Στην Τουρκία στρέφουν τα βλέμματα όλοι, καθώς η νομισματική κρίση και κρίση χρέους που βιώνει η χώρα έχει λάβει επικίνδυνα μεγάλες διαστάσεις. Η συνεχής αιμορραγία της τουρκικής λίρας έχει θέσει σε συναγερμό την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ενώ πυροδοτεί έντονες αναταράξεις στα χρηματιστήρια, με τον Ερντογάν να προβαίνει σε πρωτοφανή έκκληση.
Την ώρα που οι φόβοι για ευρύτερες επιπτώσεις έχουν αυξηθεί, νέο πλήγμα για την οικονομία της χώρας αποτελεί η ανακοίνωση του αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, για διπλασιασμό των δασμών στις τουρκικές εισαγωγές αλουμινίου και χάλυβα, δημιουργώντας πλέον ασφυκτικές συνθήκες για την κατάσταση της οικονομίας.
«Μόλις έδωσα εντολή για διπλασιασμό των δασμών στον χάλυβα και στο αλουμίνιο όσον αφορά την Τουρκία καθώς το νόμισμά της, η τουρκική λίρα, υποχωρεί ραγδαία έναντι του πολύ ισχυρού δολαρίου μας!» ανέφερε ο Τραμπ στην ανάρτησή του στο Twitter. «Το αλουμίνιο θα είναι τώρα 20% και ο χάλυβας 50%. Οι σχέσεις μας με την Τουρκία δεν είναι καλές αυτόν τον καιρό» έγραψε ο πρόεδρος των ΗΠΑ.
Η ανακοίνωση του αμερικανού προέδρου είχε ως αποτέλεσμα η τουρκική λίρα να κατρακυλήσει σε νέο ιστορικό χαμηλό, καθώς κατέγραψε πτώση 19% έναντι του δολαρίου.
Συγκεκριμένα, η ισοτιμία της τουρκικής λίρας ανερχόταν σε 6,6115 για ένα δολάριο στις 16.35 ώρα Ελλάδας και βρέθηκε στο 6,87 μετά την ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ. Ωστόσο, αυτή την ώρα το τουρκικό νόμισμα «μαζεύει» ελαφρώς τις απώλειες.
Εκτός από την αύξηση δασμών, στην ελεύθερη πτώση της λίρας συνέβαλαν και οι απειλές του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να απαντήσει στον «οικονομικό πόλεμο» του αμερικανού προέδρου.
Η Τουρκία δεν πρόκειται να χάσει τον οικονομικό πόλεμο, δήλωσε ο Ερντογάν, επισημαίνοντας πως οι τούρκοι πολίτες θα απαντήσουν σε όσους ξεκίνησαν τον οικονομικό πόλεμο σε βάρος της Τουρκίας.
Ο Ερντογάν κάλεσε, επίσης, τους συμπολίτες του να ανταλλάξουν τα ξένα νομίσματα που έχουν στην κατοχή τους για να στηρίξουν την τουρκική λίρα, λέγοντας ότι πρόκειται για «εθνική μάχη» στον «οικονομικό πόλεμο», που έχει κηρυχθεί, όπως υποστήριξε, στην Τουρκία.
«Αν έχετε δολάρια, ευρώ ή χρυσό στο προσκέφαλό σας, πηγαίνετε στις τράπεζες για να τα ανταλλάξετε με τουρκικές λίρες. Είναι μια εθνική μάχη» είπε ο Ερντογάν σε ομιλία του στην Μπαϊμπούρτ.
«Θα είναι η απάντηση του έθνους μου σε εκείνους που μας κήρυξαν οικονομικό πόλεμο» συνέχισε ο Ερντογάν, δείχνοντας με το δάκτυλο ένα μυστηριώδες «λόμπι των επιτοκίων» το οποίο δεν προσδιόρισε.
Υπενθυμίζεται ότι τον Μάιο ο Ερντογάν είχε αποδώσει την πτώση της λίρας σε μια «συνωμοσία» ντόπιων και ξένων παραγόντων της αγοράς που θέλουν να αποσταθεροποιήσουν την τουρκική οικονομία.
Στην πραγματικότητα, φαίνεται να παρουσιάζει τα οικονομικά προβλήματα ως συνέχεια της απόπειρας πραξικοπήματος το 2016. Όπως σχολιάζει το Bloomberg, «θέλει τους Τούρκους να θεωρούν τους εαυτούς τους θύματα και τον ίδιο ως προστάτη τους, αντί ως υπεύθυνο για την οικονομική κρίση».
Προσπαθώντας να καθησυχάσει τους φόβους των αγορών πως η κυβέρνηση Ερντογάν θα κάνει ανορθόδοξες παρεμβάσεις στην νομισματική πολιτική, ο τούρκος υπουργός Οικονομικών και γαμπρός του Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, διαβεβαίωσε πως η Άγκυρα θέλει αποτελεσματική επικοινωνία με όλους τους συμμετέχοντες στις αγορές και την πλήρη ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας.
Επισήμανε δε, πως βασική αρχή της νέας προσέγγισης θα είναι περιοριστική νομισματική πολιτική – που θεωρητικά σημαίνει αύξηση των επιτοκίων – και δημοσιονομική πειθαρχία, με έμφαση σε διαρθρωτικές αλλαγές.
Το πρώτο βήμα στη νέα οικονομική προσέγγιση της Τουρκίας θα είναι μια «οικονομική εξισορρόπηση» δήλωσε, προσθέτοντας ότι στη συνέχεια θα ακολουθήσει μια βιώσιμη ανάπτυξη και μια πιο δίκαιη ανακατανομή.
Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας παρενέβη την Παρασκευή στις αγορές σε μια προσπάθεια να αναχαιτίσει την κατρακύλα του τουρκικού νομίσματος, πραγματοποιώντας δημοπρασίες για καταθέσεις σε συναλλάγμα.
Όπως μεταδίδει το Reuters, η κεντρική τράπεζα ενεργοποιήσε εργαλείο που επιτρέπει δημοπρασίες ως και 1,5 δισ. δολαρίων μεταξύ τραπεζών για ανταλλαγή καταθέσεων σε συνάλλαγμα με καταθέσεις σε τουρκική λίρα.
Oι δημοπρασίες αποτελούν ουσιαστικά ένα swap συναλλάγματος, το οποίο επιτρέπει στις τουρκικές τράπεζες να ανταλλάξουν μεταξύ τους τις καταθέσεις τους σε τουρκική λίρα και σε συνάλλαγμα.
Οι δημοπρασίες μεταξύ των τραπεζών διενεργούνται με επιτόκιο 17,75% για την τουρκική λίρα και 2% για το δολάριο.
Η δραματική υποτίμηση ανησυχεί και εκτός συνόρων. Σύμφωνα με πληροφορίες των Financial Times, ο ενιαίος εποπτικός μηχανισμός της ΕΚΤ παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, εξαιτίας της σημαντικής παρουσίας στην τουρκική αγορά τριών ευρωπαϊκών τραπεζών. Πρόκειται για την ισπανική BBVA, τη γαλλική BNP Paribas και την ιταλική Unicredit.
H ΕΚΤ, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, δεν θεωρείται προς το παρόν κρίσιμη την κατάσταση, αλλά βρίσκεται σε επαγρύπνηση για τις εξελίξεις .
Η ελεύθερη πτώση της τουρκικής λίρας επηρέασε και τα Χρηματιστήρια. Συγκεκριμένα, ο δείκτης Dow Jones στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης κατέγραψε πτώση άνω των 200 μονάδων.
Οι επενδυτές στράφηκαν στα λεγόμενα ασφαλή καταφύγια με το δολάριο να φθάνει σε υψηλό 13 μηνών και την απόδοση των αμερικανικών ομολόγων να πέφτει σε χαμηλό τριών εβδομάδων.
Στις 09:48 EDT (16:48 ώρα Ελλάδας) ο δείκτης Dow Jones κατέγραφε πτώση 158.88 μονάδων ή 0,62% και βρισκόταν στις 25.350,35 μονάδες, ο S&P 500 κατέγραφε απώλειες 13.35 μονάδων ή 0,47%, στις 2.840,23 και ο δείκτης Nasdaq διολίσθαινε 31,69 μονάδες, 0,40%, στις 7.860,09.
