Επιστροφή σε μια θηριωδία

Η 22 Ιουλίου 2011 είναι μια ημερομηνία που δύσκολα μπορεί να ξεχαστεί. Γιατί τελικά τα γεγονότα που συνέβησαν εκείνη την ημέρα στο νησί Ουτόγια κοντά στο Οσλο της Νορβηγίας δεν αφορούν μόνο τους Νορβηγούς αλλά όλον τον πλανήτη.

Αποτελούν ένα από τα εφιαλτικότερα παραδείγματα άδικα χυμένου ανθρώπινου αίματος μετά το πέρασμα στο νέο μιλένιουμ. Πράγματι, αν το καλοσκεφτούμε, όλος ο κόσμος είχε μείνει συγκλονισμένος από τη σφαγή 77 ανθρώπων, για την οποία αποκλειστικός υπεύθυνος ήταν ένας και μόνο άνθρωπος: ο νορβηγός εθνικιστής Αντερς Μπέρινγκ Μπρέιβικ.

Αφού πρώτα τοποθέτησε έναν βομβιστικό μηχανισμό σε αυτοκίνητο που εξερράγη έξω από κυβερνητικά κτίρια του Οσλο με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους οκτώ άνθρωποι, στη συνέχεια, παριστάνοντας τον αστυνομικό, ο Αντερς Μπρέιβικ μεταφέρθηκε στην κατασκήνωση της Νεολαίας του κυβερνώντος Εργατικού Κόμματος στο νησί Ουτόγια και πραγματοποίησε μαζική σφαγή. Εκτέλεσε 69 ακόμα άτομα, παιδιά στην πλειονότητά τους. Ο Αντερς Μπρέιβικ τελικά συνελήφθη.

Ο Πολ Γκρίνγκρας, ο οποίος επιστρέφει σε αυτή τη θηριωδία με το «22 Ιουλίου» που προβάλλεται την Τετάρτη στο επίσημο πρόγραμμα, ξέρει πολύ καλά από αναπαραστάσεις τραγωδιών που συγκλόνισαν τον κόσμο. Ηταν αυτός που σκηνοθέτησε την «Πτήση 93» όπου παρακολουθούμε μια αναπαράσταση της τρομοκρατικής ενέργειας της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 μέσα στο αεροπλάνο της United που κατευθυνόταν προς το Πεντάγωνο και ήταν αυτός που σκηνοθέτησε την (καλύτερη ταινία του) «Ματωμένη Κυριακή» όπου έκανε την «αναπαράσταση» της σφαγής ιρλανδών φιλειρηνικών διαδηλωτών από βρετανούς στρατιώτες τον Ιανουάριο του 1972 στο Ντέρι της Ιρλανδίας.

Το ενδιαφέρον στην ταινία του Γκρίνγκρας είναι ότι ο σκηνοθέτης χρησιμοποίησε τις μαρτυρίες ενός από τους ανθρώπους που επιβίωσαν της σφαγής στο Ουτόγια. «Το σινεμά πού και πού οφείλει να κοιτάζει τον κόσμο χωρίς ενδοιασμούς, έτσι όπως είναι. Να δει πώς κινείται, πού πηγαίνει και πώς μπορούμε να τον αντιμετωπίσουμε». Αυτός εξάλλου ήταν ο λόγος που ο Γκρίνγκρας επέστρεψε σε αυτή την ιστορία. Δεν ήταν μόνο το γεγονός της σφαγής αλλά και ο απόηχός του. Η απάντηση της νορβηγικής κυβέρνησης προς τους ακροδεξιούς τρομοκράτες.

Η «22 Ιουλίου» είναι μια από τις αρκετές παραγωγές του Netflix που προβάλλονται εφέτος στη Μόστρα. Μένει να δούμε αν η ταινία θα παιχτεί κατευθείαν στην τηλεόραση ή αν θα βρει και μια θέση στις αίθουσες. Να πούμε ωστόσο ότι ο Γκρίνγκρας δεν είναι ο πρώτος που καταπιάστηκε με το εν λόγω θέμα. Τον περασμένο Φεβρουάριο παίχθηκε στο Φεστιβάλ Βερολίνου το «22 Ιουλίου 2011» του Ερικ Ποπ, ο οποίος στο παρελθόν υπήρξε φωτογράφος – πολεμικός ανταποκριτής.