ΒΟΣΤΩΝΗ, Νοέμβριος.


«ΚΙ ΑΥΤΟΣ σκαρφάλωσε έξω απ’ το θαυμαστό, όπως εκείνος το ‘χε νιώσει». Ορθιος στο βάθρο ο ποιητής Σέιμους Χίνι απαγγέλλει. «Heaney erect» σκέπτεται ασυναίσθητα κανείς, σύμφωνα με τον «Sweeney erect» του Τ. Σ. Ελιοτ. Ο Ελιοτ υπήρξε απόφοιτος του Χάρβαρντ, όπου ο Χίνι έχει διδάξει επί αρκετά χρόνια ως καθηγητής. Αμφότεροι τιμήθηκαν με το Νομπέλ Λογοτεχνίας ­ και οι ομοιότητες σταματούν εδώ. Ο ιρλανδός ποιητής έχει επιστρέψει εφέτος το φθινόπωρο στο πανεπιστήμιο, εξ ου και η βραδιά ανάγνωσης σε ένα από τα σπηλαιώδη αμφιθέατρα του Science Center.


Η εκδήλωση προκαλεί δύο άμεσες σκέψεις. Σκέψη πρώτη: σε πείσμα της επικυριαρχίας του πολιτισμού πρώτα της εικόνας και τώρα της πληροφορίας, η ποίηση εξακολουθεί να συγκινεί. Το αμφιθέατρο είναι ασφυκτικά γεμάτο, οι ακροατές κάθονται ακόμη και στα σκαλοπάτια (παρ’ ότι οι Αμερικανοί είναι συνήθως σχολαστικοί σε ζητήματα ασφάλειας). Μετά την (ηχηρή) ανάγνωση, μια μακρά ουρά περιμένει υπομονετικά με το βιβλίο υπό μάλης για την ιδιόχειρη αφιέρωση του ποιητή, που κάθεται στωικά σε ένα τραπεζάκι. Στον διάδρομο απέξω οι κοινόχρηστοι υπολογιστές του Science Center παραμένουν ανέκφραστοι.


Σκέψη δεύτερη: ο Χίνι μάς υπενθυμίζει εμφατικά πως είναι η φωνή που σωματοποιεί τον ποιητικό λόγο. Οι στίχοι ζωντανεύουν, κινούνται, εικονογραφώντας την κλασική διατύπωση της γαλλικής κριτικής σχολής που παραβάλλει την ποίηση με τον χορό. Ο Χίνι έχει μια ζεστή, γεμάτη, ρωμαλέα άρθρωση, μειδιώντας ελαφρά ενώ διαβάζει ­ ίσως για να μην είναι πομπώδης. Τα ποιήματα που του ενέπνευσαν οι Μυκήνες (ο αλαζών θριαμβευτής Αγαμέμνονας και η «πανκ» Κλυταιμνήστρα με απώτερο φόντο την αδελφοκτόνα αιματοχυσία του Μπέλφαστ ­ η ιρλανδική εκδοχή της σεφερικής ανεξάντλητης θάλασσας) δοκιμάζουν την αντοχή τους ενώπιον του κοινού. Ανεξαρτήτως θέματος, η ποίησή του υποβάλλει την αδρότητα του μεσογειακού φωτός.


Ούτως ή άλλως, η εκδήλωση έχει ένα ελληνικό υπόγειο ρεύμα. Ο ποιητής μνημονεύει τη μακρόχρονη φιλία του με τον πεζογράφο, επιμελητή του Woodberry Poetry Room της Βιβλιοθήκης Λαμόντ και διευθυντή της επιθεώρησης «Harvard Review» Στρατή Χαβιαρά και επισημαίνει ότι έχει αναλάβει μαζί με τον Μανόλη Σαββίδη τη μετάφραση ποιημάτων του στα ελληνικά. Από την διά στόματος του Χίνι ανασκόπηση της «ελληνικής εμπειρίας» του στο Χάρβαρντ δεν μπορεί να απουσιάσει βεβαίως ο πρώτος κάτοχος της Εδρας Σεφέρη στο πανεπιστήμιο Γ. Π. Σαββίδης, ενώ ακολουθεί αναπόφευκτα η μνεία της γνωριμίας του ιρλανδού ποιητή με το έργο του Κ. Π. Καβάφη.


«Εν λόγω ελληνικώ που είν’ ο φορεύς της φήμης» λοιπόν. Φαίνεται ότι η (ποιητική) Ελλάδα δεν μπορεί να απουσιάζει από μια τέτοια εκδήλωση. Στο μεταξύ την Παρασκευή δίδεται η 13η διάλεξη εις μνήμην του Nicholas Ε. Christopher, του ανθοπώλη της Harvard Square, που με παρακίνηση του Γ. Π. Σαββίδη έδωσε το όνομά του στον ετήσιο αυτόν θεσμό των νεοελληνικών σπουδών. Ομιλητές εφέτος ο πεζογράφος Φαίδων Ταμβακάκης και ο καθηγητής Δημήτρης Τζιόβας, το ήμισυ του τίτλου της διάλεξης του οποίου είναι εύγλωττο: «Πέρα από την Ακρόπολη».