Η Ευρωπαϊκή Ενωση παραμένει σήμερα έντονα προσδιορισμένη από την οικονομική της διάσταση. Για να μπορέσει να ενισχύσει τις δυνατότητές της στη λήψη πολιτικών αποφάσεων η διευρυμένη Ευρωπαϊκή Ενωση θα πρέπει να υιοθετήσει προοδευτικά μια ολοκληρωμένη προσέγγιση των διεθνών σχέσεων.
Προς αυτή την κατεύθυνση θα μπορούσε να συμβάλει η ενεργοποίηση τόσο των μέσων της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) όσο και των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της Δυτικοευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ) για τις νέες αποστολές που συμπεριελήφθησαν στη Συνθήκη του Αμστερνταμ. «Τα μέσα που επελέγησαν, στα πλαίσια της νέας Συνθήκης της ΕΕ, για τη χάραξη και την υλοποίηση της ΚΕΠΠΑ θα επιτρέψουν την ενίσχυση της συνεκτικότητας και της συνέχειας στις εξωτερικές ενέργειες» σημειώνει η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στο Πρόγραμμα Δράσης 2000.
Μόνο αν η ΕΕ αποκτήσει προοδευτικά τη δυνατότητα να λαμβάνει αποφάσεις εξωτερικής πολιτικής που να συνεπάγονται και τη χρήση στρατιωτικών μέσων θα είναι αξιόπιστες οι εξωτερικές ενέργειες της Ενωσης, υποστηρίζει η Επιτροπή και προτρέπει την ΕΕ να ενισχύσει τα επιχειρησιακά μέσα της ΔΕΕ, «και τούτο τόσο για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των νέων αποστολών που προβλέπονται στη Συνθήκη του Αμστερνταμ όσο και για να επιτευχθεί για τη ΔΕΕ μια πορεία εντασσόμενη ολοένα και περισσότερο στην ανάπτυξη της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ενωσης» (βλ. το Πρόγραμμα Δράσης 2000 της Επιτροπής της ΕΕ – Ατζέντα 2000, σελ. 62).
Η εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση για την ασφάλεια στην Ευρώπη περιλαμβάνει τα πρακτικά συνεδρίου που οργάνωσε στη Γενεύη το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου της Γενεύης με την υποστήριξη του Ιδρύματος Λάτση.
Οι αναγνώστες που ενδιαφέρονται για θέματα ασφάλειας στην Ευρώπη και σχέσεων ΕΕ, Δυτικοευρωπαϊκής Ενωσης και ΝΑΤΟ μπορούν να βρουν ορισμένα πολύ χρήσιμα κείμενα σε αυτή τη συλλογική έκδοση. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα κείμενα των Pierre Joxe «Vues nouvelles sur la securite en Europe», Sergio Balanzino «ΝΑΤΟ: Present and Future Challenges», Vascos Ramos «The European Union and the European Security», Στέφανου Σταθάτου «The European Security and Defence Identity: Work in Progress or illusion», Stephen Larrabee «ΝΑΤΟ Enlargement: The Challenge Ahead» και Jose Barroso «La securite en Europe dans une perspective mediterranenne».
Το συλλογικό αυτό έργο με εύληπτο λόγο εξηγεί πώς το ζήτημα της ευρωπαϊκής ασφάλειας συνδέεται: α) με το ΝΑΤΟ, η δομική μεταρρύθμιση του οποίου επιτρέπει πλέον στους Ευρωπαίους να αναλαμβάνουν περισσότερες πρωτοβουλίες στους τομείς της ασφάλειας και της άμυνας· β) με την Ευρωπαϊκή Ενωση, η οποία μέσω της εφαρμογής της ΚΕΠΠΑ θα μπορεί πλέον να αντιδρά ταχύτατα σε περιπτώσεις κρίσεων· και γ) με τη Δυτικοευρωπαϊκή Ενωση, η οποία θα αναλαμβάνει τον πολιτικοστρατιωτικό έλεγχο ορισμένων επιχειρήσεων.
