Ευρω-συναγερμός περιμένοντας την ψήφο των Ελλήνων

Οταν η νύχτα πέφτει στο Βερολίνο, η ζωή βαθμιαία νεκρώνει. Τα μαγαζιά και τα γραφεία κλείνουν, η κυκλοφορία στους δρόμους λιγοστεύει. Και αυτό ισχύει πολύ περισσότερο για το «κυβερνητικό τετράγωνο», το κτιριακό σύμπλεγμα γύρω από το «πλυντήριο», όπως ονομάζουν οι Γερμανοί το κτίριο της Καγκελαρίας. Ωστόσο τη νύχτα της σημερινής Κυριακής το «πλυντήριο» θα λειτουργεί ακατάπαυστα. Ο λόγος; Οι ελληνικές εκλογές. Η Ανγκελα Μέρκελ αποφάσισε να αναβάλει κατά 14 ώρες την πτήση της για το Λος Κάμπος του Μεξικού, όπου γίνεται η σύνοδος κορυφής του G20.

Μαζί της θα βρίσκονται ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και δεκάδες σύμβουλοι. Το θέμα τους: η ανάλυση του εκλογικού αποτελέσματος και, κυρίως, τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν αμέσως για το ευρώ, προτού ανοίξουν ακόμη τα πρώτα διεθνή χρηματιστήρια, σε περίπτωση που το αποτέλεσμα προκαλέσει αναταραχή στις αγορές. Συναγερμός για τις ελληνικές εκλογές δεν έχει σημάνει μόνο στο «στρατηγείο» της γερμανικής πρωτεύουσας. Ολος ο πλανήτης βρίσκεται σε επιφυλακή για τυχόν αλυσιδωτές επιπτώσεις που μπορεί να προκαλέσει στην παγκόσμια οικονομία ενδεχόμενος κλυδωνισμός του ενιαίου νομίσματος εξαιτίας του αποτελέσματος των εκλογών.

Ο επίτροπος Ολι Ρεν αποφάσισε να μη μεταβεί στη σύνοδο του G20 και να παραμείνει στις Βρυξέλλες απ’ όπου θα παρακολουθήσει το αποτέλεσμα των εκλογών, ενώ σε ετοιμότητα βρίσκεται και το Eurogroup για πιθανή τηλεδιάσκεψη μόλις γίνουν γνωστά τα αποτελέσματα. Επίσης μια έκτακτη συνάντηση των υπουργών των επτά πιο ανεπτυγμένων χωρών (G7) θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα ή την Τρίτη στο πλαίσιο της συνόδου του G20 στο Λος Κάμπος. Από την πλευρά του τo ΔΝΤ τόνισε ότι θα προσεγγίσει τη μετά τις εκλογές κατάσταση στην Ελλάδα «βήμα προς βήμα», σεβόμενο τις επιλογές του ελληνικού λαού, ενώ επανέλαβε ότι η αποστολή του θα μεταβεί στην Ελλάδα μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης.

Την «υπεράσπιση» του ενιαίου νομίσματος έχει αναλάβει ο ευρωπαίος κεντρικός τραπεζίτης Μάριο Ντράγκι, ο οποίος την Παρασκευή δήλωσε ότι η ΕΚΤ είναι έτοιμη να στηρίξει το τραπεζικό σύστημα της ευρωζώνης αν αυτό καταστεί απαραίτητο. Στο πλευρό του θα βρεθούν οι κεντρικές τράπεζες των 20 πιο ανεπτυγμένων χωρών (G20), οι οποίες δηλώνουν έτοιμες να αναλάβουν δράση για σταθεροποίηση των χρηματαγορών, αν χρειαστεί, παρέχοντας ρευστότητα σε περίπτωση που το εκλογικό αποτέλεσμα στην Ελλάδα προκαλέσει καταιγίδα ή πανικό.

Οι ευρωπαίοι ηγέτες θέλουν να είναι προετοιμασμένοι για κάθε ενδεχόμενο. «Πέφτει το ευρώ, πέφτει και η Ευρώπη» συνηθίζει να λέει η γερμανίδα καγκελάριος. Και αυτό επιτάσσει, ανάλογα με το εκλογικό αποτέλεσμα, την άμεση ενεργοποίηση του κατάλληλου πλάνου Β για την Ελλάδα, καθώς και πρόνοια για τις δύο-τρεις ημέρες που θα λείπει στο μακρινό Μεξικό. Επίσημα βεβαίως τα στόματα στο Βερολίνο παραμένουν κλειστά. Ωστόσο το κλίμα είναι ήδη εντελώς δηλητηριασμένο. Η καγκελάριος αντιμετωπίζει με περιφρόνηση τους επίδοξους έλληνες πρωθυπουργούς: τον Αλέξη Τσίπρα ως ανατρεπτικό και τον Αντώνη Σαμαρά ως ανίκανο. Και οι δύο τής χαλάνε εξίσου την δουλειά: ο πρώτος επειδή επιχειρεί να ανατρέψει το μνημόνιο, ο δεύτερος επειδή δεν ξέρει ή δεν μπορεί να το εφαρμόσει. Αυτό δεν αποκλείει «αγαστή» συνεργασία με τον δεύτερο, στην περίπτωση που αυτός κερδίσει τις εκλογές – υπό όρους που θα καθορίζει φυσικά αποκλειστικά η καγκελάριος.

Με τον κ. Τσίπρα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Συνεργασία θα υπάρξει μαζί του μόνο αν ο τελευταίος παραιτηθεί άμεσα από την «άμεση» καταγγελία του μνημονίου.

Σε επιφυλακή βρίσκονται το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και η Τράπεζα της Ελλάδος μετά τις τεράστιες εκροές ύψους 5-6 δισ. ευρώ που υπήρξαν την περασμένη εβδομάδα, ανεβάζοντας τις συνολικές απώλειες από τις εκλογές της 6ης Μαΐου σύμφωνα με ορισμένες πηγές σε περίπου 15 δισ. ευρώ και κατ’ άλλους ως και 20 δισ. ευρώ.

Ολη την προηγούμενη εβδομάδα οι τραπεζίτες βρίσκονταν σε επαφή με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιώργο Προβόπουλο για το ενδεχόμενο «bank run», δηλαδή να υπάρξει μαζική απόσυρση καταθέσεων σε σημείο που να προκληθεί συστημικό πρόβλημα. Στο πλαίσιο αυτό εξετάστηκε η θέσπιση ορίων στην ανάληψη χρημάτων, είτε από ΑΤΜ είτε από τραπεζικά γκισέ. Αν και δεν υπήρξε γενική συμφωνία, οι τράπεζες τον τελευταίο καιρό μεταβάλλουν τα όρια ανάληψης μετρητών από ΑΤΜ ανάλογα με τη ζήτηση.

Σε περίπτωση μαζικής ανάληψης καταθέσεων, αν το αποτέλεσμα των εκλογών θεωρηθεί ότι οδηγεί τη χώρα εκτός ευρώ, θα τεθούν όρια στις αναλήψεις. Πάντως οι τράπεζες χρηματοδοτούνται μέσω του μηχανισμού Επείγουσας Βοήθειας Ρευστότητας (Emergency Liquidity Assistance) της Τράπεζας της Ελλάδος, το όριο του οποίου έχει αυξηθεί από την ΕΚΤ σε 100 δισ. ευρώ. Ανάλογα σχέδια αντιμετώπισης «bank run» έχουν καταρτίσει και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.