέρος.
Οι διμερείς σχέσεις της Ελλάδας εξετάζονται διεξοδικά στο δεύτερο μέρος. Στη συνέχεια, στο τρίτο μέρος, περιλαμβάνονται κείμενα που παρουσιάζουν τη σύγχρονη πολυμερή διπλωματία. Εδώ εξετάζονται θέματα όπως είναι η γιουγκοσλαβική κρίση, η διαδικασία ειρήνευσης στη Μέση Ανατολή, η οικονομική συνεργασία στη Μαύρη Θάλασσα και η σχέση δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στο τέταρτο μέρος υπάρχουν κείμενα για τη γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Εδώ πολύ χρήσιμο είναι το χρονολόγιο ελληνοτουρκικών σχέσεων της περιόδου 1955-1996.
Το κυπριακό πρόβλημα, ο ρόλος της Ελληνικής Διασποράς και η πρόκληση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 είναι τα θέματα που παρουσιάζονται στα επόμενα κεφάλαια της έκδοσης, η οποία περιλαμβάνει πολλά χρήσιμα διαγράμματα και πίνακες για την ελληνική οικονομία, το εμπόριο αλλά και το νομικό status των Ιμίων. Τον τόμο συμπληρώνουν χρήσιμες ελληνικές διευθύνσεις (Γραφεία Τύπου, Εμπορικά Γραφεία κτλ.) στο εξωτερικό.
Εχοντας κανείς στα χέρια του αυτή την τεκμηριωμένη έκδοση, αντιλαμβάνεται πόσο χρήσιμο είναι για την Ελλάδα να συμμετέχει ενεργά και δραστήρια στη διαμόρφωση των αποφάσεων στα διεθνή fora και να προβάλλει τον ρόλο που επιδιώκει να παίξει. Μόνο με τον τρόπο αυτό θα αυξήσει τα ερείσματά της και θα ενισχύσει τη διεθνή παρουσία της.
Ο κ. Σωτήρης Ντάλης είναι πολιτικός επιστήμων – διεθνολόγος, επιστημονικός συνεργάτης του Τομέα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών.
