Πίρσον και Καρέλλα με το άλλοθι του Καβάφη

Στις Ηνωμένες Πολιτείες συνομιλεί με τους πιο σπουδαίους φωτογράφους και καλλιτέχνες της γενιάς του. Στην Ευρώπη αποτελεί μέρος της ομάδας των επίλεκτων καλλιτεχνών της γκαλερί Τhaddaeus Ropac. Την εβδομάδα που μας έρχεται θα κάνει το ντεμπούτο του και στην Ελλάδα. Ο αμερικανός εικαστικός Τζακ Πίρσον θα παρουσιάσει δουλειά του στην γκαλερί Ζουμπουλάκη μαζί με τα νέα ζωγραφικά έργα της Μαρίνας Καρέλλα.

Ο τίτλος της έκθεσης είναι «for those of us who know, we know…». Πρόκειται για ελεύθερη απόδοση των στίχων «Εμείς οι μυημένοι, οι φίλοι του οι στενοί· εμείς οι μυημένοι γνωρίζουμε για ποιόνα εγράφησαν οι στίχοι» από το ποίημα «Τέμεθος, Αντιοχεύς· 400 μ.X.». Το συγκεκριμένο απόσπασμα έχει επιλεγεί ως μια υπενθύμιση ότι ένα λογοτεχνικό κείμενο μπορεί συχνά να γίνει το συγκαλυμμένο «άλλοθι» για να εκφράσει ένας άλλος δημιουργός τα δικά του συναισθήματα και βιώματα.

Ο Τζακ Πίρσον λοιπόν θα παρουσιάσει μια σειρά από λέξεις-γλυπτά τα οποία πρωτοδημιούργησε το 1991 από παρατημένα αντικείμενα που έβρισκε σε πινακίδες κινηματογράφων και εστιατορίων ή τα εγκαταλειμμένα καζίνα του Λας Βέγκας και άλλες επιχειρήσεις ενώ θα εκθέσει επίσης μια σειρά από σχέδια σε χαρτί με τον τίτλο «Αντίνοος» και πέντε φωτογραφίες με πορτρέτα ανδρών τυλιγμένων σε μια αύρα αποπλάνησης, μια αίσθηση πολύ χαρακτηριστική του έργου του και αναμφίβολα «Καβαφική».

Ο 57χρονος Πίρσον, εξάλλου, ήρθε σε επαφή με το έργο του αλεξανδρινού ποιητή όταν ήταν φοιτητής στο Μassachusetts College of Art στη Βοστώνη. «Συνέβη στο πρώτο κιόλας εξάμηνο, χάρη σε μια φοιτήτρια από μεγαλύτερο έτος. Ενιωσα αμέσως μια ταύτιση με το έργο του και δεν σταμάτησα από τότε να το θαυμάζω. Το μοιράστηκα μάλιστα με φίλους μέσα στα χρόνια και πάντα ένιωθα ότι η επαφή με τα ποιήματά του με έκανε καλύτερο καλλιτέχνη. Οταν ήμουν νέος, με έλκυε η θλίψη που ένιωθα ότι απέπνεαν οι στίχοι του Καβάφη. Εβλεπα τον εαυτό μου στο μέλλον ως έναν καλλιτέχνη που θα ζει, θα θρέφεται και θα δημιουργεί μέσα στη μελαγχολία. Οταν ήρθα σε επαφή ξανά με το έργο του μετά από πολλά χρόνια αισθάνθηκα ότι τον είχα παρερμηνεύσει εκείνη την εποχή. Οτι από τα ποιήματά του ξεπηδούν πολλές σπίθες για τη χαρά της ζωής» θα πει ο Τζακ Πίρσον. Τα αγαπημένα του μάλιστα τον τελευταίο καιρό είναι τα «Η αρχή των» και «Αννα Δαλασσηνή». «Αυτό το τελευταίο θα μπορούσε να είχε γραφτεί για τη φίλη μου Μαρίνα Καρέλλα, με την οποία μοιραζόμαστε την ίδια αγάπη για τον σπουδαίο αυτό ποιητή» διευκρινίζει.

Γνωρίστηκαν, όπως λέει, όταν ένας κοινός φίλος τους, ο αμερικανός εικαστικός Τζέιμς Μπράουν, τού έδειξε φωτογραφίες της Καρέλλα από τη δεκαετία του ’70. «Μαγεύτηκα από τη δουλειά της και αποφάσισα να τις συμπεριλάβω σε μια ομαδική έκθεση που επρόκειτο να επιμεληθώ στην γκαλερί Ropac στο Παρίσι. Από τη γνωριμία προέκυψε μια γνήσια φιλία καθώς ανακάλυψα ότι είναι εξίσου συναρπαστική με τις φωτογραφίες της. Οι συζητήσεις μας και η αμοιβαία αγάπη μας νομίζω ότι την ενέπνευσαν να ζητήσει από τη Δάφνη Ζουμπουλάκη να διοργανώσει αυτή την έκθεση σε συνεργασία με την γκαλερί Thaddaeus Ropac. Είμαι ενθουσιασμένος που θα δείξω δουλειά μου στην Αθήνα».

Η φιλία τους πάντως βασίστηκε όχι μόνο σε εκείνα που τους ένωναν αλλά και σε εκείνα που τους χώριζαν. Ο γεννημένος στο επαρχιακό και ασφυκτικό Πλίμουθ της Μασαχουσέτης, Πίρσον, ένα αγόρι «που είχε την αγάπη για ντροπή», γοητεύτηκε από τον λαμπερό κόσμο και τον αριστοκρατικό αέρα της Μαρίνας Καρέλλα και του συζύγου της, Μισέλ ντε Γκρες. «Ηταν αυτό που λέμε Bohemian glamorous» θα πει. «Κοσμοπολίτες με μια βαθιά όσο και ανεπιτήδευτη αγάπη για την τέχνη».

Στο μεταξύ, ο Τζακ Πίρσον από την αχανή αγροτική Αμερική είχε αφήσει πίσω του τη μικρόνοια του γενέθλιου τόπου και είχε αρχίσει να αφήνει το αποτύπωμά του στην εγχώρια σκηνή. Ηδη από τη δεκαετία του ’80 είχε γνωρίσει τους συντοπίτες φωτογράφους Μαρκ Μόρισρο και Ντέιβιντ Αρμστρονγκ, τα ηχηρά ονόματα της περίφημης «Σχολής της Βοστώνης» από την οποία αναδύθηκαν καλλιτέχνες όπως η Ναν Γκόλντιν ή ο Φίλιπ Λόρκα ντι Κόρσια. Κοινός παρονομαστής τους: η αγάπη για τα πορτρέτα με την κορεσμένη, χρωματικά, παλέτα, στα οποία απαθανάτιζαν τις πιο προσωπικές στιγμές των φωτογραφιζόμενων φίλων τους, συχνά περιθωριακών ή αποσυνάγωγων. «Ο Μαρκ και ο Ντέιβιντ έγιναν μέντορές μου. Είδα μέσα από το παράδειγμά τους τι σημαίνει να είσαι ένα αγόρι από τη Μασαχουσέτη που κάνει τέχνη και ζει έξω από τα όρια. Με τη Ναν είμαστε ακόμα φίλοι και η δουλειά τους πάντα με εμπνέει. Με τον Φίλιπ Λόρκα ντι Κόρσια συναντιόμαστε στο Πανεπιστήμιο Yale όπου διδάσκουμε περιστασιακά». Ο Μόρισρο πέθανε νωρίς, ο Αρμστρονγκ σχετικά πρόσφατα, η Γκόλντιν παλεύει με τα φαντάσματα του παρελθόντος. Ο Πίρσον είναι ακμαίος, δυνατός και αισιόδοξος, και χαίρεται όσα του προσφέρει η συναρπαστική ζωή του τώρα και στην Αθήνα.