«Αυτό δεν λέγεται αποκαθήλωση· λέγεται σταύρωση!» Καταλυτική η αντίδραση του σκηνοθέτη και ηθοποιού Σταμάτη Φασουλή όταν πριν από λίγες ημέρες «Το Βήμα» επικοινώνησε μαζί του ζητώντας του να σχολιάσει το ότι το «Billionaire boys club», η τελευταία ταινία στην οποία ο αμερικανός ηθοποιός Κέβιν Σπέισι εμφανίζεται, έκοψε μόνον 13 εισιτήρια στην αμερικανική πρεμιέρα της.
Ο κ. Φασουλής ήταν ένας από τους αρκετούς έλληνες καλλιτέχνες με τους οποίους επικοινώνησε η εφημερίδα προκειμένου να δει τον αντίκτυπο που είχε στην εγχώρια καλλιτεχνική κοινότητα αυτή η τόσο αποκαρδιωτική είδηση σε συνάρτηση με τον ηθοποιό Κέβιν Σπέισι. Γιατί, πράγματι, όσο κακή και αν είναι μια ταινία, δείχνει τουλάχιστον αφύσικο να κάνει τόσο μικρό άνοιγμα. Πρακτικά σημαίνει μόλις 126 δολάρια έσοδα στην πρώτη ημέρα προβολής μιας ταινίας που κόστισε εκατομμύρια. Η πανωλεθρία της ταινίας ήδη μεταφράζεται από πολλούς ως «ταφόπλακα» της καριέρας του Κέβιν Σπέισι. Γιατί όποιος δεν θέλει να κρύβεται πίσω από το δάχτυλό του, γνωρίζει πολύ καλά ότι η μοίρα του «Billionaire boys club» δεν θα ήταν τόσο απερίγραπτα τραγική αν δεν είχε προηγηθεί το περίφημο σεξουαλικό «σκάνδαλο Κέβιν Σπέισι – Αντονι Ραπ».
Πέρυσι τον Οκτώβριο ο Κέβιν Σπέισι, ως τότε ο καλύτερος – για πολλούς – ηθοποιός της Αμερικής, κάτοχος δύο Οσκαρ («Συνήθεις ύποπτοι», «American beauty»), πρώην καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου Old Vic του Λονδίνου και πρωταγωνιστής της δημοφιλέστατης τηλεοπτικής σειράς «House of cards», βρέθηκε εκτεθειμένος από την «αποκάλυψη» του συναδέλφου του ηθοποιού Αντονι Ραπ, που σε τηλεοπτική συνέντευξή του είπε ότι ο Σπέισι είχε προσπαθήσει να τον βιάσει όταν ήταν 14 ετών.
O Ραπ είναι γεννημένος το 1971, άρα το περιστατικό έγινε το 1985, όταν ο Σπέισι ήταν 26 χρόνων και δεν είχε κάνει καν το ντεμπούτο του στο σινεμά, κάτι που συνέβη έναν χρόνο αργότερα, στις «Φλογισμένες σχέσεις» του Μάικ Νίκολς. Ισως ο Σπέισι να μη χειρίστηκε καλά την υπόθεση. Βγήκε εις βάρος του το γεγονός ότι με άμεση ανάρτησή του στο Twitter αποκάλυψε ότι είναι ομοφυλόφιλος και ζήτησε συγγνώμη για «ανάρμοστη συμπεριφορά», παρότι δεν θυμόταν το συγκεκριμένο περιστατικό. Η αντίδρασή του φάνηκε σαν κίνηση πανικού και ο ασκός του Αιόλου άνοιξε.
Η συνέντευξη του Αντονι Ραπ ήταν μόνον η αρχή ενός δίχως τελειωμό μπαράζ απίστευτα δυσάρεστων περιστατικών γύρω από τη ζωή και την καριέρα του Κέβιν Σπέισι. Χρησιμοποιώντας στη θέση του τον Κρίστοφερ Πλάμερ, ο Ρίντλεϊ Σκοτ ξαναγύρισε τις σκηνές του Σπέισι στην ταινία «Ολα τα λεφτά του κόσμου». Το Netflix ανακοίνωσε τον οριστικό αποκλεισμό του από τη σειρά «House of Cards». Τον περασμένο Ιανουάριο η Σκότλαντ Γιαρντ άρχισε έρευνα σε βάρος του έπειτα από νέες κατηγορίες που έγιναν εναντίον του για σεξουαλική επίθεση το 2005. Πάντα στο Λονδίνο, το Ιδρυμα Κέβιν Σπέισι, που δημιουργήθηκε για να ενθαρρύνει τους νέους στην τέχνη του θεάματος, διέκοψε τη λειτουργία του. Στην Αμερική ο επικεφαλής της εταιρείας ασφάλειας του «House of Cards» κατηγόρησε τον Σπέισι για ρατσισμό. Και σαν να μην έφταναν όλα, τον Δεκέμβριο του 2017, σε ραδιοφωνική συνέντευξή του στη Σουηδία, ο πρώην γαμπρός του βασιλιά της Νορβηγίας είπε ότι ο Σπέισι τον παρενόχλησε σεξουαλικά μετά την τελετή για το Νομπέλ Ειρήνης, την οποία παρουσίαζε. Ωστόσο, το πιο αποκαρδιωτικό γεγονός όλων και εκείνο που οφείλει να μας προβληματίζει είναι ότι επισήμως ο Κέβιν Σπέισι δεν έχει καταδικαστεί για τίποτε. Μόνο που η πλειοψηφία δεν φαίνεται να το λαμβάνει υπόψη της.

Φόβος, νεομακαρθισμός και Μεγάλος Αδελφός


«Το σύστημα είναι πολύ άγριο και μπορεί να σκοτώσει ακόμη και έναν βασιλιά, όπως είναι ο Σπέισι» είπε στο «Βήμα» ο ηθοποιός Χρήστος Χατζηπαναγιώτης, που είναι επίσης εντελώς αντίθετος με τα «ψευδεπίγραφα», όπως τα αποκάλεσε, κινήματα που δημιουργήθηκαν στην Αμερική για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων της γυναίκας (Metoo). «Θεωρώ ότι βρισκόμαστε πια στην αρχή ενός μεγάλου φασισμού και βρίσκω ευτυχές το γεγονός ότι βγήκαν αυτές οι ευρωπαίες ηθοποιοί, όπως η Κατρίν Ντενέβ, και υπέγραψαν το κείμενο εναντίον του αμερικανικού κινήματος. Η σεξουαλική παρενόχληση είναι απεχθής αλλά το να ποινικοποιείς το φλερτ και την ερωτική διάθεση του ανθρώπου είναι μια φρίκη. Είναι μια νέα μορφή μακαρθισμού πολύ πιο άγρια από εκείνη που βίωσε η Αμερική επί Μακάρθι».
Υπέρ της ευρωπαϊκής απάντησης στο κίνημα Metoo είναι και ο ηθοποιός Γιάννης Στάνκογλου που μίλησε στο «Βήμα» ενώ βρισκόταν στην προετοιμασία για τις πρόβες του «Αγαμέμνονα», στον οποίο θα τον δούμε την Παρασκευή 31 Αυγούστου στο Ηρώδειο. Ερωτώμενος για το πόσο αυτή η κατάσταση έχει επηρεάσει την ελληνική καλλιτεχνική κοινότητα, ο ηθοποιός απάντησε: «Εχουμε αρχίσει να χάνουμε σιγά-σιγά το χιούμορ που μπορούσαμε να έχουμε μέσα από τη δουλειά που κάνουμε. Στο οποίο χιούμορ μπορεί να υπάρχει και ο σεξισμός, αλλά με έναν τρόπο γλυκό, αυτό που λέμε φλερτάροντας. Τώρα μπαίνουν οι ταμπέλες και υπάρχει ένας φόβος, για μένα κακώς».
Για την υπόθεση Σπέισι ο κ. Στάνκογλου είπε: «Κάποια πράγματα συμβαίνουν στη ζωή, ναι, δεν γίνεται όμως να τα κουβαλάς πάνω σου για πάντα!». Μάλιστα, ο ηθοποιός παρομοίωσε την υποκρισία στην υπόθεση Σπέισι με το «θέμα της Εκκλησίας. Ολοι ξέρουμε το τι γίνεται από κάτω αλλά κανείς δεν μιλάει. Εδώ συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Ολος ο κόσμος έτσι ξαφνικά άρχισε να μιλά και να δείχνει με το δάχτυλο έναν άνθρωπο, να του γυρίζει την πλάτη επειδή κάποια στιγμή μπορεί να έκανε κάτι».

«Αυτό που με απασχολεί και κυρίως με φοβίζει είναι το πώς κάποιοι άνθρωποι μπορούν να επηρεάσουν την πορεία ενός ανθρώπου, την ώρα που δεν ξέρουμε ακόμη καν αν αυτά για τα οποία ο άνθρωπος αυτός κατηγορείται αληθεύουν ή όχι» είπε στο «Βήμα» ο ηθοποιός Χρήστος Στέργιογλου που αναρωτιέται για τη σιγουριά των ΜΜΕ για την ενοχή του Σπέισι. «Διαμορφώνουν στη διαπασών έναν αρνητισμό ώστε ο κόσμος να πιστέψει τόσο εύκολα ότι αυτός ο εξαίρετος ηθοποιός δεν είναι πλέον παρά ένα τέρας στα μάτια τού 90% του πληθυσμού. Είναι κρίμα».
Για τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Ρένο Χαραλαμπίδη ο Κέβιν Σπέισι είναι ένα από τα πρώτα θύματα της εποχής μετά την ψηφιακή επανάσταση που ολοκληρώθηκε με τα social media. «Από τη στιγμή που εναντίον του δεν υπήρξε ποτέ μια καταδίκη από κάποιο δικαστήριο, ο Σπέισι δικάστηκε από ένα λαϊκό δικαστήριο του ψηφιακού κόσμου, χωρίς καν το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Σαν τον Μεγάλο Αδελφό του Οργουελ, ο εισαγγελέας εδώ είναι μια αόρατη φυσιογνωμία που κινήθηκε στο Διαδίκτυο. Και το θύμα, ο τότε νεαρός που παρενοχλήθηκε (και που πολλά χρόνια μετά την παρενόχληση ανακοίνωσε· όχι τότε που θα μπορούσε να κινηθεί νομικά εναντίον του) ήταν κάποιος που καλλιέργησε μια σκιά. Ο Κέβιν Σπέισι βρέθηκε ξαφνικά σε έναν Γενναίο Νέο Κόσμο όπου δεν ήξερε τους κανόνες του παιχνιδιού».

Υποπτη υπόθεση, οργανωμένη επίθεση

Κάποιοι καλλιτέχνες, όπως ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Γιώργος Κιμούλης και ο ηθοποιός Νίκος Κουρής, θεωρούν την υπόθεση Σπέισι πολύ πιο ύποπτη από όσο φαινομενικά δείχνει. Για διάφορους λόγους. «Ποτέ δεν με έπεισε όλη αυτή η ιστορία» ανέφερε στο «Βήμα» ο κ. Κιμούλης, ο οποίος είναι της γνώμης ότι «κάποιος έπρεπε να θυσιαστεί στον βωμό της ηθικής που υποτίθεται διέπει την αμερικανική κινηματογραφική βιομηχανία. Τι καλύτερο λοιπόν από ένα πρόσωπο που για αρκετά χρόνια ερμηνεύει με τεράστια επιτυχία έναν στην ουσία εγκληματία πρόεδρο της χώρας (House of Cards), ο οποίος μάλιστα δεν τιμωρείται ποτέ; Το σύμβολο είχε ενδιαφέρον!».
Για τον κ. Κιμούλη η «καταδίκη» Σπέισι είναι κλασική περίπτωση του «μ’ έναν σμπάρο δυο τρυγόνια: Δεν είναι ηθική μόνον η κινηματογραφική βιομηχανία, αλλά ολόκληρη η αμερικανική κοινωνία» είπε. «Ο πέλεκυς της τιμωρίας δεν έφτανε να πέσει στον χώρο της μυθοπλασίας, έπρεπε να πέσει στην πραγματική ζωή. Αλλωστε όλα μια εικόνα είναι πλέον. Και οι περισσότεροι Αμερικανοί μπερδεύουν την εικόνα με την πραγματικότητα». Αυτό που έλειπε ήταν «το πώς θα εισέπραττε η ίδια η κοινωνία αυτή την τιμωρία. Ετσι δόθηκε ευκαιρία με την ταινία αυτή και την υποτιθέμενη αποτυχία της. Και λέω υποτιθέμενη, γιατί είμαι σχεδόν σίγουρος πως και αυτό είχε οργανωθεί. Ελάχιστα πράγματα, παραδείγματος χάριν, ξέρουμε σχετικά με το σε ποιες πολιτείες και σε ποιες συγκεκριμένες αίθουσες αυτών των πολιτειών παίχτηκε η ταινία ή ποια ήταν η οργάνωση προώθησής της. Στην Ευρώπη ποτέ δεν θα συνέβαινε κάτι ανάλογο».
Ο κ. Κουρής αναφέρθηκε στις δεύτερες σκέψεις που αυτομάτως έκανε για όσους κατηγορούν τον Κέβιν Σπέισι. «Αναρωτιέμαι κυρίως για το πού οδηγεί η φιλοδοξία κάποιων ανθρώπων» είπε. «Μου είναι πολύ ύποπτο το ότι κάποιοι ενέδωσαν σε αυτό το πράγμα (που έκανε ο Κ. Σπέισι), για όποιον λόγο. Αν π.χ. έκανε μια κατάχρηση εξουσίας, ή δύναμης ή οτιδήποτε και κάποιοι ενέδωσαν «προκειμένου να», αυτό το «προκειμένου να» εμένα μου δημιουργεί εμετικά συναισθήματα». Ο ηθοποιός δεν είναι της άποψης ότι ο Κέβιν Σπέισι «έχει κάνει κάτι παραπάνω από άλλους» ενώ εκείνο που τον ενοχλεί περισσότερο είναι η «αληθινή εικόνα» της υπόθεσης: «Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που προκειμένου να ανέβουν μπορούν να κάνουν τα πάντα. Και αυτό συμβαίνει παντού».
Από την άλλη πλευρά βέβαια, όπως επεσήμανε ο κ. Κιμούλης, «η σεξουαλική παρενόχληση είναι πολύ σοβαρή ιστορία για να αντιμετωπίζεται απλώς ως θέαμα. Δεν έχει φύλο, ούτε σεξουαλική προτίμηση. Οποιος χρησιμοποιεί την εξουσιαστική του θέση και απαιτεί τη σεξουαλική εύνοια ενός λιγότερο ισχυρού ενώ αυτός δεν το επιθυμεί, εγκληματεί και πρέπει να τιμωρείται».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ