Αχρωμος, άπειρος αλλά… Γκάντι, ο Ραούλ

Αναλαμβάνει ένα κόμμα με ιστορία 132 ετών, σε μια εποχή παρακμής και συρρίκνωσης, με μοναδικό αλλά πανίσχυρο όπλο ένα διάσημο επώνυμο. Αχρωμος, άπειρος αλλά… Γκάντι –ο 47χρονος Ραούλ έχει μπροστά του ένα τιτάνιο έργο: να οδηγήσει το σοσιαλδημοκρατικό Εθνικό Κογκρέσο στη νίκη στις εκλογές του 2019. Λίγοι πιστεύουν ότι μπορεί να τα καταφέρει.

Γόνος της διασημότερης πολιτικής δυναστείας στη χώρα, δισέγγονος του Τζαουαχαρλάλ Νεχρού, του πρώτου πρωθυπουργού μετά την ανεξαρτησία και «αρχιτέκτονα» της σύγχρονης Ινδίας, και εγγονός της Ιντιρα, ο Ραούλ ορίστηκε χωρίς αντίπαλο επικεφαλής του κόμματος, το οποίο υπέστη σφοδρή ήττα στις γενικές εκλογές του 2014 και δεν έχει συνέλθει έκτοτε.

Το Κογκρέσο, το μεγαλύτερο αντιπολιτευόμενο κόμμα της χώρας, κέρδισε λιγότερο από το 20% της λαϊκής ψήφου στις σεισμικές γενικές εκλογές του 2014, οι οποίες έφεραν στην εξουσία το BJP του ινδουιστή εθνικιστή Ναρέντρα Μόντι. Η ήττα μεταφράστηκε σε κοινοβουλευτική πανωλεθρία, με το Κογκρέσο να εξασφαλίζει μόλις 44 –ή το 8% –των 543 εδρών, στη χειρότερη επίδοση της μακράς ιστορίας του.

Από τότε το Κογκρέσο έχει χάσει τις εκλογές σε πολλά κρατίδια. Σήμερα είναι στην εξουσία μόνο σε δύο μεγάλα, στην Καρνατάκα και στο Πουντζάμπ, και σε άλλα τρία μικρότερα. Οι ψηφοφόροι στις πόλεις και στα χωριά εγκαταλείπουν μαζικά το κόμμα –μεταξύ του 2009 και του 2014 το Κογκρέσο έχασε περισσότερο από το 9% της λαϊκής ψήφου σε όλες τις κάστες και τις μειονότητες.

Ο κληρονόμος της μεγάλης πολιτικής δυναστείας των Νεχρού – Γκάντι λέει ότι είναι έτοιμος να εργαστεί για να μεταμορφώσει το κόμμα και τη χώρα. Είπε ενώπιον ενθουσιασμένου πλήθους οπαδών του, στο Τζαϊπούρ, ότι ανήκει στη νέα γενιά που «ανυπομονεί να τα βάλει με το διεφθαρμένο κατεστημένο» και ορκίστηκε ότι θα κάνει τα πάντα για να έχουν όλοι οι πολίτες πρόσβαση στην εξουσία.

«Για μένα το Κόμμα του Κογκρέσου είναι όλη μου η ζωή. Ο λαός της Ινδίας είναι η ζωή μου και θα παλέψω για όλους» είπε ο Ραούλ 24 ώρες αφότου έγινε πρόεδρος του κόμματος, αντικαθιστώντας τη μητέρα του Σόνια Γκάντι, η οποία υπήρξε ηγέτις του Κόμματος του Κογκρέσου επί 19 χρόνια.

Ο Ραούλ έχει σπουδάσει νομικά και έχει εργαστεί επί μία δεκαετία για την οργάνωση του κόμματος. Αλλη πολιτική εμπειρία δεν έχει. Λέει, σαν να μην καταλαβαίνει την ειρωνεία, ότι «πολλοί νέοι Ινδοί αισθάνονται θυμωμένοι επειδή έχουν αποκλειστεί από την πολιτική τάξη… Τη δύναμη την έχουν μόνο όσοι βρίσκονται στην κορυφή του συστήματος».

Ο ίδιος βέβαια δεν υπήρχε περίπτωση να αποκλειστεί από το σύστημα. Γιος, εγγονός και δισέγγονος πρωθυπουργών της Ινδίας, ανήλθε με μεγάλη ταχύτητα στην ιεραρχία ενός κόμματος που η αντιπολίτευση το καταγγέλλει για νεποτισμό. Το περιβάλλον περί τη Σόνια Γκάντι δεν έκρυβε ότι δεν θα αργούσε η ημέρα που ο Ραούλ, ο οποίος πρωτομπήκε στην πολιτική το 2004, θα αναλάμβανε ηγετικό ρόλο.

Εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής στο βόρειο κρατίδιο Ουτάρ Πραντές, σε μια έδρα που κατείχε η μητέρα του. Γιος του πρωθυπουργού Ρατζίβ Γκάντι, ο οποίος δολοφονήθηκε το 1991, είχε γιαγιά την Ιντιρα, η οποία επίσης δολοφονήθηκε το 1984, ενώ ο προπάππος του Τζαουαχαρλάλ Νεχρού υπήρξε ο πρώτος πρωθυπουργός της ανεξάρτητης Ινδίας.

Με τόσους πολιτικούς στην οικογένεια αλλά και με τόσες δολοφονίες, οι Γκάντι αποκαλούνται «Κένεντι της Ινδίας». Πολλοί πάντως λένε ότι ο Ραούλ δεν φαίνεται, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, να έχει κληρονομήσει τα πολιτικά χαρίσματα των προγόνων του.

Αν το Κόμμα του Κογκρέσου είχε ανακτήσει την εσωτερική δημοκρατία, η οποία κατέρρευσε ήδη επί των ημερών της Ιντιρα στη δεκαετία του 1970, είναι αμφίβολο αν ο Ραούλ Γκάντι θα είχε αναδειχθεί ποτέ ως φαβορί. Οπως τόνισε ένας αριθμός ινδών πολιτικών σχολιαστών, ο Γκάντι εξακολουθεί να αποτελεί έναν μη ικανό ρήτορα, παρά την εντατική προπόνηση. Ακόμα και η σχετική νεότητά του είναι απίθανο να μεταφραστεί σε ψήφους από την παράταξή του, η οποία επιδιώκει γενικά μια πιο αξιοκρατική κοινωνική τάξη. Για αυτούς, το να βλέπουν τον τελευταίο απόγονο της οικογένειας Νεχρού – Γκάντι να αναρριχάται τόσο εύκολα σε μια θέση εθνικής ηγεσίας πρέπει σίγουρα να είναι προκλητικό.

Επιπλέον, εκτός από τα προσωπικά χαρακτηριστικά, οι πολιτικές επιδόσεις του Γκάντι δύσκολα «λουστράρονται». Εχει υπηρετήσει στη Βουλή, αλλά το όνομά του δεν έχει συνδεθεί με ούτε ένα νομοθέτημα. Αυτό δεν συνέβη επειδή οι νόμοι που αποφάσισε να υποστηρίξει κατέρρευσαν: απλώς δεν υποστήριξε ποτέ κανένα νομοσχέδιο. Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι το Κογκρέσο θα χρειαστεί κάτι πολύ περισσότερο από έναν ακόμα Γκάντι στην κορυφή για να κερδίσει τις επόμενες εθνικές εκλογές.