Κόλπα με τον εκλογικό νόμο

Το σχέδιο για κατάτμηση της Β’ εκλογικής περιφέρειας Αθηνών είναι παλαιό, έχει συζητηθεί αρκετές φορές στο παρελθόν. Πάντα όμως συναντούσε την ισχυρή αντίδραση πολιτικών «τζακιών», των πιο επωνύμων που δεν ήθελαν την προώθησή του για πολλούς και διαφορετικούς λόγους. Η τελευταία προσπάθεια είχε γίνει πριν από 14 χρόνια, τον Ιανουάριο του 2004, όταν η πρόβλεψη για το «σπάσιμο» της Β’ Αθηνών αφαιρέθηκε από τον περίφημο «νόμο Σκανδαλίδη» με παρέμβαση –είχαν προηγηθεί μεγάλες αντιδράσεις από κορυφαία στελέχη του ΠαΣοΚ –του Γιώργου Παπανδρέου που μόλις είχε λάβει το «δακτυλίδι» από τον Κώστα Σημίτη για την αρχηγία του Κινήματος.

Αυτό το σχέδιο όμως επανέρχεται τώρα από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, με το αιτιολογικό ότι εξασφαλίζει μεγαλύτερη διαφάνεια και ισότητα μεταξύ των υποψηφίων βουλευτών. Η πρόταση έχει υποστηριχθεί από το ΠαΣοΚ εδώ και πολλά χρόνια και η τελευταία φορά που έγινε με ένταση ήταν το καλοκαίρι του 2016, όταν η Φώφη Γεννηματά έβαλε το θέμα της κατάτμησης και πάλι στο τραπέζι κατά τη διάρκεια της συζήτησης για την απλή αναλογική.

Ο Αλέξης Τσίπρας έχει αποφασίσει να ανοίξει και πάλι επίσημα το συγκεκριμένο θέμα –«Το Βήμα» είχε αποκαλύψει από τα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου τον σχεδιασμό της κυβέρνησης –μετά και τη διαρροή που έγινε την περασμένη εβδομάδα στην κυριακάτικη «Αυγή» .

Σύμφωνα με το επικρατέστερο σχέδιο, η Β’ Αθηνών θα χωριστεί σε τρεις τομείς (Βόρεια περιφέρεια με 15 έδρες, Νότια με 18 έδρες και Δυτική με 11), ενώ θα υπάρξει πρόβλεψη να σπάσει και η Περιφέρεια Αττικής (Ανατολική και Δυτική).

Η κίνηση αυτή από την πλευρά της κυβέρνησης έγινε στη σκιά της αλλαγής στάσης της Φ. Γεννηματά που ενώ είχε βάλει στον δημόσιο διάλογο το ζήτημα της συνταγματικής αναθεώρησης, άλλαξε πορεία και ζήτησε εκλογές «εδώ και τώρα», ενώ την ίδια στιγμή είναι σε εξέλιξη στο παρασκήνιο και οι κινήσεις του ΣΥΡΙΖΑ με στελέχη της Κεντροαριστεράς σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο εν όψει των αυτοδιοικητικών εκλογών.

Οι δημοτικές εκλογές ενδέχεται να επηρεαστούν σε πολύ μεγάλο βαθμό από την κατάτμηση της Β’ Αθηνών που έχει 44 έδρες, καθώς θα μειωθεί σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό το απρόσωπο της αχανούς περιφέρειας και θα υπάρχει πιο στενή πολιτική επικοινωνία υποψηφίων δημάρχων και υποψηφίων βουλευτών, ακόμη και εάν έχουν αντίθετες ιδεολογικές ταυτότητες. Εξάλλου, το γεγονός ότι σε δημοτικά ψηφοδέλτια συναντώνται και πρόσωπα από διαφορετικούς πολιτικούς χώρους διευκολύνει τις υπόγειες συμμαχίες και την ανταλλαγή ψήφων.

Παράλληλα με το σχέδιο για την κατάτμηση της Β’ Αθηνών, για την οποία συμφωνούν η ΝΔ και το Κίνημα Αλλαγής αλλά διαφωνούν με τον τρόπο και τον χρόνο που ετοιμάζεται να το φέρει η κυβέρνηση, εξετάζεται και η επαναφορά της συζήτησης για την απλή αναλογική στις βουλευτικές εκλογές. Κυβερνητικά στελέχη, όπως ο Π. Σκουρλέτης, υποστηρίζουν ότι στο πλαίσιο μιας ευρύτερης συζήτησης για τον εκλογικό νόμο, όπου θα έχει θέση και η κατάτμηση της Β’ Αθηνών, θα μπορούσε να ενταχθεί και η απλή αναλογική με στόχο να εφαρμοστεί όχι από τις μεθεπόμενες, αλλά από τις επόμενες εκλογές.

Η κυβέρνηση με τη συγκεκριμένη κίνησή της επιχειρεί σε μεγάλο βαθμό να εγκλωβίσει την κυρία Γεννηματά και παράλληλα να δημιουργήσει διχασμό στην ευρύτερη Κεντροαριστερά, με στόχο την αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών, τη δημιουργία νέων δεδομένων σε μεγάλους νομούς και ταυτόχρονα την καλλιέργεια κλίματος για μελλοντικές συνεργασίες με μεμονωμένες κεντροαριστερές δυνάμεις.

Η χαοτική και ταξική υπερπεριφέρεια

Η ιδιαίτερα κρίσιμη και πάρα πολύ μεγάλη (περίπου το ένα τρίτο των ψηφοφόρων πανελλαδικά) εκλογική περιφέρεια της Β’ Αθηνών, όπου οι περισσότεροι υποψήφιοι ξοδεύουν πολλά χρήματα για την εκλογή τους, έχει ταξικά χαρακτηριστικά και η επιλογή κόμματος επηρεάζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την κοινωνική και οικονομική διαστρωμάτωση του πληθυσμού.

Ενδεικτικά, η ΝΔ έλαβε υψηλά ποσοστά σε δήμους, όπως: Κηφισιάς (47,59% και ο ΣΥΡΙΖΑ 29,35%), Φιλοθέης-Ψυχικού (54,09% και ο ΣΥΡΙΖΑ 17,19%), Βάρης-Βούλας- Βουλιαγμένης (44,28% και ο ΣΥΡΙΖΑ 22,84%), Βριλησίων (36,21% και ο ΣΥΡΙΖΑ 27,55%). Σε αυτούς τους δήμους η ΝΔ έχει υψηλότερα ποσοστά ακόμα και από αυτά του 2009, ενώ αντίθετα το 2015 ήταν πολύ χαμηλότερα από την αναμέτρηση του 2009 σε δήμους του δυτικού τομέα της Β’ Αθηνών.

Από την άλλη πλευρά, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ισχυρή παρουσία σε δήμους όπως το Αιγάλεω (42,59%, με τη ΝΔ στο 18,64%), το Περιστέρι (42,22%, με τη ΝΔ στο 19,2%), η Αγία Βαρβάρα (43,84%, με τη ΝΔ στο 17,11%), η Καισαριανή (38,54%, με τη ΝΔ στο 21,31%), η Πετρούπολη (38,4%, με τη ΝΔ στο 23,1%) και το Γαλάτσι (38,36%, με τη ΝΔ στο 23,11%).