«Φόροι εσείς; Ληξιπρόθεσμα εμείς». Κάπως έτσι φαίνεται να απαντούν τα τελευταία χρόνια οι πολίτες στη φορολαίλαπα που τους έχει επιβληθεί, η οποία δημιουργεί ασφυκτικές συνθήκες στην οικονομία και, όπως επισημαίνει και η Τράπεζα της Ελλάδος στην τελευταία έκθεσή της, αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη.
Τα τελευταία στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα αποκαλύπτουν ότι οι οφειλές των πολιτών στην Εφορία ανεβαίνουν δραματικά, αλλά με ακόμη πιο έντονους ρυθμούς αυξάνονται και οι κατασχέσεις, με αποτέλεσμα για πρώτη φορά τον περασμένο Μαϊο τα συνολικά ληξιπρόθεσμα να εμφανίζουν μείωση κατά 102 εκατ. ευρώ. Την ίδια στιγμή, όμως, οι απλήρωτοι φόροι αυξήθηκαν κατά 554 εκατ. ευρώ.
Η εξήγηση για το παραπάνω φαινόμενο είναι απλή. Μόνο μέσα σε έναν μήνα το υπουργείο Οικονομικών προχώρησε σε κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών 10.673 οφειλετών, με αποτέλεσμα κάθε εργάσιμη ημέρα του Μαΐου να πραγματοποιούνται 464 κατασχέσεις.
Χειρότερο όμως από αυτό είναι το γεγονός ότι μπορεί η Εφορία να επιβάλει κατασχέσεις σε 1.708.111 οφειλέτες, όπως αναφέρεται ξεκάθαρα στο ενημερωτικό σημείωμα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.

Μεζονέτες

Την ίδια στιγμή, η ΑΑΔΕ ετοιμάζεται να βγάλει στο σφυρί ακίνητα μεγαλοοφειλετών σύμφωνα και με το χρονοδιάγραμμα και τις λίστες που έχουν ήδη αναρτηθεί. Σπίτια με πισίνες, μεζονέτες πολλών τετραγωνικών, επαγγελματικά ακίνητα αλλά και άλλους είδους περιουσιακά στοιχεία πρόκειται να βγουν σε πλειστηριασμό, σε μια προσπάθεια και τα έσοδα του κράτους να αυξηθούν, αλλά και να περάσει το μήνυμα ότι δεν είναι δυνατόν κάποιος να χρωστά εκατομμύρια ευρώ και να νομίζει ότι βρίσκεται στο απυρόβλητο.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ένας εκ των οφειλετών που θα βγουν τα ακίνητά του στο σφυρί έχει συνολικά χρέη στην Εφορία 220 εκατ. ευρώ!
Ωστόσο, αν κάποιος ρίξει μια ματιά στον πίνακα με τους 9.332 οφειλέτες που χρωστούν στην Εφορία πάνω από 150.000 ευρώ, θα διαπιστώσει ότι αρκετοί από αυτούς δηλώνουν πτωχευμένοι. Κατά συνέπεια, από το σύνολο των 19 δισ. ευρώ που οφείλουν στο κράτος (17,7 δισ. ευρώ στην Εφορία και 1,3 δισ. ευρώ στα ασφαλιστικά ταμεία) ζήτημα είναι αν μπορούν να εισπραχθούν τα 5 δισ. ευρώ.
Αλλωστε και στα στοιχεία με τα χρέη πολιτών και επιχειρήσεων, όπως καταγράφονται από την ΑΑΔΕ, προκύπτει ότι από τα 101,5 δισ. ευρώ συνολικά χρέη τα 15 δισ. ευρώ θεωρούνται ανεπίδεκτα είσπραξης, δηλαδή δεν πρόκειται ποτέ να εισπραχθούν.
Σε αυτό το ποσό βέβαια συγκαταλέγεται μέρος των περίπου 10,5 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμων χρεών Δημόσιων Επιχειρήσεων Κοινής Ωφέλειας καθώς και 13,6 δισ. ευρώ πτωχευμένων επιχειρήσεων.
Οσον αφορά αυτούς από τους οποίους η Εφορία θεωρεί ότι μπορεί να εισπράξει έστω και ένα ευρώ, προχωρεί σε κατασχέσεις και πλειστηριασμούς, εκτός και αν ο οφειλέτης τακτοποιήσει ή ρυθμίσει την οφειλή του λίγο πριν πραγματοποιηθεί κάποιο από τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης. Κάτι τέτοιο άλλωστε προβλέπει και ο νόμος.

Οι περιορισμοί

Κύρια κατοικία οφειλέτη για να μη βγει στον πλειστηριασμό θα πρέπει να μην ξεπερνά σε αντικειμενική αξία τα 200.000 ευρώ, αν πρόκειται για άγαμο, και τα 250.000 ευρώ, αν πρόκειται για έγγαμο χωρίς παιδιά. Στην περίπτωση τετραμελούς οικογένειας, το όριο αντικειμενικής αξίας κάτω από την οποία προστατεύεται η πρώτη κατοικία του οφειλέτη ανέρχεται σε 300.000 ευρώ. Βασική προϋπόθεση, ο ληξιπρόθεσμος οφειλέτης να μην έχει κανένα άλλο ακίνητο στο όνομά του, δηλαδή η πρώτη κατοικία του να είναι το μοναδικό ακίνητο του φορολογουμένου. Μόνο υπό αυτή την προϋπόθεση δεν θα βγει το σπίτι σε πλειστηριασμό. Η Εφορία μπορεί να κατάσχει καταθέσεις, κινητά και ακίνητα για χρέη άνω των 500 ευρώ καθώς και την κινητή περιουσία του οφειλέτη, όπως είναι για παράδειγμα τα αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, έργα τέχνης, κοσμήματα – τιμαλφή.
Ωστόσο, δεν μπορεί να κατάσχει πράγματα προσωπικής χρήσης του οφειλέτη και της οικογένειάς του, όπως ρούχα, κλινοστρώματα, έπιπλα,εφόσον είναι απαραίτητα για τις στοιχειώδεις ανάγκες διαβίωσής τους. Επίσης δεν μπορεί να κατάσχει τρόφιμα και καύσιμη ύλη που είναι απαραίτητα στον οφειλέτη και την οικογένειά του για 3 μήνες, παράσημα και αναμνηστικά αντικείμενα, όπως χειρόγραφα, επιστολές, οικογενειακά έγγραφα και επαγγελματικά βιβλία, καθώς και βιβλία, μουσικά όργανα, εργαλεία τέχνης που προορίζονται για επιστημονική ή καλλιτεχνική και γενικότερα πνευματική μόρφωση και ανάπτυξη του οφειλέτη ή της οικογένειάς του.
Ποια επιδόματα είναι ακατάσχετα, ανεξάρτητα αν έχει δηλωθεί ή όχι ακατάσχετος λογαριασμός:
l Επίδομα ανεργίας (τακτικής και μακροχρόνιας)
l Προνοιακά επιδόματα (αναπηρίας)
l Κοινωνικό μέρισμα και ενίσχυση νέων
l Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης
l Επίδομα θέρμανσης
l Διατροφή ανήλικου τέκνου
l Φοιτητικό στεγαστικό επίδομα
Αντίθετα, στα επιδόματα που μπορούν να κατασχεθούν περιλαμβάνονται τα οικογενειακά επιδόματα και οι αγροτικές επιδοτήσεις.

Ο ΕΝΦΙΑ μπλοκάρει την επιστροφή φόρου

Περισσότεροι από 606.000 φορολογούμενοι που μέχρι στιγμής έχουν πατήσει το κουμπί υποβολής της φορολογικής δήλωσης έχουν ως αποτέλεσμα εκκαθάρισης πιστωτικό, δηλαδή έχουν λαμβάνειν επιστροφή φόρου. Ωστόσο, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του «Βήματος», το ποσό της επιστροφής ίσως καθυστερήσει κάποιο διάστημα προκειμένου να συμπέσει με την εκκαθάριση του νέου ΕΝΦΙΑ, δηλαδή τέλη Αυγούστου – αρχές Σεπτεμβρίου του τρέχοντος έτους.

Ο λόγος, προφανής. Ο νόμος επιτρέπει συμψηφισμό επιστροφών φόρων με μελλοντικές οφειλές, και μάλιστα χωρίς αυτές να έχουν γίνει ληξιπρόθεσμες, και άρα το υπ. Οικονομικών θα προεισπράξει μέρος ή όλον τον ΕΝΦΙΑ από εκείνους που έχουν επιστροφή φόρου εισοδήματος αντί να τους δοθεί η δυνατότητα να πληρώσουν τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων σε έως 5 δόσεις – αλλά ουσιαστικά εφάπαξ και χωρίς καμία έκπτωση.
Ο αριθμός των φορολογουμένων για τους οποίους τελικά θα προκύψει επιστροφή φόρου αναμένεται στο τέλος της εφετινής εκκαθάρισης να προσεγγίσει το 1.000.000, με το ποσό που πρέπει να επιστρέψει το κράτος να ανέρχεται σε περίπου 400 εκατ. ευρώ.
Ηδη από τα έως τώρα στοιχεία της εκκαθάρισης προκύπτει ότι 606.129 φορολογούμενοι πρέπει να λάβουν επιστροφή φόρου συνολικού ύψους 224,5 εκατ. ευρώ ή κατά μέσο όρο 370 ευρώ. Αν σκεφτεί κανείς ότι ο μέσος ΕΝΦΙΑ για ένα νοικοκυριό είναι περίπου στα επίπεδα αυτά, τότε γίνεται αντιληπτό ότι ο συγκεκριμένος φορολογούμενος δεν θα λάβει κανένα ευρώ ως επιστροφή γιατί πολύ απλά θα συμψηφιστεί με το σύνολο του οφειλόμενου ΕΝΦΙΑ.
Αν ο ίδιος φορολογούμενος δεν είχε επιστροφή φόρου και ο ΕΝΦΙΑ που του αναλογεί ανέρχεται σε 400 ευρώ, τότε το ποσό αυτό θα μπορούσε να το πληρώσει σε 5 δόσεις των 80 ευρώ η καθεμία. Με αυτόν τον τρόπο και καλύτερο προγραμματισμό των πληρωμών του μπορεί να κάνει, και να μην του έρθουν όλα τα φορολογικά βάρη μονομιάς. Μέχρι στιγμής έχουν υποβληθεί και εκκαθαριστεί 4.642.382 φορολογικές δηλώσεις. Από αυτές χρεωστικό αποτέλεσμα, δηλαδή πληρωμή επιπλέον φόρου, έχει προκύψει για 1.776.091 φορολογουμένους με μέσο ποσό πληρωμής 987 ευρώ (συνολικά θα πρέπει να καταβληθούν πρόσθετοι φόροι 1,75 δισ. ευρώ).
Από την άλλη, 2.260.162 φορολογούμενοι ούτε θα πληρώσουν κάποιο επιπλέον ποσό, αλλά ούτε θα έχουν κάποια επιστροφή, καθώς για αυτούς έχει προκύψει μηδενικό αποτέλεσμα. Στο σύνολο των φορολογικών δηλώσεων που έχουν υποβληθεί, η συγκεκριμένη κατηγορία φορολογουμένων αντιστοιχεί στο 48%.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ