Δεν σας έχω μιλήσει για τον δεσμό μου. Κακώς. Είναι μία ιστορία που έχει να πει πολλά, αλλά λίγα να διδάξει. Δεν τον επέλεξα. Είναι μόνιμος και ισόβιος. Ο πιο σοβαρός δεσμός που είχα ποτέ. Καταπιεστικός και ενίοτε σκληρός. Τον σέρνω πίσω μου σαν σιδερένια μπάλα. Τον έχω στην πλάτη σαν καμπούρα, στο χέρι σαν σημάδι, στη ψυχή σαν τραύμα. Είναι πάνω μου σαν δέρμα. Ο γνήσιος δεσμός που διατηρώ με την ελληνική κοινωνία.

Τρία είναι τα σημαντικά πράγματα που συμβαίνουν στη ζωή σου για τα οποία δεν σε ρωτάει κανείς. Η ιθαγένεια, το όνομα και το θρήσκευμα. Τα δύο τελευταία τα διαχειρίζεσαι σχετικά εύκολα. Ακόμα και το χειρότερο όνομα έχει υποκοριστικό -Φρίκη, από το Φρειδερίκη. Το θρήσκευμα το κρύβεις κάτω από το χαλάκι, το πετάς, το αλλάζεις. Με την ιθαγένεια δεν μπορείς να κάνεις απολύτως τίποτα. Και επειδή μία κόλλα χαρτί φτάνει για να περιγράψει τα μεγαλύτερα δράματα ή τις χειρότερες φάρσες, η ληξιαρχική πράξη γεννήσεως θεωρεί κάποια πράγματα αυτονόητα. Ας πούμε δέχεται, εξ ορισμού, ότι ο δεσμός σου με την ελληνική κοινωνία είναι γνήσιος και ισχυρός. Κανένας, όμως, δεν τολμάει να σε ρωτήσει γι’ αυτό. Και τι να σε ρωτήσει; Στα σοβαρά τώρα, μπορείτε εσείς να μου περιγράψετε ποιος ακριβώς είναι ο Έλληνας πέρα από τα χαρτιά και τα ληξιαρχεία;

Το Συμβούλιο της Επικρατείας ζητεί από τα παιδιά των μεταναστών που γεννήθηκαν στην Ελλάδα και πήγαν σε ελληνικό σχολείο να αποδείξουν ότι διατηρούν γνήσιο δεσμό με την ελληνική κοινωνία. Δηλαδή; Πάρτε έναν έφηβο που γεννήθηκε στο Περιστέρι από Έλληνες γονείς και έναν συνομήλικο του που γεννήθηκε στην ίδια γειτονιά από Αλβανούς. Ποιος διατηρεί πιο γνήσιο δεσμό με την ελληνική κοινωνία; Και οι δύο μιλούν ελληνικά. Γράφουν; Ναι, αν και παραμένει πάντα υπό συζήτηση αν αυτό που γράφουν είναι ελληνικά. Έχουν πάει στο ίδιο σχολείο, έμαθαν τα ίδια γράμματα, υποστηρίζουν την ίδια ομάδα. Στοιχηματίζω δε ότι και οι γονείς τους λίγο ως πολύ τα ίδια πράγματα κάνουν -βλέπουν τούρκικα και ξενυχτούν για το δάνειο. Ο πρώτος είναι Έλληνας. Ο δεύτερος θα πρέπει να το αποδείξει. Πώς;

Σε μερικά χρόνια οι υπηρεσίες που θα ασχολούνται με αυτά τα θέματα θα θυμίζουν μονίμως νηπιαγωγείο σε εθνική γιορτή. Αν έχεις γεννηθεί και μεγαλώσει εδώ δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να αποδείξεις ότι είσαι Έλληνας. Θα πας ντυμένος τσολιάς. Με τσαρούχι, φέσι, φραπέ στο χέρι, τσιγάρο στο στόμα, μαρούλι στο δόντι, αυτοκίνητο στο πεζοδρόμιο και Παντελίδη να δονεί το hands free. Δεν ξέρω αν θα είσαι ωραίος. Αλλά θα είσαι γνήσιος ως Έλλην.