Τον Φεβρουάριο του 2013 ο Αλέξης Τσίπρας, ως αρχηγός της αντιπολίτευσης, παρουσιάζει το βιβλίο «Ξαναδιαβάζοντας τον Γκράμσι» και αναρωτιέται μεταξύ άλλων εάν σήμερα μπορούμε να σκεφτούμε «γραμσιανά», λέγοντας χαρακτηριστικά: «Ο Γκράμσι μας έδειξε ότι ο αντίπαλος υπερέχει επειδή ελέγχει τις συνειδήσεις των καταπιεσμένων».
Ο Γκράμσι έχει αναφερθεί στους «οργανικούς διανοουμένους του συστήματος» και στους «οργανικούς διανοουμένους της Αριστεράς», ενώ ανέφερε πως «όλα τα μέλη του πολιτικού κόμματος πρέπει να θεωρούνται διανοούμενοι». Σήμερα, περίπου 40 μήνες μετά την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ τον Ιανουάριο του 2015, πάρα πολλοί από τον χώρο της διανόησης και της καλλιτεχνικής ζωής αποστασιοποιούνται όλο και περισσότερο από το κυβερνών κόμμα.
Ο Αλ. Τσίπρας είχε την τύχη να δει πάρα πολλούς διανοουμένους στο εξωτερικό και στην Ελλάδα να τον στηρίζουν. Μόνο για την υποψηφιότητά του για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2014 είδε περίπου 200 διανοουμένους να τον στηρίζουν. Πολλοί από αυτούς σήμερα είναι σε απόσταση, ενώ αρκετοί έχουν εκφραστεί και δημόσια ιδιαίτερα αρνητικά, ενισχύοντας το μέτωπο όσων θεωρούν ότι προδόθηκαν.
«Ταφόπετρα» της Αριστεράς
Μια χαρακτηριστική περίπτωση ήταν τον περασμένο Δεκέμβριο ο συγγραφέας Περικλής Κοροβέσης, που διετέλεσε και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ: αποκάλεσε «ταφόπετρα» της Αριστεράς τον Αλ. Τσίπρα και την ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ που «κατόρθωσαν να εξαφανίσουν την Αριστερά».
Σκληροί χαρακτηρισμοί από πολλούς που θεωρούν ότι με όσα έγιναν κυρίως μετά το καλοκαίρι του 2015, που ακολούθησε το «Οχι» του δημοψηφίσματος, την υπογραφή και ψήφιση του τρίτου μνημονίου, εξαπατήθηκαν. Αλλοι ιδιωτεύουν, άλλοι αναζήτησαν πολιτική στέγη αλλού, όπως π.χ. στο κόμμα ΜεΡΑ 25 του Γιάννη Βαρουφάκη, στη ΛΑΕ με τον Παναγιώτη Λαφαζάνη, στην Πλεύση Ελευθερίας με τη Ζωή Κωνσταντοπούλου, άλλοι στην εξωκοινοβουλευτική Αριστερά.
Εξάλλου, για πολλούς είναι δύσκολο να παραδεχθούν κάτι για το οποίο επικρίνονται από την αντιπολίτευση, και τώρα μετανιωμένοι λένε «mea culpa» και λοιδορούνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ακόμα και ο Λάκης Λαζόπουλος τον περασμένο Οκτώβριο, και ενώ έχει επικριθεί πάρα πολύ για συνοδοιπόρος του ΣΥΡΙΖΑ, σημείωσε ότι «δεν πιστεύω ότι έλεγε ψέματα, αλλά έχει απογοητεύσει όλο τον κόσμο, ακόμη και τους ίδιους στο κόμμα».
Ο Γιώργος Κιμούλης, που είχε αναγγείλει τον Αλ. Τσίπρα στην ομιλία του προ του δημοψηφίσματος του 2015, ανέφερε ότι χάθηκε η ελπίδα, αρνούμενος να αποδεχθεί το κεντρικό αφήγημα του Πρωθυπουργού.
«Δεν τον εμπιστεύτηκα, απλώς συντάχθηκα δυνατά και μου κόστισε» είπε ο Σταμάτης Κραουνάκης, από τους κήρυκες κατά του Μνημονίου, θυμίζοντας κάποια στιγμή ένα τραγούδι που είχε γράψει για την κωλοτούμπα. Απογοητευμένος εμφανίστηκε ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, ο Γιάννης Ζουγανέλης είπε με πικρία «αυτό που ζούμε είναι τραγικό».
Επικριτικοί έχουν εμφανιστεί κατά καιρούς ο Γιάννης Μποσταν-τζόγλου, ο Γρηγόρης Βαλτινός, ο Στάθης Δρογώσης, η Χάρις Αλεξίου, η Αννα Παναγιωτοπούλου κ.ά. ενώ μόλις προ λίγων ημερών επικριτική ήταν η Νόρα Βαλσάμη (κινδυνεύει να χάσει το μοναδικό της σπίτι σε πλειστηριασμό).
Απογοητευμένοι εκτός συνόρων
Διανοούμενοι στο εξωτερικό διχάζονται για το εάν πρόδωσαν ή όχι ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλ. Τσίπρας. Προεκλογικά μια μεγάλη ομάδα διανοουμένων, ακτιβιστών, φιλοσόφων και ακαδημαϊκών απ’ όλον τον κόσμο είχε στείλει μήνυμα για την ανάγκη να στηριχθεί ο ΣΥΡΙΖΑ ενάντια στη λιτότητα και στη λογική «Αλλαγή στην Ελλάδα, αλλαγή στην Ευρώπη και αλλαγή για όλους».
Μεταξύ αυτών ήταν ο Νόαμ Τσόμσκι, ο Αντόνιο Νέγκρι, ο Σλαβόι Ζίζεκ, ο Τζόρτζιο Αγκάμπεν, ο Ταρίκ Αλί, ο Ετιέν Μπαλιμπάρ κ.ά., οι οποίοι όμως σήμερα είναι σε διαφορετική γραμμή. Ο Ν. Τσόμσκι στηρίζει και επισήμως τοDiEM25, το πανευρωπαϊκό κίνημα και τον Γ. Βαρουφάκη και είναι από τους πρώτους υπογράφοντες του μανιφέστου του κόμματος. Ο σλοβένος φιλόσοφος Ζίζεκ στον απόηχο του Brexit είχε πει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έδειξε παραδειγματικά αυτή την αληθινή τραγωδία: τη μια ημέρα κερδίζει και την επόμενη ημέρα παραδίνεται: «Δεν είναι μια «προδοσία», αλλά μια πραγματική τραγωδία –ένα ριζοσπαστικό αδιέξοδο».
Ο Τ. Νέγκρι, πολιτικός και ακτιβιστής της Αριστεράς, επιμένει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν απέτυχε, αλλά αντιστάθηκε αποδεικνύοντας πόσο είναι σημαντικό όχι μόνο απλά στην Ελλάδα αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο να προωθείς μια επαρκή αντίσταση απέναντι στο δημοσιονομικό σύμφωνο. Ο αναλυτής και συγγραφέαςΤαρίκ Αλί ανέφερε για τον ΣΥΡΙΖΑ πως σε αυτόν «όλη η ευρωπαϊκή Αριστερά είχε εναποθέσει τις ελπίδες της και γι’ αυτόσοκαριστήκαμε και νιώσαμε κατάθλιψη όταν έγινε η μεγάλη στροφή».
Βέβαια, υπάρχουν και άλλοι, όπως ο γάλλος καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας Ετιέν Μπαλιμπάρ που στέκεται υποστηρικτικά στον ΣΥΡΙΖΑ, αν και με κριτική ματιά. «Τα όσα έγιναν και κυρίως τα όσα περιμέναμε και δεν έγιναν δεν θα με κάνουν κατήγορο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να προβληματιστούμε για τη φύση των δυνάμεων που τη συντρίβουν» σημείωσε.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
