Μια από τις πιο χαρακτηριστικές σκηνές του «Nymphomaniac» του δαιμόνιου Λαρς φον Τρίερ είναι εκείνη κατά την οποία η κεντρική ηρωίδα χάνει την παρθενιά της από τον άνδρα που θα τη στιγμάτιζε για όλη της τη ζωή. Περιγράφοντας ότι σε κάποια στιγμή της άβολης και διόλου ονειρικής συνουσίας τη γύρισε μπρούμυτα, το μοντάζ εισάγει ένα τσουβάλι με πατάτες που κάποιος αναποδογυρίζει με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Αχαρα και απότομα. Εκείνη τη στιγμή, σε εκείνη τη σκηνή, σκέφτηκα πως ίσως δεν υπάρχει γυναίκα που έστω μία φορά στη ζωή της δεν έχει αισθανθεί σαν τσουβάλι με πατάτες που κάποιος το αναποδογυρίζει έτσι ακριβώς, χωρίς κανένα συναίσθημα, χωρίς την παραμικρή έγνοια ότι αυτό το σαρκίο κουβαλάει μέσα του κάτι πολύ πιο εύθραυστο από πατάτες.
Διαβάζοντας, λοιπόν, το εκτενέστατο και εντυπωσιακότατο αφιέρωμα του περιοδικού «Vanity Fair» στον Ματ Μακ Μιούλεν, τον άνθρωπο που έδωσε άλλο νόημα στον όρο «σεξουαλικό βοήθημα», σκέφτηκα ότι δυστυχώς δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερο timing για να βγει και να σαρώσει κάτι τέτοιο τη βιομηχανία του σεξ. Οι RealDolls που δημιούργησε μοιάζουν πραγματικά με αληθινές κούκλες, όπως μαρτυρά και το όνομά τους. Δεν έχουν καμία σχέση με τις γνωστές πλαστικές με το ολοστρόγγυλο στόμα που έμοιαζαν με τους Αγιοβασίληδες και τα ελαφάκια που ξεφουσκώνεις και καταχωνιάζεις σε μια κούτα στο πατάρι μετά το τέλος των Χριστουγέννων. Εδώ, λοιπόν, μιλάμε για το τέλος των σεξουαλικών παιχνιδιών όπως τα ξέραμε, για την εποχή των σεξουαλικών ομοιωμάτων, για τη στιγμή που ένας άνδρας, αντί να μπει στον κόπο να αναζητήσει μια πραγματική σχέση με μια πραγματική γυναίκα, ή έστω να κάνει περιστασιακό σεξ μαζί της, επενδύει ένα διόλου ευκαταφρόνητο χρηματικό ποσό για να έχει μια «αληθινή κούκλα» πάντα στο πλευρό του, ό,τι και αν γίνει. Σε μια εποχή που οι ερωτικές συνευρέσεις αντιμετωπίζονται με δολοφονικό κυνισμό και η εναλλαγή-συναλλαγή συναισθημάτων, εμπειριών, παρτενέρ δεν απέχει και πολύ από τη λογική με την οποία γεμίζουμε και αδειάζουμε το καρότσι του σουπερμάρκετ, έρχεται μια τέτοια ιδέα, μια τέτοια κατασκευή, να ολοκληρώσει την εικόνα.
Οταν ένας άνδρας αντιμετωπίζει μια γυναίκα σαν ψεύτικη κούκλα, γιατί, λοιπόν, τώρα, που κυκλοφορεί η κούκλα των ονείρων του, να μην αρπάξει την ευκαιρία (και την κούκλα) από τα μαλλιά; Οταν εξαφανίζεται μετά το σεξ και επανεμφανίζεται σαν σχιζοφρενής κομήτης ύστερα από έναν μήνα, συνεχίζοντας την κουβέντα από εκεί ακριβώς που την είχε αφήσει, περιμένοντας να βρει τη γυναίκα ακριβώς εκεί που την είχε παρατήσει –διαθέσιμη και έτοιμη για όλα, σε μια γωνιά του κακοστρωμένου κρεβατιού του, γιατί να μην αγοράσει ένα καταδικό του θηλυκό ομοίωμα; Διότι, προς μεγάλη του έκπληξη, η πραγματικά αληθινή γυναίκα κατά τη διάρκεια της απουσίας του συνέχισε κανονικά τη ζωή της. Πήγε στη δουλειά της, βγήκε με τους φίλους της, αγόρασε ένα φόρεμα που την έκανε να νιώσει καλύτερα. Ενώ η άλλη, η λιγότερο σύνθετη και άκρως συνθετική, θα βρίσκεται πάντα εκεί για εκείνον, ακριβώς στη θέση και στη στάση που την είχε αφήσει, πανέτοιμη να ικανοποιήσει την κάθε του επιθυμία χωρίς να φέρει την παραμικρή αντίρρηση και, φυσικά, χωρίς να έχει την παραμικρή απαίτηση δέσμευσης, τρυφερότητας, επικοινωνίας, μετά το τέλος της συνουσίας.
Ας μπούμε, όμως, στα άδυτα του μυαλού και του εργαστηρίου του περιβόητου κυρίου Μακ Μιούλεν. Το όνομα της εταιρείας του στην Καλιφόρνια παραπέμπει στη ρήση «άβυσσος η ψυχή της γυναίκας»: Abyss Creations. Η τιμή μιας τέτοιας κούκλας αρχίζει από 5.000 δολάρια και έχει ανοδική πορεία –εξαρτάται από το μέγεθος του στήθους, την υφή του κόλπου, τη στρογγυλάδα των οπισθίων και όλων των υπόλοιπων «αξεσουάρ» που θα της φορέσεις ώσπου να έρθει στην πόρτα σου μέσα σε ένα τεράστιο ξύλινο κουτί, που δεν απέχει και πολύ από φέρετρο. Οι κούκλες έχουν ονόματα. Εχουν όμορφα μαλλιά σε ό,τι χρώμα θελήσεις και θηλές επίσης σε ό,τι χρώμα θελήσεις –αν ρίξεις μια ματιά στο χρωματολόγιο, θα εκπλαγείς με τις πενήντα και βάλε αποχρώσεις του ροζ. Προτού ασχοληθεί με το όλο εγχείρημα ο συγκεκριμένος κατασκευαστής, οι προηγούμενες απόπειρες που είχαν γίνει ήταν αποτυχημένες. Πίσω στα 80s, μια ιαπωνική εταιρεία είχε προσπαθήσει να δημιουργήσει μια σειρά από τέτοιες κούκλες, αλλά επειδή τα πόδια, όπως και τα υπόλοιπα μέλη, μπαινόβγαιναν σαν να συναρμολογείς κούκλα G.I. Joe, οι αγοραστές άρχισαν να ζητούν τα λεφτά τους πίσω, επειδή, όπως έλεγαν, καταλάβαιναν όλη την ώρα ότι επρόκειτο για ψεύτικη κούκλα.
Οι συγκεκριµένες κούκλες, όµως, είναι φτιαγμένες από σιλικόνη, με σκελετό από PVC πιστό αντίγραφο του ανθρώπινου και ατσάλινες αρθρώσεις, και αυτό αυτομάτως τους προσδίδει μια ανατριχιαστική αληθοφάνεια κατά τη διάρκεια της επαφής. Ο Μακ Μιούλεν άρχισε να τις κατασκευάζει και να τις πουλάει το 1997 στην προνομιακή τιμή των 3.500 δολαρίων και πολύ γρήγορα είδε τον τραπεζικό του λογαριασμό να αποκτά πολλά μηδενικά –μεγαλύτερες αγορές οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Αυστραλία και η Βρετανία. Οπως αποδείχτηκε, οι σύγχρονοι άνδρες αρέσκονται πάρα πολύ να παίζουν με κούκλες.
Χρειάζονται τρεις μήνες για να κατασκευαστεί μια τέτοια κούκλα, αν όμως ο επίδοξος αγοραστής δεν κρατιέται και δώσει κάτι παραπάνω (1.500 δολάρια, για την ακρίβεια, που επιβαρύνουν την αρχική τιμή), μπορούν να του τη φτιάξουν και να την αποστείλουν εντός ενός μηνός. Η εταιρεία πουλάει κατά μέσο όρο έξι με δέκα κούκλες την εβδομάδα. Πιστεύοντας ότι η ποσότητα σκοτώνει την ποιότητα, ο κατασκευαστής δεν θέλει να το παρακάνει, αν και ήδη η ζήτηση είναι τεράστια και η λίστα αναμονής των παραγγελιών ποτέ δεν πέφτει κάτω από τις πενήντα κούκλες. Και καθώς οι δουλειές πάνε πολύ καλά, η εταιρεία κατασκευής συνεργάστηκε με εταιρεία παραγωγής ταινιών πορνό και ήδη γυρίστηκε μία σειρά τέτοιων ταινιών φουτουριστικού χαρακτήρα, κατά τις οποίες διάσημες πορνοστάρ με σάρκα και οστά συμπρωταγωνιστούν με τις κούκλες της αβύσσου. Η πρωταγωνίστρια Τζέσικα Ντρέικ, μάλιστα, είχε την τιμή να κατασκευαστεί μια ολόκληρη σειρά κατ’ εικόνα και καθ’ όμοίωσίν της στην τιμή των 6.749 δολαρίων. Η τιμή ανεβαίνει αν ο ενδιαφερόμενος ζητήσει και κάποια πράγματα που παραχωρούνται έξτρα, όπως ένα υπογεγραμμένο πιστοποιητικό από την ίδια, ένα μπουκαλάκι με άρωμα που έχει επιλέξει η ίδια και, για πολύ ειδικές περιπτώσεις, ακόμη και ένα τηλεφώνημα από την ίδια. Η κούκλα που μιλάει στην κυριολεξία…
Ο ίδιος ο δηµιουργός δεν θεωρεί ότι αυτές οι κούκλες αποτελούν πραγματική απειλή για τις αληθινές γυναίκες. «Σύντομα, άλλωστε, θα αρχίσει η κατασκευή και των αρσενικών, και να είστε σίγουροι ότι οι γυναίκες θα σπεύσουν να τους αποκτήσουν» λέει. Κάπως οξύμωρο, βέβαια, από τη μία να δηλώνεις ότι όλα αυτά δεν απειλούν την αληθινή, ανθρώπινη επαφή και από την άλλη να διαφημίζεις τα ανδρικά σου μοντέλα που βρίσκονται καθ’ οδόν. Μήπως, τελικά, όλα οδεύουν στο να ζήσουμε σε ένα σύμπαν επιστημονικής φαντασίας, με τον καθένα μας να βρίσκει το άλλο του μισό όχι σε έναν άλλον άνθρωπο, αλλά σε ένα σιλικονάτο ομοίωμά του;
Η Ελεάνα Ελευθερίου, σεξολόγος και ψυχοθεραπεύτρια, μας έδωσε τη δική της, πολύ ενδιαφέρουσα, οπτική επάνω στο φαινόμενο των σεξουαλικών βοηθημάτων που από συμπληρωματικό αποκτούν πλέον πρωταγωνιστικό ρόλο: «Εχουμε να κάνουμε με ένα αντικείμενο άψυχο, που «μιμείται», σε αρκετά μεγάλο βαθμό, έναν άνθρωπο στην υφή και στην όψη. Αυτός που το χρησιμοποιεί μπορεί να φαντασιώνεται ότι έχει δίπλα του ένα αληθινό πρόσωπο σε απόλυτη διαθεσιμότητα, χωρίς να του προβάλλει οποιαδήποτε αντίσταση ή επιθυμία. Η σχέση λοιπόν υποκειμένου – αντικειμένου παίρνει εντελώς διαφορετική τροπή εδώ». Η μοναξιά είναι η λέξη-κλειδί: «Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι τόσο μόνος, που συχνά χάνεται μέσα στη φανταστική του επιθυμία, την οποία διστάζει να κάνει πραγματική, να τη μοιραστεί με ένα υπαρκτό πρόσωπο. Το να έχει λοιπόν ένα υποκατάστατο ανθρώπου είναι βολικό. Πριν από κάποιον καιρό κυκλοφόρησε μια ιδέα εφεύρεσης με τίτλο «Ενα ρομπότ για να σταματήσει η μοναξιά», που αναφερόταν σε μαξιλάρι μεγάλου μεγέθους το οποίο μιμείται την παλμική κίνηση, ώστε να σου δίνει την εντύπωση ότι κοιμάσαι μαζί με κάποιον. Ολα αυτά, λοιπόν, μοιάζουν να είναι υποκατάστατα της ανάγκης μας να έρθουμε κοντά ο ένας στον άλλον, κάτι το οποίο φαντάζει από δύσκολο, έως, ενίοτε, και τρομακτικό και ανέφικτο».
Και συνεχίζει: «Η επένδυση σε ένα υποκατάστατο, όπως μια κούκλα, θα μπορούσε να συνεπάγεται αγορά επιθυμίας, αποδοχής, συναίνεσης, υποταγής και πολλών άλλων, ενώ τελικά προάγει τη μοναξιά και την απομόνωση. Διανύουμε καιρούς όπου η επαναφορά μιας ναρκισσιστικής παντοδυναμίας κάνει ολοένα πιο συχνά την εμφάνισή της, κάτι που πρέπει να θέσει πολλά ερωτήματα και να μας βάλει σε σκέψεις… Εχεις κάτι –όχι κάποιον –στο σπίτι να σε περιμένει, είναι πάντα εκεί, δεν σε αμφισβητεί, δεν σου αρνείται τίποτε, υπάρχεις μόνο εσύ και η επιθυμία σου και ένας «πλαστικός» άλλος, που γίνεται εκφορτιστικό αντικείμενο μιας ανάγκης. Για τους ανθρώπους που φοβούνται ή/και νιώθουν ότι αδυνατούν να έχουν μια ουσιαστική ερωτική σχέση, με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της, με συναισθήματα να διαμείβονται, ένα ανθρώπινο ομοίωμα με αψεγάδιαστη εμφάνιση μπορεί να αποτελεί μεγάλο δέλεαρ. Και, τελικά, αυτή η κούκλα καταλήγει να μην είναι ένας τρίτος άλλος, ένα βοήθημα ή ένα σεξουαλικό παιχνίδι, αλλά η «επίσημη αγαπημένη». Κάποια στιγμή, όμως, μοιραία θα αποκαλυφθεί το επίπλαστο της ιστορίας και τότε η αίσθηση της μοναξιάς που καραδοκεί ίσως να βιωθεί πιο σφοδρά από ποτέ. Και ποιο υποκατάστατο τότε θα διαδεχτεί την ανθρώπινη προσομοίωση; Διότι, πολύ απλά, αυτό που έχεις δίπλα σου δεν μπορεί να νιώσει, ούτε να σου ανοίξει κουβέντα και, το χειρότερο, δεν σε επιθυμεί καν. Καταργείται, λοιπόν, η έννοια του πραγματικού εξωτερικού ερωτικού αντικειμένου και του ανθρώπινου λόγου».
Σε μια εποχή, λοιπόν, που οι άνθρωποι «ξυπνούν με το μαξιλάρι τους αγκαλιά και όχι με έναν αληθινό άνθρωπο-σύντροφο, σε μια εποχή που το μαξιλάρι έχει αρχίσει να παίρνει ανθρώπινη μορφή και διαστάσεις σωματικών αναλογιών και αποτελεί αποδέκτη συναισθημάτων, τρυφερότητας και ερωτισμού, καταλαβαίνουμε ότι η ανάγκη να κοιταχτούμε στα μάτια χωρίς υποκατάστατα και πλαστικούς διαμεσολαβητές είναι πιο επιτακτική από ποτέ».
Σε κάθε στιγμή της ιστορίας, το σεξ παραμένει η μετοχή που δεν χάνει ποτέ την αξία της –απεναντίας, ίσως σε περιόδους κρίσης αυτή η αξία να αυξάνεται ακόμη περισσότερο. Οι κούκλες αυτές έχουν όνομα, τέλειες αναλογίες –όπως τις αντιλαμβάνεται ο καθένας ξεχωριστά –και πανέμορφο πρόσωπο –όπως το αντιλαμβάνεται ο καθένας ξεχωριστά. Ομως δεν έχουν καρδιά, ούτε μπορούν να μιλήσουν. «Αυτό είναι ακόμη καλύτερο!» μπορεί να σπεύσουν να πουν οι κυνικοί αγοραστές κοροϊδεύοντας την υπεραναλυτική φύση της γυναίκας που συχνά τους έχει γίνει βραχνάς. Πόσο μόνος, όμως, πρέπει να αισθάνεται ακόμη και εκείνος που αμέσως μετά τη στιγμή της δικής του κορύφωσης συνειδητοποιεί ότι δεν έχει κατακτήσει καμία κορυφή και έχει δίπλα του κάτι τόσο άψυχο όσο ένα σακί με πατάτες;

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ