Η γερμανική Αριστερά στρέφεται στον λαϊκισμό για να αντιμετωπίσει το AfD

Στη Γερμανία οι παραδοσιακές πολιτικές βεβαιότητες ανατρέπονται άρδην. Αριστεροί πολιτικοί επαινούν τους αυστηρότερους ελέγχους στα σύνορα, ενώ συντηρητικοί κάνουν έκκληση για την επέκταση του κράτους προνοίας. «Το εφετινό καλοκαίρι σηματοδοτεί το τέλος των πολιτικών αξιών όπως τις ξέραμε, καθώς δύο νέες πρωτοβουλίες στα κόμματα των δύο άκρων απειλούν να φέρουν τα πάνω κάτω» γράφουν γερμανικά ΜΜΕ.

Σε αυτή τη νέα πολιτική εποχή, ένα νέο αριστερό λαϊκίστικό κίνημα βγαίνει μπροστά με στόχο να κερδίσει ψηφοφόρους της εργατικής τάξης και ταυτόχρονα να αλιεύσει ψήφους από την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), που κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος στη χώρα.

Το νεόκοπο λαϊκίστικο κίνημα που δεν έχει ακόμη κάποιο όνομα είναι εμπνευσμένο εν μέρει από το αριστερό κίνημα «Momentum» των Εργατικών της Βρετανίας που στηρίζει τον Τζέρεμι Κόρμπιν, και εν μέρει από τους «Ανυπότακτους» του Ζαν-Λικ Μελανσόν στη Γαλλία.

Επικεφαλής θα είναι η ηγέτις του κόμματος της Αριστεράς Die Linke Σάρα Βάγκενκνεχτ, ενώ θα περιλαμβάνει πρώην και σημερινά μέλη των Σοσιαλδημοκρατών και των Πρασίνων και εξέχοντες ακαδημαϊκούς όπως ο κοινωνιολόγος Βόλφγκανγκ Στρεκ. Σύμφωνα δε με έναν από τους ιδρυτές του κινήματος, το κύριο χαρακτηριστικό του θα είναι η προσκόλλησή του στην «υλιστική» αντίληψη της Αριστεράς και όχι στην ηθική της διάσταση.

Η δημιουργία του νέου κινήματος, το οποίο θα ξεκινήσει ως online φόρουμ με πολιτικές προτάσεις, έρχεται την ώρα που το ακροδεξιό AfD επιχειρεί να κερδίσει τους απογοητευμένους υποστηρικτές του Die Linke στα κρατίδια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας.

«Οταν οι άνθρωποι ζουν σε κοινωνικές συνθήκες που τους κάνουν να αισθάνονται ασφαλείς, είναι συνήθως έτοιμοι να ενεργήσουν γενναιόδωρα και με ανεκτικότητα. Η ανασφάλεια τους κάνει πιο σκληρούς» λέει ο Μπερντ Στέγκεμαν, συγγραφέας και δραματουργός στο διάσημο θέατρο «Berliner Ensemble», ο οποίος συνεργάζεται με τη Βάγκενκνεχτ για το πρόγραμμα του κινήματος.

Eνα ανυπόγραφο –προσώρας –έγγραφο που περιέχει τις θέσεις της νέας πρωτοβουλίας και το οποίο κυκλοφόρησε στους πολιτικούς κύκλους του Βερολίνου τις τελευταίες εβδομάδες, μας πληροφορεί ότι το κίνημα πρόκειται να υποστηρίξει πολιτικές για την επιβολή του νόμου και της τάξης, αλλά και μια αυστηρότερη στάση σε ό,τι αφορά τη μετανάστευση, την οποία θεωρεί υπ’ αριθμόν ένα αιτία για τις κακοπληρωμένες δουλειές στην Ευρώπη.

Ο Στέγκεμαν, που δεν ανήκει σε κανένα πολιτικό κόμμα, δηλώνει απογοητευμένος από τους αριστερούς διανοούμενους της μεσαίας τάξης που κάνουν κήρυγμα στην εργατική τάξη –που είναι ιδιαίτερα επιφυλακτική απέναντι στη μετανάστευση και την «πολιτική των ανοιχτών θυρών» με την οποία διαχειρίστηκε η Ανγκελα Μέρκελ την προσφυγική κρίση, στο απόγειό της το 2015.

«Είναι παράλογο οι νικητές του νεοφιλελευθερισμού να λένε στους χαμένους ότι πρέπει να δείχνουν μεγαλύτερο ανθρωπισμό. Και με ενοχλεί όταν πολιτικοί πιστεύουν ότι αρκούν τα ηθικά αξιώματα. Οχι, η πολιτική πρέπει να είναι δράση» τονίζει ο Στέγκεμαν.

Από την άλλη, και εν όψει τριών κρίσιμων εκλογικών αναμετρήσεων σε Σαξονία, Βραδεμβούργο και Θουριγγία το 2019, στην πρώην Ανατολική Γερμανία, το ακροδεξιό AfD έχει αρχίσει ήδη να παίρνει αποστάσεις από τις οικονομικά φιλελεύθερες ρίζες του κόμματος και να στρέφεται προς την κοινωνική πολιτική.

Ενα νέο συνταξιοδοτικό πρόγραμμα που παρουσίασε αυτόν τον μήνα ο βουλευτής του AfD Θουριγγίας Γιούργκεν Πολ, προτείνει τη σταθεροποίηση των συντάξεων στο 50% του εισοδήματος, συναγωνιζόμενο τις προτάσεις της Αριστεράς (Die Linke), των Σοσιαλδημοκρατών και των Πρασίνων.

Φυσικά… όσοι δεν είναι Γερμανοί εξαιρούνται από τις πρωτοβουλίες του AfD και την προτεινόμενη κρατική σύνταξη των 190 ευρώ μηνιαίως, την οποία μπορούν να διεκδικήσουν μόνο γερμανοί πολίτες που εργάστηκαν στη χώρα για περισσότερα από 35 χρόνια.

Ο ακροδεξιός πολιτικός Μπιορν Χόκε, αρχιτέκτονας της «εθνικής κοινωνικής» ταυτότητας του AfD στην Ανατολική Γερμανία, υποστηρίζει ότι το γερμανικό κοινωνικό ζήτημα του 21ου αιώνα «δεν είναι κατά κύριο λόγο η ανακατανομή του εθνικού πλούτου από τα πάνω προς τα κάτω, αλλά από τα μέσα προς τα έξω».

Τόσο στο Die Linke όσο και στην AfD οι νέοι «εθνικοί κοινωνικοί» σχηματισμοί –όπως ονόμασε τις νέες πολιτικές πρωτοβουλίες πρόσφατο άρθρο της «Frankfurter Allgemeine Zeitung» –έχουν προκαλέσει εσωτερικές αντιδράσεις. Ηδη εκφράζονται φόβοι μεταξύ των σχεδιαστών της στρατηγικής και των ακτιβιστών ότι το λανσάρισμα του κινήματος στις αρχές Σεπτεμβρίου θα μπορούσε να υπονομεύσει τις ούτως ή άλλως χαμηλές πιθανότητες του Die Linke να εισέλθει στο κοινοβούλιο στις τοπικές εκλογές της Βαυαρίας τον Οκτώβριο.

Oσο για τη δημοτικότητα της Βάγκενκνεχτ, που είναι γνωστή πολιτικός και χαρισματική ρήτορας, επικριτές μέσα στο ίδιο της το κόμμα λένε ότι είναι μια ψευδαίσθηση. Σε αντίθεση με το κίνημα «Momentum» των βρετανών Εργατικών, το δικό της κίνημα έχει προσελκύσει κυρίως μεγαλύτερους σε ηλικία λευκούς άνδρες, ενώ (σύμφωνα πάντα με τους επικριτές της) «αυτό που πρεσβεύει αντιβαίνει σε μεγάλο βαθμό στις απόψεις της Αριστεράς».